Errata Kennisbasis Nederlandse taal Lerarenopleiding ... - Mentorix

9.3.4 Spellinghervorming
Omschrijving De door de overheid vastgestelde wijzigingen van de Nederlandse spelling.
Toelichting Onze spelling is redelijk ingewikkeld, met veel regels en uitzonderingen. Het
hoofdprincipe, namelijk dat je een woord opschrijft zoals je het uitspreekt, gaat
voor veel woorden niet op. Er wordt dan ook regelmatig gediscussieerd over
vereenvoudiging van de spelling. Die vereenvoudiging is dan met name
gewenst voor leerlingen die het spellingsysteem (als schrijver) onder de knie
moeten krijgen. Vanuit het standpunt van de lezer is er nauwelijks iets op ons
spellingsysteem aan te merken.
De correcte spelling van het Nederlands is te vinden in het Groene Boekje (De
Woordenlijst van de Nederlandse Taal) van de Nederlandse Taalunie. De
spellinghervorming van 1995 heeft veel weerstand gewekt en op een
vervolghervorming in 2005 is veel protest gekomen. Zo is in februari 2005 het
idee gelanceerd een alternatieve spelling uit te geven, het zogenaamde Witte
boekje. Dit is in augustus 2006 verschenen met steun van het Genootschap
Onze Taal. Het onderwijs zal zich blijven houden aan de spelling zoals het
Groene Boekje uit 2005 die voorschrijft. Sommige media maken gebruik van het
Witte boekje.
Zie ook Principes Nederlandse spelling; spellingattitude; hulpmiddelen correcte spelling.
9.4.1 (9x) Opvattingen taalonderwijs algemeen
Omschrijving Beschrijving van de overkoepelende opvattingen over het onderwijs
Nederlandse taal op de basisschool.
Toelichting In de discussie over het taalonderwijs van de afgelopen vijftig jaar stond de
volgende vraag centraal: moet het taalonderwijs gericht zijn op de vormen van
taal of op de betekenissen die met taal worden overgebracht?
Bij vorm wordt de nadruk gelegd op technische vaardigheden voor correct
taalgebruik, zoals spelling, zinsbouw, handschrift, uitspraak en
woordherkenning. Bij betekenis gaat het vooral om het begrijpen en produceren
van inhouden.
Taalonderwijs dat overwegend gericht is op vorm, dat is opgedeeld in
afzonderlijke deelgebieden (domeinen) en dat binnen die domeinen
verschillende deelvaardigheden onderscheidt en instrueert, noemen we
traditioneel taalonderwijs.
Van Gelderen e.a. (2004) onderscheiden zes vernieuwende opvattingen over
taalonderwijs met elk een eigen definitie van de verhouding tussen vorm en
betekenis:
1. Thematisch Cursorisch Taalonderwijs (vanaf 1970)
Hierbij gaat het om de individuele ontplooiing en maatschappelijke
bewustwording van de leerling. Taalleren vindt plaats door geïntegreerde
toepassing van taalvaardigheden in vakoverstijgende thema’s.
Deelvaardigheden, zoals spelling, woordenschat en grammatica, worden
verbonden met het taalaanbod in de thema’s.
2. Taal bij alle vakken (vanaf 1975)
Hierbij gaat het enerzijds om een optimaal gebruik van taal bij alle vakken
(conceptualiserende functie van taal) en anderzijds om het profiteren van een
veelzijdig taalaanbod (meer dan wat alleen in de taallessen aan de orde komt).
(Taal)leren is een actief proces; interactie over leerstof en zelfontdekkend leren
moeten meer ruimte krijgen in het onderwijs.
3. Communicatief Taalonderwijs (vanaf 1975)
Hierbij gaat het om het vergroten van de communicatieve competentie en
weerbaarheid van de leerlingen. Taal wordt geleerd door oefening in
realistische en complete communicatieve situaties, en door reflectie op het
eigen gedrag.
Voetstuk van de Pabo, Kennisbasis Nederlandse taal, pag. 224