Errata Kennisbasis Nederlandse taal Lerarenopleiding ... - Mentorix

7.2.6 Leesomgeving
Omschrijving De leerkracht draagt zorg voor een stimulerende leesomgeving voor zijn
leerlingen.
Toelichting De inrichting van het lokaal stimuleert leerlingen tot lezen; aantrekkelijke en
steeds wisselende leeshoeken en boekententoonstellingen nodigen leerlingen
uit tot het zelfstandig lezen van boeken.
De volgende activiteiten kunnen bijdragen aan het leren waarderen van boeken:
- kennismaken met het werk van schrijvers, dichters en tekenaars;
- ervaring opdoen met verschillende soorten boeken en verhalengenres;
- kennismaken met enkele klassiekers uit de jeugdliteratuur en klassieke
verhaalpersonages;
- ontmoetingen met schrijvers, dichters en tekenaars, en greep krijgen op het
scheppingsproces van boeken en verhalen.
Zie ook Leesplezier; vrij lezen; literaire genres; boekpromotie.
7.2.7 Vrij lezen
Omschrijving Zelfstandig, individueel lezen door leerlingen van zelfgekozen boeken op een in
het lesrooster opgenomen tijdstip.
Toelichting Vrij lezen heeft een positief effect op het leesgedrag, omdat leerlingen hun
eigen boeken mogen kiezen en er geen verplichtingen aan vastzitten. Ideaal is
het om elke dag een vast tijdstip te reserveren voor vrij lezen, bijvoorbeeld na
de pauze een kwartier tot een half uur. Ook de leraar leest zelf een boek en laat
daarmee zien dat lezen leuk is. Het is van belang dat er in de klas een
aantrekkelijke leesomgeving wordt ingericht en dat de leraar kennis heeft van
jeugdboeken en weet welke boeken hij zijn leerlingen kan aanraden.
Zie ook Modeling bij jeugdliteratuur; leesomgeving; boekpromotie.
7.2.8 Boekpromotie
Omschrijving Verzamelnaam voor allerlei activiteiten om leerlingen kennis te laten maken met
jeugdliteratuur en hen leesplezier te laten beleven.
Toelichting Praten over leeservaringen is van wezenlijk belang bij jeugdliteratuur. Niet de
tekst staat centraal, maar de lezer; niet de analyse, maar de beleving. Lezers
kunnen uitwisselen wat ze mooi, lelijk of moeilijk vinden en wat ze weten of
ontdekten over de auteur en zijn tekst. Leerlingen delen daarmee hun
enthousiasme over een boek, praten over de moeilijkheden en onduidelijkheden
die ze tegenkwamen, en ontdekken samen literaire patronen zoals personages,
gebeurtenis, herhalingen, motieven, symbolen, enzovoort. Dat kan door het
houden van boekbesprekingen, het organiseren van gesprekskringen over
boeken, het uitnodigen van schrijvers en illustratoren, napraten over
boekententoonstellingen, vrij lezen op het lesrooster, enzovoort.
In 1992 heeft het Ministerie van Welzijn, Volksgezondheid en Cultuur een
aanzet gegeven tot het onderzoek naar de manier waarop het lezen bij de jeugd
gestimuleerd kan worden. Stichting Lezen, Sardes en de stichting Schrijvers
School Samenleving hebben dit verder uitgewerkt. Dit heeft geresulteerd in een
drietal leesbevorderingsprojecten:
- Boekenpret (voor kinderen van 0 tot 6 jaar);
- Fantasia (voor leerlingen van de basisschool);
- Sirene (voor leerlingen van 12 tot 18 jaar).
Een leescoördinator kan de school- en klassenbibliotheek opzetten en beheren
en leesbevorderingsprojecten initiëren. Leesbevordering kan op zich staan,
maar ook aansluiten bij andere vakken. Zowel het introduceren van boeken als
het evalueren kan op allerlei manieren worden vormgegeven. Veel
voorkomende werkvormen bij leesbevordering zijn de boekbespreking en de
Voetstuk van de Pabo, Kennisbasis Nederlandse taal, pag. 180