Errata Kennisbasis Nederlandse taal Lerarenopleiding ... - Mentorix

Kenniselementen in de referentieniveaus
Mondelinge taalvaardigheid
1.Mondelinge taalvaardigheid
Omschrijving Taaldomein waarin spreken, luisteren en het voeren van gesprekken centraal
staan.
Toelichting Het doel van onderwijs in mondelinge taalvaardigheid is de natuurlijke
taalontwikkeling zodanig te stimuleren dat de taalvaardigheid van de leerlingen
toeneemt.
Voor het onderwijs Nederlands zijn 12 kerndoelen vastgesteld, verdeeld over de
domeinen Mondeling onderwijs (kerndoelen 1 tot en met 3), Schriftelijk onderwijs
(kerndoelen 4 tot en met 9) en Taalbeschouwing, waaronder strategieën
(kerndoelen 10 tot en met 12).
Kerndoelen voor mondelinge taalvaardigheid
1. De leerlingen leren informatie te verwerven uit gesproken taal. Ze leren tevens
die informatie, mondeling of schriftelijk, gestructureerd weer te geven.
2. De leerlingen leren zich naar vorm en inhoud uit te drukken; bij het geven en
vragen van informatie, het uitbrengen van verslag, het geven van uitleg, het
instrueren en discussiëren.
3. De leerlingen leren informatie te beoordelen; in discussies en in een informatief
of opiniërend gesprek. Ze leren met argumenten te reageren.
10. De leerlingen leren bij de doelen onder ‘mondeling taalonderwijs’ en
‘schriftelijk taalonderwijs’ strategieën te herkennen, te verwoorden, te gebruiken
en te beoordelen.
1.1.1 Luisterdoelen
Omschrijving De luisteraar kan bij het luisteren verschillende doelen hanteren.
1.1.2 Luistervaardigheid
Omschrijving De luisteraar koppelt betekenissen aan klanken.
1.1.3 Spreekdoelen
Omschrijving De spreker kan tijdens het spreken verschillende doelen voor ogen hebben.
1.1.4 Spreektechniek
Omschrijving De spreker heeft controle over zijn tong-, lip- en gehemeltespieren zodat hij
klanken op een juiste manier kan produceren.
1.1.5 Sociale taalfuncties
Omschrijving De spreker hanteer sociale taalfuncties die betrekking hebben op de interactie
tussen mensen.
1.1.6 Cognitieve taalfuncties
Omschrijving De spreker hanteert cognitieve functies van taal om te verwijzen naar
betekenissen en concepten. Via taal benoemt en ordent hij de werkelijkheid.
1.1.7 Mondeling presenteren
Omschrijving De spreker houdt een voordracht in de vorm van een monoloog.
1.1.8 Taalgebruiksbewustzijn
Omschrijving De taalgebruiker bezit het vermogen zijn eigen mondelinge taalgedrag tot 'object
van denken' te maken.
1.1.9 Gesprekssoorten
Voetstuk van de Pabo, Kennisbasis Nederlandse taal, pag. 22