Errata Kennisbasis Nederlandse taal Lerarenopleiding ... - Mentorix

egrijpelijk schrijven op de basisschool. JSW-boek 7. Tilburg: Uitgeverij
Zwijsen.
Hoogeveen, M. (1993): Schrijven leren; een leergang schrijven van teksten in
de basisschool. Enschede: SLO.
Huizenga, H. (2004): Stellen. Serie Taal & Didactiek. Groningen: Wolters-
Noordhoff.
Huizenga, H. & R. Robbe (2005): Competentiegericht taalonderwijs.
Groningen/Houten: Wolters-Noordhoff. Hoofdstuk 10, Stellen.
Norden, S. van (2004): Taal leren op eigen kracht. Taalverwerving op school
met behulp van de werkwijze van taalvorming. Assen: Van Gorcum.
6.1.1 Bepalen doel, publiek en tekstsoort
Omschrijving De schrijver stelt vast wat hij met zijn tekst wil bereiken (doel) en aan wie hij de
tekst schrijft (publiek). Afhankelijk van doel en publiek kiest hij een bepaald
soort tekst.
Toelichting Een tekst wordt nooit zomaar geschreven. Je schrijft bijvoorbeeld een brief aan
de gemeente om te klagen over zwerfvuil in het parkje bij jou in de straat of je
schrijft een boodschappenlijstje om straks in de winkel te controleren of je alles
in je mandje hebt gedaan. Een tekst heeft altijd een doel en ook een lezer of
een publiek. Het type tekst dat je schrijft, bijvoorbeeld dat boodschappenlijstje,
is afgestemd op dat doel en publiek. Het tekstdoel, het lezerspubliek en de
tekstsoort vormen samen de communicatieve situatie waarin de schrijver zijn
tekst schrijft.
Zie ook Tekstdoelen; tekstsoorten; schrijfproces; functies van schrijven;
schrijfstrategieën.
6.1.2 Verzamelen, selecteren en ordenen van inhoud
Omschrijving De schrijver bepaalt de inhoud van zijn tekst. Daarbij put hij uit zijn eigen kennis
over het onderwerp en eventueel uit andere bronnen.
Toelichting Een geschreven tekst gaat altijd ergens over, een tekst heeft een onderwerp.
Om over een onderwerp te kunnen schrijven, raadpleegt de schrijver zijn
geheugen: wat weet hij ervan? Bovendien kan hij andere bronnen erbij pakken,
zoals andere geschreven teksten of internet of personen die hij vragen kan
stellen. Uit de beschikbare bronnen over het gekozen onderwerp selecteert de
schrijver inhouden voor zijn eigen tekst. Ten slotte moet hij de geselecteerde
inhouden ordenen: in groepjes bij elkaar zetten of in een bepaalde volgorde
zetten.
Zie ook Schrijfproces; stappenplan stellen; structureren; leesstrategieën;
schrijfstrategieën.
6.1.3 Structureren
Omschrijving De schrijver geeft zijn tekst een bepaalde opbouw of structuur.
Toelichting Elke geschreven tekst is op een bepaalde manier opgebouwd of gestructureerd.
De meest algemene structuur is die van inleiding – kern – slot. Voorbeelden van
meer specifieke tekststructuren zijn:
- stapelstructuur: waarin de tekst bestaat uit min of meer losse onderdelen
(telefoonboek, boodschappenlijstje, leerboek van een schoolvak);
- verhaalstructuur: waarin personages opeenvolgende gebeurtenissen
meemaken;
- betoogstructuur: waarin uitspraken ondersteund worden met argumenten.
Afhankelijk van het onderwerp en van de communicatieve situatie kiest de
schrijver een structuur voor zijn tekst. Voordat hij met het feitelijke schrijven
Voetstuk van de Pabo, Kennisbasis Nederlandse taal, pag. 154