Errata Kennisbasis Nederlandse taal Lerarenopleiding ... - Mentorix

technisch lezen, begrijpend lezen, stellen en taalbeschouwing.
Voorbeeld voortgezet technisch lezen.
De aanwijzingen van de leraar richten zich op de leesstrategieën of de
voordrachtsaspecten. Zo kan hij voor het hardop lezen aan elkaar de
aandacht richten op het gebruik van de leestekens: “Let goed op de
leestekens. Bij een komma of een punt houd je even rust.”
Voorbeeld begrijpend lezen
Bij het lezen van een zaakvaktekst kan de leraar de aandacht richten op
uiterlijke kenmerken van de tekst, om snel te achterhalen waarover de tekst
zal gaan: “Let op de illustraties, de kopjes, de vetgedrukte woorden.”
Zie ook Modeling bij voortgezet technisch lezen; stappenplan begrijpend lezen;
stappenplan stellen; leesstrategieën; schrijfstrategieën.
4.2.3 Signaleren en analyseren van leesproblemen
Omschrijving De leraar signaleert leesproblemen en kan deze vervolgens analyseren en
benoemen.
Toelichting Er worden verschillende typen leesproblemen onderscheiden:
Spellend lezen
De lezer blijft de elementaire leeshandeling toepassen en automatiseert
deze niet. Hij leest dus spellend: /b/ /oo/ /m/ /boom/. Bij het hardop lezen is
dit hoorbaar. De lezer moet aan tempo werken en aan de andere
leesstrategieën, waaronder directe woordherkenning.
Radend lezen
De lezer leest niet nauwkeurig en gokt wat er staat. Meestal is dit een
gevolg van het niet beheersen van de elementaire leeshandeling. De
radende lezer is meestal een spellende lezer geweest en maakt nu te veel
gebruik van de context. De radende lezer heeft vaak een vlot tempo en
maakt veel fouten.
Langzaam lezen
Hierbij gaat het om lezers die weinig fouten maken en een laag leestempo
hebben.
Eentonig lezen
De lezer decodeert wel, maar heeft moeite met de voordrachtsaspecten.
Vaak is de eentonige lezer ook een langzame, spellende of radende lezer.
Dyslexie
Ernstig leesprobleem waarbij de automatisering van het lezen en/of spellen
niet of zeer moeizaam tot stand komt. Dyslexie kan niet worden vastgesteld
door een leraar; hiervoor is een uitgebreid orthopedagogisch onderzoek
nodig.
Het Protocol Leesproblemen en Dyslexie (Verhoeven 2001) en het Protocol
Leesproblemen en Dyslexie voor groep 5-8 (Verhoeven & Wentink 2004)
geven goede handvatten voor het omgaan met dyslexie en leesproblemen.
Zie ook Strategieoefeningen; strategieën technisch lezen; dyslexie; toetsen
voortgezet technisch lezen.
4.2.4 (5.2.3) Kiezen van teksten
Omschrijving De leraar houdt bij zijn keuze van teksten rekening met het leesniveau, de
leesvaardigheid en het leesplezier van zijn leerlingen en biedt verschillende
tekstsoorten aan.
Toelichting Het is van groot belang dat kinderen teksten krijgen aangeboden die bij hun
Voetstuk van de Pabo, Kennisbasis Nederlandse taal, pag. 120