Errata Kennisbasis Nederlandse taal Lerarenopleiding ... - Mentorix

leerlingen de tekst zelf. Deze vorm wordt ook voor-koor-zelf genoemd.
Klassikaal
Het om beurten hardop voorlezen van stukjes uit dezelfde tekst. Hier kleven
verschillende nadelen aan. Zo is het bijvoorbeeld ineffectief omdat maar één
kind tegelijk verklankt.
Zie ook Leesbevordering; leesmotivatie; Mattheuseffect; modeling voortgezet
technisch lezen.
4.2.7 Strategieoefeningen
Omschrijving Oefeningen die strategieën voor technisch lezen geïsoleerd trainen.
Toelichting Voorbeelden van oefeningen voor:
De elementaire leeshandeling
- Om de elementaire leeshandeling voor het eerst aan te leren, worden
klankzuivere woorden gebruikt met een eenvoudige structuur (medeklinker,
klinker, medeklinker). Kinderen hakken en plakken deze basiswoorden
hardop.
- Het lezen van rijtjes pseudo- of onzinwoorden. Omdat de lezer geen
beroep kan doen op zijn woordbeeld en geen gebruik kan maken van de
context, is hij aangewezen op de elementaire leeshandeling. Deze oefening
is dus zeer geschikt voor de radende lezer. Bijvoorbeeld: taaf, vas, deek,
nim.
- Het lezen van visueel verzwaarde teksten: teksten waarbij binnen een
woord gewisseld wordt in lettertype, grootte van de letters, vet/cursief. Deze
oefening is met name geschikt voor de radende lezer die, doordat het
woordbeeld verstoord is door de visuele verzwaring, letter voor letter moet
nagaan wat er staat. Bijvoorbeeld: Jan gaat met zijn vader vvissen..
Lezen met behulp van klankclusters en spellingpatronen
Het lezen van wisselrijtjes waarbij dezelfde klankclusters of spellingpatronen
terugkeren. De lezer leert zo het betreffende cluster of patroon in één keer
te herkennen in plaats van deze volgens de elementaire leeshandeling te
lezen.
Bijvoorbeeld: schop, schat, schip.
Lezen met behulp van de visuele woordvorm / directe woordherkenning
Flitsen: het zeer kort tonen van een woord (digitaal, op het bord of een
strook), waarna de leerling het moet opschrijven of hardop lezen. Doordat
de leerling het betreffende woord kort ziet, zal er onvoldoende tijd zijn om de
elementaire leeshandeling of het lezen met behulp van klankclusters en
spellingpatronen te hanteren. De leerling moet dan gebruikmaken van de
woordbeeldstrategie.
Lezen met behulp van morfologische analyse
Het lezen van wisselrijtjes waarbij dezelfde morfemen terugkeren. De lezer
leert zo het betreffende morfeem in een keer te herkennen in plaats van
deze volgens de elementaire leeshandeling of de klankclusterstrategie te
lezen. Bijvoorbeeld: heilig, veilig, harig.
Lezen met behulp van de context
Het lezen van wisselrijtjes van semantisch gerelateerde woorden.
Bijvoorbeeld: vader, moeder, broer.
Het lezen van gatenteksten
Deze oefening is geschikt voor spellende lezers, die niet gebruikmaken van
de context. Het weggelaten woord moet worden geraden op basis van de
context. Bijvoorbeeld: Ivo is lang.. Hij is niet dik, maar … .Hij is de … van de
klas.
Voetstuk van de Pabo, Kennisbasis Nederlandse taal, pag. 122