Errata Kennisbasis Nederlandse taal Lerarenopleiding ... - Mentorix

Toelichting Bij begrijpend lezen is er sprake van een concentrische opbouw, wat betekent
dat over alle leerjaren heen vaak dezelfde inhouden en activiteiten aan bod
komen. De opbouw zit hem meer in de complexiteit van de aangeboden teksten.
Ook worden de activiteiten moeilijker en abstracter. Daarnaast neemt de mate
van sturing door de leraar steeds meer af, terwijl de eigen sturing van de leerling
steeds meer toeneemt.
Zie ook Leerlijnen begrijpend lezen; tekstsoorten; tekstkenmerken; reflecteren op
leesgedrag.
5.2.10 Leerlijnen begrijpend lezen
Omschrijving De lijn waarin, door de leerjaren heen, de verschillende leerstofonderdelen voor
begrijpend lezen aan bod komen.
Toelichting SLO, Tussendoelen en Leerlijnen (www.tule.nl)
Op de TULE-website zijn op basis van kerndoelen en tussendoelen leerlijnen
begrijpend lezen voor het basisonderwijs vastgesteld.
Expertisecentrum Nederlands
Het Expertisecentrum Nederlands heeft tussendoelen gevorderde geletterdheid
geformuleerd voor de leerlijnen Begrijpend lezen en Informatieverwerving
(Aarnoutse & Verhoeven 2003).
De leerlijn Begrijpend lezen in de middenbouw kent de volgende tussendoelen:
De leerlingen lezen eenvoudige teksten die verhalen, informatief en directief van
aard zijn met begrip en voeren daarbij de volgende leesstrategieën uit:
- Ze bepalen het thema van een tekst en activeren hun eigen kennis over het
thema.
- Ze koppelen verwijswoorden aan antecedenten.
- Ze lossen het probleem van een moeilijke zin (of zinnen) op.
- Ze voorspellen de volgende informatie in een tekst.
- Ze leiden informatie af uit een tekst.
- Ze onderscheiden verschillende soorten teksten, zoals verhalende,
informatieve, directieve, beschouwende en argumentatieve teksten.
- Ze herkennen de structuur van verhalende teksten.
De leerlijn Informatieverwerking in de bovenbouw kent de volgende
tussendoelen:
- De leerlingen kennen de betekenis en functie van verschillende
informatiebronnen, zoals woordenboeken, encyclopedieën, week- en dagbladen,
tijdschriften, spoorboeken, reisgidsen, atlassen en internet.
- Ze zoeken de gewenste informatie op in verschillende informatiebronnen, zoals
woordenboeken, encyclopedieën, week- en dagbladen, tijdschriften,
spoorboeken, reisgidsen, atlassen en internet.
- Ze zoeken in een openbare bibliotheek boeken of andere materialen op een
efficiënte wijze op met behulp van een computer.
- Ze maken een schema, uittreksel of samenvatting van een verhalende of
informatieve tekst.
- Ze stellen zichzelf relevante vragen voor, tijdens en na het lezen van een tekst.
Zie ook Begrijpend lezen; leesstrategieën; technieken voor informatieverwerking.
5.3.1 Informatieverwerking
Omschrijving Het waarnemen en verwerken van nieuwe informatie.
Toelichting Er zijn twee hoofdtypes informatieverwerking: de perceptie en de cognitie.
Bij de perceptie gaat het om informatie die via onze zintuigen beschikbaar komt.
Bij cognitie gaat het erom de nieuwe informatie te koppelen aan bestaande
kennis, het creëren van nieuwe kennis en het gebruiken van die kennis. Naar
mate kinderen ouder worden en meer ervaringen opdoen, gaan ze informatie
efficiënter en beter verwerken, en zijn ze in staat steeds complexere problemen
op te lossen.
Voetstuk van de Pabo, Kennisbasis Nederlandse taal, pag. 143