Errata Kennisbasis Nederlandse taal Lerarenopleiding ... - Mentorix

toetsen. De methodegebonden toetsen zijn deelvaardigheidstoetsen voor
leestechniek en vlot lezen.
Voor de voordrachtsaspecten geven methoden in het algemeen alleen
observatielijsten. Voor voordrachtsaspecten worden ook geen
onafhankelijke toetsen gebruikt.
De meest gebruikte methodeonafhankelijke toetsen voor leestechniek zijn:
DMT
De drieminutentoets van Cito. Deze toets bestaat uit drie kaarten die elk een
minuut hardop moeten worden gelezen door de leerling. Het gaat om
kolommen losse woorden. De eerste kaart bevat uitsluitend klankzuivere
woorden en is geschikt voor halverwege groep 3. De andere kaarten
bevatten meerlettergrepige, niet-klankzuivere woorden.
AVI-toets van Cito
Toetskaarten met een korte verhalende tekst. De leerling leest de tekst
hardop binnen een bepaalde tijd met zo min mogelijk fouten. Indien de
leerling bijvoorbeeld toetskaart AVI 4 goed heeft gelezen, maar de kaart
voor AVI 5 niet, dan zit de leerling op het niveau AVI 4. Deze oude niveaus
(AVI 1–9) zijn met behulp van een tabel om te rekenen naar de nieuwe AVIniveaus.
Tussen AVI-start en AVI-plus liggen tien AVI-niveaus: M3, E3, M4,
E4, M5, E5, M6, E6, M7 en E7. 'M' betekent 'midden' en 'E' betekent 'eind'.
De cijfers 3 tot en met 7 geven aan in welke groep dat niveau gemiddeld
bereikt wordt.
Leestechniek en Leestempo
Sinds het schooljaar 2006-2007 zijn deze nieuwe toetsen beschikbaar die
kunnen worden gecombineerd met de AVI-toets.
De toetsen Leestechniek (groep 3) en Leestempo (groep 4 t/m 8) vormen de
start. Met deze toetsen kan de leraar klassikaal van alle leerlingen het
technisch leesniveau bepalen. Uit die toetsen komt het nieuwe AVI-niveau
(AVI-start tot AVI-plus, waarop de leraar de boeken kan afstemmen. Alleen
de zwakke leerlingen of leerlingen waarover twijfels ontstaan, hoeven verder
getoetst te worden met de ‘oude’ AVI-toetskaarten om meer diagnostische
informatie te krijgen.
- De toets Leestechniek: klassikale afname met behulp van werkboekjes. De
elementaire leeshandeling wordt hier getoetst, met behulp van plaatjes en
steeds vier woorden waarvan er één gekozen moet worden. De kinderen
kunnen zelfstandig en in eigen tempo werken.
- De toets Leestempo: leerlingen lezen stil een tekst in een aantal minuten,
waarbij ze in bijna iedere zin door te onderstrepen een keuze moeten
maken uit drie woorden: het juiste woord en twee daarvan afgeleide foute
woorden. De verschillende toetsen dragen de naam van het niveau (M3, E7,
etc.). Bij het voldoende behalen van de toets is het betreffende niveau ook
behaald.
Zie ook Niveaubepaling teksten; kiezen van teksten; observatie leesgedrag; toetsen
beginnende geletterdheid.
4.2.11 (5.2.8) Observatie leesgedrag
Omschrijving Het observeren van leesgedrag van de leerling.
Toelichting Om na te gaan hoe leerlingen een tekst begrijpend lezen, zijn naast
meetinstrumenten ook observaties noodzakelijk. De leraar kan vóór, tijdens
en na het lezen van een tekst nagaan of de leerling bepaalde
leesstrategieën uitvoert en of hij het eigen leesgedrag controleert, bewaakt
en evalueert. Ook kan de leraar vragen met welke leesstrategieën een
leerling moeite heeft. Door gesprekken met leerlingen kan de leraar nagaan
in hoeverre ze reflecteren op hun eigen leesgedrag, in hoeverre ze
gemotiveerd of gefrustreerd zijn, hoe ze proberen teksten te begrijpen en
Voetstuk van de Pabo, Kennisbasis Nederlandse taal, pag. 124