Errata Kennisbasis Nederlandse taal Lerarenopleiding ... - Mentorix

leesniveau en leesvaardigheid passen. De teksten moeten niet te moeilijk
en niet te gemakkelijk zijn. De leraar selecteert de juiste teksten voor zijn
leerlingen. Het is van belang dat allerlei soorten teksten aan de orde komen,
niet alleen verhalende teksten, maar ook informatieve en directieve teksten.
Het kiezen van de juiste teksten is cruciaal voor de leesmotivatie van
leerlingen. Verder kunnen leraren de leesmotivatie van hun leerlingen
bevorderen door spannende en informatieve teksten voor te lezen en de
leerlingen veel gelegenheid te geven zelf zulke teksten te lezen. Bovendien
kunnen zij de wil van de leerlingen om een tekst goed te begrijpen,
versterken door hen zo veel mogelijk te laten lezen in betekenisvolle en
functionele contexten. Wanneer leerlingen de zin en het belang van hun
leesactiviteiten inzien en ervaren, zijn ze bereid om zich in te spannen en
optimaal gebruik te maken van hun kennis en strategieën (Aarnoutse &
Verhoeven 2003).
Zie ook Tekstkenmerken; tekstsoorten; leesmotivatie; leesstrategieën;
niveaubepaling van teksten.
4.2.5 Teksten lezen
Omschrijving Het lezen van teksten is de manier om vlot te leren lezen.
Toelichting Voor de verschillende strategieën en voordrachtsaspecten zijn verschillende
teksten te gebruiken.
Zo kun je voor het trainen van de klankclusterstrategie teksten nemen
waarbij veelvoorkomende klankclusters zijn vetgedrukt. Een dialoogtekst is
geschikt voor verschillende voordrachtsaspecten. Voor het vlot leren lezen,
is het vooral belangrijk dat kinderen veel lezen op of boven hun niveau. Net
als bij zwemles gaat het om ‘kilometers maken’. Het herhaaldelijk lezen van
dezelfde tekst is met name voor zwakke lezers ook zeer geschikt.
Zie ook Kiezen van teksten; strategieoefeningen; voordrachtsoefeningen;
niveaubepaling teksten.
4.2.6 Groeperingsvormen voortgezet technisch lezen
Omschrijving Voortgezet technisch lezen vindt plaats in verschillende
groepssamenstellingen.
Toelichting Individueel (stillezen)
Dit bevordert de leessnelheid. Een voorwaarde hiervoor is dat de leerling
gemotiveerd is deze tekst te lezen.
Tweetallen (duolezen)
In tweetallen lezen leerlingen om de beurt hardop een stuk tekst. De
tweetallen kunnen geformeerd zijn op basis van gelijk technisch leesniveau,
ongelijk niveau (tutorlezen) of op basis van eigen voorkeur. Bij het duolezen
geven de leerlingen elkaar feedback op de manier van lezen. Deze vorm
kan handig zijn wanneer leerlingen nog niet toe zijn aan stillezen.
Groepjes
Vaak in groepjes van vijf of zes leerlingen. De leerlingen lezen net als bij het
duolezen om beurten een stuk van de tekst hardop voor. Als de groepen op
basis van het technisch leesniveau homogeen zijn samengesteld, spreekt
men van niveaulezen. Hieraan kleeft echter een groot nadeel: het
zogenoemde Mattheuseffect treedt op. Een heterogene
groepssamenstelling in kleine groepen levert meer winst op.
Koor (koorlezen)
Het tegelijkertijd verklanken van dezelfde tekst. Zeker als het om oefeningen
gaat die specifieke leesstrategieën trainen, bijvoorbeeld de
klankclusterstrategie, kan koorlezen nuttig zijn. De leerkracht kan dit eerst
zelf voordoen, waarna de leerlingen de tekst in koor lezen. Daarna lezen de
Voetstuk van de Pabo, Kennisbasis Nederlandse taal, pag. 121