Enpresa bioteknologikoak sortzeko eragile erabakigarriak ... - Euskara

2. Kapitulua: Azterketa bibliografikoa 116
bezalako prozesu bioteknologikoak erabiltzen ziren. Ogia eta gazta egiteko erabiltzen
den legamia organismo bizi bat da, beraz, prozesu biologiko baten aurrean gaude.
Mendeak eman dituzte gure arbasoek landare eta animalien baldintzak hobetzen baina
oso prozesu geldoak izan ohi ziren. Honi bioteknologia tradizionala deituko diogu.
Bioteknologia modernoak 70. hamarkadan du abiapuntua, injeneritza genetikoa
eta biologia molekularrean egin ziren aurreapen esanguratsuen ondorioz, eta batez ere
giza gaixotasunen oinarri molekularren inguruan zegoen ezagutzen inguruan izandako
aurrerapenengatik: injeneritza genetikoaren oinarri den DNA errekonbinante
teknologiak funtsezkoak izan dira bioteknologia aplikazioak garatu ahal izateko. Gaur
egungo zientzialariek identifika dezakete gene berezi bat behar duen tratamendurako,
organismo bizi batetik genea atereaz, kopiatuz eta beste organismo bizi baten sartuaz.
Prozesu honi aldaketa genetikoa deitzen zaio. Azken hamarkadetako ikerketa
zientifikoek bioteknologiaren esparru guztietan onurak ekarri dituzten produktuak sortu
dituzte: intsulina, bitaminak, txertoak, biomaterialak, etabar. Bioteknologia modernoa
osasun, nekazaritza, industria eta ingurumenean aplikatzen da.
Gertaera nabarmenenak osasun sektorean gertatu dira eta honela laburbildu
daitezke modu kronologiko baten:
• 1972. urtean Paul Berg zientzialariak, 1980. urteko Kimika Nobel
saridunak, lehen DNA errekonbinantea lortu zuen.
• 1973. urtean Herberta Boyer-ek bakteria bat plasmido 45 batekin
errekonbinatu zuen. Ondoren Genentech (Genetic Engineering
Technology) bioteknologia enpresa sortu zuen, munduko lehenetarikoa.
• 1982. urtean ingeneritza genetiko bitartez ekoizturiko lehen botika
onartu zen.
• 1986. urtean lehen txertoa onartu zen, giza-intsulina.
• 1998. urtean giza zelula ama enbrioien kokatzea.
• 2003. urtean giza-genoma maparen amaitzea.
ELGEko hainbat adituk ezinbestekotzat jo zuten 1982. urtean Parisen egin zuten
bileran bioteknologia terminoaren definizio amankomun bat egitea. Modu honetan
nazioartean alderatu zitezkeen inguruko estatistikak eta datuak existituko lirateke eta
(I+G, pertsonak, produkzioa, etabar). Gaur egun, definizioa bakar hori existitzen da
45 Plasmidoa bakteria baten DNA zirkularreko zati txiki bat da eta organismo batetik beste organismo
batera pasa daiteke. Antibiotiko erresistentzia bezalako funtzioak kodifikatzen ditu plasmido batek.
Bioteknologia enpresak sortzeko eragile erabakigarriak Euskal Autonomia Erkidegoan