Enpresa bioteknologikoak sortzeko eragile erabakigarriak ... - Euskara

2. Kapitulua: Azterketa bibliografikoa 60
Arriskuak bere gain hartzea gustatzen zaion pertsona mito bat bezala
kontsideratzen da (Timmons 1989). Errealitatearekin bat ez dator onarpen hori,
ekintzaileak oso ongi kalkulatzen baititu onartu ahal dituen arriskuak.
Beraz, ekintzailea eta arriskuaren arteko erlazio estua azaltzeko honako
definizioa erabiliko dugu: “Ekintzaileak arriskuak bere gain hartu baino, kudeatu egiten
ditu arriskuok. Enpresa-ekintzak arriskua darama, horregatik behin aztertu eta gero
erabakiak, estrategiak eta beharrezko ekintzak burutuko dira.” (Ayerbe eta Larrea 1995)
“Barne-kontrola” edo “autozehaztapena” bezalako gertaera ezberdinak eta
ingurunea kontrola daitezkeen ustea dago. Kanpo-kontrolaren alderantzizkoa da, hau da,
pertsonaz kanpoko indarrek (patuak, kasualitateak, etabar) kontrolatzen dituztela
gertaerak (Veciana, 1989).
Rotter-en teoriak barne edo kanpo kontrola definitzen du. Azpimarratuz
gizabanakoak sumatzen duela bere ekintzen emaitzak kontrolpean dauden ala ez. Patuan
sinisten dutenen aldean, barne-kontrola duten gizabanakoek lorpen pertsonalak lortzeko
indar handiagoaz ekingo diote (Rotter 1971, McGhee eta Grandall 1968, Gurin et al.
1969, Lao 1970).
Ekintzaile eta biztanleriaren artean desberdintasunak dauden heinean barne-
kontrolari dagokionez, ikerketa gehienek ez dute ezberdintasunik aurkitu ekintzaile eta
zuzendarien artean, aurretik lorpen premia azaltzerako orduan gertatu zaigun bezala
(Shane Locke eta Collins 2003). Adibidez, Babb and Babbek (1992) Ipar Floridako
negozio txikien sortzaile eta zuzendarien artean ez zuten ezberdintasunik aurkitu.
Halaber, Brockhaus-ek (1982) negozio berrien sortzaile eta zuzendarien artean
desberdintasunik ez zegoela baieztatu zuen. Bestalde, ikasleen gain eginiko ikerketa
baten ez zen ezberdintasunik nabaritu enpresa bat sortu zutenen edo zuzendari postuak
hartu zituztenen artean (Hull, Bosley and Udell 1980). Azkenik, Begley (1995) eta
Begley eta Boyd-ek (1987) buruturiko ikerketetan enpresa-sortzaile eta zuzendarien
artean barne-kontrolaren bitartez bereizteko ezintasuna azpimarratzen da.
Hori dela eta, interesgarria da zuzendari lagin baten gain eginiko ikerketaren
emaitzak aztertzea. Bertan, zuzendari espainiarrak dira patuan gehien sinisten dutenak,
AEB, Grezia, Eskandinabia eta Zentroeuropako zuzendariekin alderatuz gero
(Cummings, Harnett, Stevens eta Veciana 1972).
Lidergoari buruz hitz egitean, ekintzaile kontzeptua aztertzeko egoten diren
arazo berdinekin aurkitzen gara, hitzak berak adiera ezberdinak baititu. Lidergoa behar
ez den lanpostu askotako pertsonak lider bezala kontsideratzen baitira, eta ez ordea,
Bioteknologia enpresak sortzeko eragile erabakigarriak Euskal Autonomia Erkidegoan