2606-volledige-tekst_tcm28-124504

In vergelijking met het Britse anti-islamnetwerk, kent het Franse een opener politieke
context. Als gevolg daarvan hebben parlementaire actoren een prominentere positie in het
anti-islamnetwerk. Daardoor is het aantal Franse non-parlementaire anti-islamgroeperingen
ongeveer gelijk aan het aantal parlementaire actoren in het netwerk. Ook de meest
prominente actor in het anti-islamnetwerk is gerelateerd aan een parlementaire actor
(Marine Le Pen). In dit geval vinden acties tegen (radicale) moslims zowel binnen als buiten
het politieke domein plaats.
5.5.2 Het Franse netwerk van radicale-islamactoren
Hoe ziet het Franse netwerk van de radicaalislamitische Facebookpagina’s eruit? De selectie
van pagina’s is deels gebaseerd op de literatuurstudie. Daar werd onder andere het Collectif
Cheikh Yassine genoemd, alsmede Union des Organisations Islamiques de France (UOIF).
Ondanks dat de UOIF niet als radicaalislamitisch beschouwd wordt, is ze meegenomen als
seed, omdat ze door anti-islamgroeperingen wel bestempeld wordt als radicaal. De andere
groeperingen of personen die in dit hoofdstuk over Frankrijk ter sprake zijn gekomen,
waren niet meer te vinden op Facebook. Radicaalislamitische Facebookpagina’s die in
eerder onderzoek genoemd werden (Cachia e.a. 2014), bestonden ook niet meer. Daarop is
ook op andere manieren gezocht naar Franse radicaalislamitische pagina’s, zoals via
profielen van Facebookgebruikers en Facebookpagina’s van Franse imams en predikers. Via
deze weg zijn de pagina’s van de prediker Nader Abou Anas en de imam Rachid Abou
Houdeyfa (alsmede zijn ‘officiële’ pagina) gevonden.
In vergelijking met het Britse netwerk van anti-islamgroeperingen, is het directe netwerk
van deze radicale-islam-Facebookpagina’s vrij groot. Grofweg valt het onlinenetwerk in
tweeën te delen. Deze twee delen zijn nauwelijks met elkaar verbonden. Naast een drietal
clusters, die voor ons niet relevant zijn omdat ze geen radicale-islampagina’s bevatten,
bestaat het Franse netwerk dus uit grofweg twee clusters.
In de ene cluster bevinden zich pagina’s die zijn gewijd aan de Franse imam Rachid Abou
Houdeyfa, waaronder ook de seeds Rachid Abou Houdeyfa – en Rachid Abou Houdeyfa Page
Officielle. De andere is relevant omdat deze voornamelijk bestaat uit Franstalige pagina’s van
moslimgemeenschappen of pagina’s die informatie bevatten voor moslims (bijvoorbeeld:
Rencontre Annuelle des Musulmans de France; Information Culte Musulman; Le Coran et Ses Miracles).
De pagina’s van de Union des Organisations Islamiques de France (UOIF) en Nader Abou
Anas bevinden zich in deze cluster.
De pagina Collectif Cheikh Yassine, die ook meegenomen was als seed in dit onderzoek, is
geïsoleerd van de rest van het netwerk en heeft geen enkele link met andere pagina’s in het
netwerk. Net als bij het Franse online anti-islamnetwerk, blijkt een prominente offline
radicaalislamitische actor, zoals Collectif Cheikh Yassine, online minder prominent te zijn.
Dat het onlineveld verschilt van het offlineveld, bleek ook uit de moeite die het kostte om
pagina’s van offline groeperingen online te vinden. Tegelijkertijd laat dit ook de fluïditeit
van het radicale-islamveld zien. Het ondersteunt de constatering van Ducol (2012) dat
actoren in de Franstalige ‘online jihadisphere’ snel verdwijnen of verder gaan onder een
andere naam. Het onlineforum dat hij onderzocht (Ansar al-Haqq) is ook niet meer te
vinden. Ook toont deze netwerkanalyse aan dat er soms hele andere actoren online actief
zijn dan offline. Zo blijkt de imam Rachid Abou Houdeyfa een online imperium te hebben
met meerdere Facebookpagina’s en een YouTubekanaal.
In vergelijking tot het Britse netwerk kunnen ongeveer dezelfde conclusies getrokken
worden: radicale pagina’s zijn verder verwijderd van grotere clusters met andersoortige
pagina’s (zoals de pagina’s van universiteiten, producten, media, sportteams etc.). Er is echter
in dit geval ook een scheiding van taal, die mogelijk de afstand tussen clusters beïnvloedt. De
grotere clusters bevatten veel Britse pagina’s, en de kleinere clusters vooral Franse pagina’s.
Bedreigde identiteiten: De wisselwerking tussen anti-islambewegingen en de radicale islam
85