2606-volledige-tekst_tcm28-124504

4. Verenigd Koninkrijk
In dit hoofdstuk zullen we beschrijven hoe de dynamiek tussen het anti-islamveld en het
radicale-islamveld in het Verenigd Koninkrijk eruitziet. Het hoofdstuk is als volgt opgebouwd:
in de eerste plaats beschrijven we de nationale context in het VK, waarbij we ingaan op de
samenstelling en kenmerken van de islamitische bevolking, de ontwikkeling van het Britse
beleid ten aanzien van burgerschap en integratie, de politieke mogelijkheden en relevante
nationale en internationale ontwikkelingen. Vervolgens beschrijven we het anti-islamveld,
waarbij we ingaan op de structuur, de belangrijkste actoren, en de discursieve en actierepertoires.
Daarna doen we hetzelfde voor het radicale-islamveld. Binnen elk veld wordt extra aandacht
gegeven aan een prominente speler; aan de anti-islamzijde is dat de English Defence League,
aan de radicale- islamzijde is dat het Al-Muhajiroun-netwerk dat voortkomt uit Hizb Ut-Tahrir.
Vervolgens gaan we in op de wisselwerking tussen het anti-islamveld en het radicale-islamveld.
Die wisselwerking wordt geanalyseerd aan de hand van elementen uit de voorgaande paragrafen,
en geïllustreerd door middel van concrete voorbeelden van wisselwerking tussen actoren
uit beide velden in het VK. Tot slot gaan we in op het thema van gewelddadige escalatie. Het
laatste deel van het hoofdstuk bestaat uit een analyse van onlinenetwerken en onlinecommunicatie
van beide velden in het Verenigd Koninkrijk. We zullen zodoende het beeld dat naar voren
is gekomen in de literatuurstudie vanuit een andere invalshoek benaderen en komen zo langs
een andere weg tot vergelijkbare conclusies. Voor dit hoofdstuk is gebruik gemaakt van beschikbare
literatuur (wetenschappelijke en ‘grijze’ literatuur) en van de informatie die verkregen is
uit interviews met de volgende personen: Mr. Tufyal Choudhury, advocaat en docent in International
Human Rights Law, Durham University, Dr. Joel Busher, Research Fellow bij het Centre for
Trust, Peace and Social Relations aan Durham University en Mr. Joe Mulhall, post graduate
research student aan de Royal Holloway, Universiteit van Londen.
4.1 Nationale, macro-politieke context in het Verenigd Koninkrijk
4.1.1 Demografie van de islamitische bevolking
De moslimbevolking in het VK wordt voor een belangrijk deel gekenmerkt door het koloniale
verleden van het VK in Zuidoost-Azië. Ook in de periode van arbeidsmigratie in de jaren
50 en 60 was het Indo-Pakistaanse subcontinent een belangrijke bron van herkomst van
moslims die zich in het VK vestigden (Weller & Cheruvallil-Contractor 2015: 309).
Volgens de census uit 2011 bestaat de islamitische bevolking in het Verenigd Koninkrijk uit
2,7 miljoen personen (Choudhury 2011: 109; Abbas 2007: 289), dat wil zeggen 4.8 % van de
totale Britse bevolking, en vormt zij de grootste gemeenschap met een minderheidsreligie
(Pupcenoks & McCabe 2013: 174). Van deze groep heeft het overgrote deel (2/3) wortels in
Zuid-Azië, in het bijzonder India en Pakistan (67.65 %, Weller & Cheruvallil-Contractor 2015:
309). Het overige deel bestaat uit groepen met zeer uiteenlopende herkomst, waaronder
Somaliërs, Turks-Cyprioten, Afghanen en Arabieren (Choudhury 2011: 109). 7 Circa de helft
van de Britse moslimbevolking is geboren in het Verenigd Koninkrijk. Moslimmigranten
hebben zich overwegend als ongeschoolde arbeiders in industriesteden gevestigd, en wonen
voor het merendeel sterk geconcentreerd in achterstandswijken in Londen (38 %), en steden
in de West-Midlands en het noordwesten (Choudhury 2011: 110).
Wat betreft de beleving van het geloof is de Indo-Pakistaanse connectie ook goed zichtbaar:
dezelfde stromingen die in India en Pakistan gangbaar zijn, zijn ook in het VK overheersend
(Weller & Cheruvallil-Contractor 2015: 310).
7 Pupcenoks en McCabe (2013) leggen een verband tussen de oorlog in Afghanistan in de jaren 80 en de import van gewelddadig moslimextremisme
in het VK.
Bedreigde identiteiten: De wisselwerking tussen anti-islambewegingen en de radicale islam
31