2606-volledige-tekst_tcm28-124504

Hoofdstuk 9: Preventie en de-escalatie
In de verschillende landen wordt een op dialoog en communicatie gestoelde aanpak ook
ingezet om bredere maatschappelijke polarisatie en spanningen tegen te gaan, bijvoorbeeld
na internationale, polariserende gebeurtenissen (zoals de aanslagen in Parijs). Volgens Dr.
Weeks kiest de Britse politie na een internationale gebeurtenis als de aanslagen in Parijs
niet voor een wezenlijk andere koers dan normaal, maar voor een intensivering van reeds
bestaand, langere termijn (preventief) beleid. Daarbij wordt ook geprobeerd om het oplopen
van de spanning onder anti-islamactoren te voorkomen, door ook met vertegenwoordigers
van die groepen contact te leggen. Er bestaat echter geen lange termijn ‘community
policing’ in anti-islamgemeenschappen, simpelweg omdat van een geografisch afgebakende
gemeenschap bij het anti-islamveld geen sprake is (interview Weeks).
Daarnaast geven experts in zowel het VK als België aan dat er in tijden van (internationale)
spanningen extra ingezet wordt op de vervolging van haatmisdrijven, in het bijzonder
haatmisdrijven tegen de moslimgemeenschap. 197 Zo heeft Premier Cameron in de nasleep
van Parijs ‘islamofobe haatmisdrijven’ als nieuwe strafrechtelijke categorie geïntroduceerd.
In België is naar verhouding minder sprake van haatmisdrijven. Volgens de experts wordt
hiertegen door de politie hard opgetreden (interview Coolsaet). Weeks geeft aan dat
preventie op dit terrein moeilijk te realiseren is, omdat de anti-islambeweging gedecentraliseerd
en fluïde van karakter is. Ook al onderhoudt de Britse politie contact met de woordvoerders
van Britain First of EDL, ze kan niet voorkomen dat individuen aan de randen van
de beweging tot geweldsmisdrijven overgaan (interview Weeks).
Het interview met Dr. Becker ondersteunt het beeld dat al besproken is in het hoofdstuk over
Duitsland, namelijk dat Duitsland kampt met een versnippering en verschotting tussen
veiligheidsinstanties, en tussen politie en veiligheidsinstanties, waardoor de informatie-uitwisseling
beperkt is. Dit is een gevolg van de machtsblokken in de nazitijd. Daarnaast is er de
afgelopen jaren veel bezuinigd op mankracht. Wel is er veelvuldig ingezet op repressie van
radicaalislamitische personen, middels huiszoekingen, aanhoudingen en vervolgingen, wat
zorgde voor veel ongemak voor de betrokkenen, en wat ervoor zorgde dat sommige radicale
predikers zijn geëmigreerd of ondergronds zijn gegaan. Wel vindt Becker het zorgelijk dat er
door de Duitse inlichtingendiensten geen onderscheid gemaakt wordt tussen orthodoxe,
radicale en extremistische stromingen, zoals dat in Nederland tot op zekere hoogte wel
gedaan wordt. 198 Zij wijst erop dat het over een kam scheren van alle salafistische stromingen
leidt tot een radicalisering van de minder-radicale stromingen en een homogenisering van
het veld; hoe groter de druk van buiten, hoe radicaler de standpunten.
De situatie in Frankrijk vormt op het moment van schrijven van dit rapport een uitzondering,
vanwege de directe confrontatie met grootschalig terroristisch geweld in eigen land in
2015. In het kader van de noodtoestand die in Frankrijk na de aanslagen van november 2015
is afgekondigd, heeft de overheid ruimere bevoegdheden voor het doen van huiszoekingen
en het opleggen van huisarrest. Doelwit hiervan zijn ook mensen die niet direct verdacht
zijn, maar wel geïdentificeerd zijn als onderdeel van veronderstelde risicovolle groepen.
Onder deze ruimere bevoegdheden zijn de afgelopen maanden duizenden huiszoekingen
verricht. Daarnaast geldt een breed verbod op demonstratie en samenscholing, ongeacht
het onderwerp van de demonstratie. De voornaamste beweegreden is dat de veiligheid van
burgers niet gegarandeerd kan worden. Critici vrezen dat de noodtoestand de burgerlijke
vrijheden te veel aantast (interviews Franse experts). Tijdens de noodtoestand zijn drie
moskeeën in Frankrijk gesloten (website Het Laatste Nieuws 2 december 2015). 199
197 Zoals eerder vermeld was er in de nasleep van de aanslagen sprake van een toename aan anti-moslimgeweld (Hope Not Hate report november
2015).
198 In Nederland wordt met name een onderscheid gemaakt tussen orthodox versus fundamentalistisch waarvan alleen de laatste groep wordt
aangeduid als mogelijk jihadistisch.
199 URL: http://www.hln.be/hln/nl/35524/Aanslagen-Parijs/article/detail/2544097/2015/12/02/Drie-moskeeen-in-Frankrijk-gesloten-in-kader-vannoodtoestand.dhtml).
176