2606-volledige-tekst_tcm28-124504

Hoofdstuk 8: Voor en na ‘Parijs’: Een Twitteranalyse
ze ‘In Praise of Blashephy. Why Charlie Hebdo is not islamophobic’. Deze gevarieerde groep
publieke figuren, opiniemakers, journalisten, bloggers en nieuws websites lijkt politiek
gezien links-liberaal georiënteerd, zij het dat sommigen tweeten over niet-politieke zaken
(zoals celebrity-nieuws). Met 92 verzonden tweets is @BreakingThor, dat zichzelf een ‘nachtmerrie
voor extreemrechts’ noemt en dat de ‘propaganda’ van het FN bekritiseert, een van
de actiefste twitteraars. We duiden deze derde cluster aan als de politieke-linkscluster.
De vierde cluster (314 twitteraars) is eveneens divers. Hij bevat voornamelijk publieke
figuren, opiniemakers, journalisten, bloggers en nieuwswebsites (zoals in Nederland het
bekende NU.nl). Politieke inhoud staat niet altijd centraal. Het is lastig in te schatten of het
grootste deel van de twitteraars, als ze al expliciet politiek stelling nemen, eerder links dan
wel rechts georiënteerd is. We duiden deze cluster daarom aan als het politieke midden. Deze
groep bevat ook l’Association Europe-Israël en twitteraars die in de eerste plaats hun christelijke
overtuiging uitdragen. De meeste volgers in deze cluster heeft de nieuwswebsite Atlantic.
De vijfde cluster is relatief klein (44 accounts); deze accounts vertegenwoordigen geen
aanzienlijke ‘stroming’ of ‘groepering’ in het Franse onlinedebat. De meest prominente
account is die van Égalité et Réconciliation, een links-nationalistische politieke groepering
die zowel voormalige leden van de Communistische partij als het Front National bevat. Het
is naar eigen zeggen links voor de arbeiders en rechts voor de morele issues. Vanwege zijn
geringe omvang laten we deze cluster verder buiten beschouwing.
Samenvattend onderscheiden we in onze analyses een anti-islamcluster, een mediacluster,
een politiek-linkscluster en een politiek-middencluster. 165
8.2.2 Duitsland
Het netwerk van prominente twitteraars in Duitsland omvat zes clusters. Het anti-islam-veld
wordt vertegenwoordigd door een cluster van 370 twitteraars bestaande uit onder meer
ProPegida, Alternative für Deutschland, de NPD, en de Republikaner. Ten tweede vormen,
evenals in Frankrijk, de gevestigde media een afzonderlijke groep twitteraars. Deze groep
omvat 444 accounts. Denk hierbij aan BILD, Handelsblatt, Tagesschau, Morgenpost, ZDF et cetera.
Het omvat zowel populaire media als zogenoemde kwaliteitsmedia. De derde cluster (313
accounts) bestaat uit politiek linkse twitteraars, zoals Indymedia, Antifa, Pegida watch en No
Pegida. De vierde is een relatief klein cluster (46 accounts) dat bestaat uit een aantal ‘pro-directe
democratie’-groeperingen, zoals Wahlrecht.de en Mehr_demokratie. Deze cluster bevat ook
de account van Attac.
De overige twee clusters (met respectievelijk 306 en 274 gebruikers) zijn minder eenduidig,
omdat de aard en politieke kleur van de actoren heterogener is. De vijfde cluster bevat
verschillende opiniemakers, journalisten, nieuwssites en bloggers. We noemen dit in het
vervolg de onlinenieuwscluster. Cluster zes bestaat eveneens uit allerlei (kleinere) onlinenewssites,
bloggers en journalisten. Het belangrijkste verschil met de voorgaande groep is dat dit
laatste cluster ook een aantal internationale accounts bevat, hetgeen waarschijnlijk de
reden is dat zij een afzonderlijk cluster vormen. We duiden deze cluster twitteraars aan als
internationaal onlinenieuws.
8.2.3 Het Verenigd Koninkrijk
In het VK treffen we in feite twee grote clusters aan, die weinig contact met elkaar hebben,
te weten de aanhangers en tegenstanders van anti-islamgroeperingen. Voor het gemak
zullen we ze aanduiden als respectievelijk de anti-islam- en anti-islamofobie-cluster. Binnen de
165 Een aantal groeperingen die in de literatuurstudie ter sprake kwamen, maakt geen deel uit van onze steekproef. Het Bloc Identitaire (@blocidentitaire)
is niet heel actief op Twitter, evenals Pegida (@PegidaFrance). Beide groepen zijn daarom niet in onze selectie van prominente gebruikers
terechtgekomen. De website Riposte Laïque (@1RiposteLaique) viel niet in onze steekproef omdat het deel uitmaakte van een afzonderlijk, zeer
klein cluster –zoals we ook zagen in onze analyse van het Facebooknetwerk. Wij richten ons op de grootste ‘onlinegemeenschappen’ waarbij
niet-Franse en kleine clusters buiten de analyse vallen.
156