2606-volledige-tekst_tcm28-124504

profiel; met zijn opruiende speeches zorgde hij regelmatig voor ophef, onder andere
rondom de terroristische aanslagen van 9/11/01 (New York) en 7/7/05 (London) (Pupcenoks &
McCabe 2013: 175). Maar ook organisatorisch is hij van groot belang (Mulhall 2014;
Wiktorowicz 2005). Naast Bakri Mohammed was prediker Abu Hamza van grote invloed op
de ontwikkeling van het radicaalislamitische milieu in Londen. De van oorsprong Egyptische
Abu Hamza leidde een organisatie genaamd Supporters of Shariah, die voornamelijk
opereerde vanuit de Finsbury Park-moskee in Londen (Nesser 2008: 241). 48 In de rest van dit
hoofdstuk wordt de aandacht gericht op de organisatie Al-Muhajiroun rondom Mohammed
Bakri en niet op Supporters of Shariah, maar de inzichten zijn grotendeels op beiden van
toepassing. Volgens Nesser (2008: 242) waren de organisaties zeer vergelijkbaar in hun
radicale doctrines, waren de scheidslijnen tussen beide groepen poreus, was er overlap
onder de aanhangers en traden de beide predikers regelmatig samen op. In de jaren 90
richtte Bakri Mohammed in Londen een lokale afdeling van Hizb Ut-Tahrir op (Vidino 2015:
3). Vanwege verschillen in opvatting over de te volgen aanpak kwam het tot een breuk
tussen Bakri Mohammed en de internationale Hizb Ut-Tahrirorganisatie. Vervolgens richtte
Bakri Mohammed in 1996 de reeds genoemde organisatie Al-Muhajiroun (AM) op. AM wordt
beschreven als een transnationale islamitische groepering, gebaseerd in het VK, die voorstander
is van het gebruik van geweld tegen Westerse belangen in moslimlanden en de
stichting van een islamitische staat door middel van een militaire coup (Wiktorowicz 2005:
2). Een belangrijk verschil tussen Al-Muhajiroun en Hizb Ut-Tahrir is dat AM explicieter
geweld voorstaat 49 , en streeft naar de stichting van een kalifaat in het VK – waar Hizb
Ut-Tahrir dat primair in islamitische landen nastreeft.
AM was formeel actief tussen 1995 en 2004 (Zara Raymond 2010: 6). In deze periode was AM
betrokken bij een aantal demonstraties die veel aandacht kregen in de media (Kenney e.a.
2013: 739). In de loop der tijd is de Britse overheid AM steeds meer als veiligheidsrisico gaan
gezien. Naar aanleiding van nieuwe antiterrorisme wetgeving en de vrees voor een overheidsverbod
besloot Bakri Mohammed AM in 2004 formeel op te heffen.
AM blijft echter actief als overkoepelende netwerkorganisatie voor verschillende afgesplitste
groeperingen. 50 Die groeperingen blijven zoals gezegd vaak slechts korte tijd bestaan, om
vervolgens te worden verboden, waarna verwante groeperingen onder nieuwe namen
worden opgericht (Kenney e.a. 2013). De eerste afsplitsingen waren Al Ghurabaa en de Saved
Sect; toen deze werden verboden, werden Islam4UK en het internetdiscussieforum Ahlus
Sunnah wal Jamaah opgericht (Kenney e.a. 2013: 743). Bakri zelf is na de bomaanslagen in
Londen in 2005 uit het VK vertrokken (en inmiddels niet meer welkom), maar hij blijft
vanuit Libanon actief als internationale leider van AM. Na Bakri’s vertrek blijft het
Al-Muhajirounnetwerk in het Verenigd Koninkrijk actief onder leiding van Bakri’s rechterhand
Anjem Choudary (Vidino 2015: 3).
Extremistische (jihadistische) stromingen: Islam4UK/ Sharia4-netwerk
Bakri’s opvolger Anjem Choudary was onder meer betrokken bij de oprichting van Islam4UK,
in juni 2009, en bij de oprichting van de zogenaamde ‘Sharia4’-organisaties in
verschillende Europese landen. Islam4UK was actief in de periode juni 2009 – januari 2010
en richtte zich primair op de Britse aanwezigheid in Irak, met als doel de ‘werkelijke reden
van het sneuvelen van soldaten en de werkelijke kosten van de oorlog’ duidelijk te maken
48 Abu Hamza kwam in opspraak in 2002 toen hij de aanslagen in New York prees in een speech in de Finsbury Park-moskee. Abu Hamza werd in
2012 aan de VS uitgeleverd in 2014 tot levenslang veroordeeld voor het ondersteunen van terrorisme (The Guardian 9 januari 2015).
49 Overigens stelt Zara Raymond dat ook Al-Muhajiroun geen geweld propageert: “AM’s stated aim is to overthrow the British government, without
using violence, and to establish an Islamic state in the UK based on Shariah law” (“AM’s zelfverkondigde doelstelling is om de Britse regering
omver te werpen, zonder geweld te gebruiken, en om een islamitische staat in het VK op te richten, gebaseerd op shariawetgeving”) (Zara
Raymond 2010: 8).
50 Over de omvang van AM blijkt uit de literatuur het volgende: Wiktorowicz en Kaltenthaler (2010) spreken van “160 formal members or life cells,
other members sent to foreign countries to establish branches. Plus 700 students who attended weekly sessions. Plus at the periphery of the
movement: thousands of ‘contacts’” (2010: 304). Klausen e.a. 2012 schrijven echter: “today what remains of the group has shrunk to less than a
hundred members, operating primarily under the alias of Muslims Against Crusades.” (2012: 39).
Bedreigde identiteiten: De wisselwerking tussen anti-islambewegingen en de radicale islam
43