2606-volledige-tekst_tcm28-124504

Hoofdstuk 8: Voor en na ‘Parijs’: Een Twitteranalyse
Worden moslims anders geframed na ‘Parijs’? Middels wordclouds (zie appendix) analyseerden
we de meest gebruikte termen in de tweets waarin de woorden islam en moslim genoemd
worden. Na ‘Parijs’ zien we in de islam-tweets bijvoorbeeld opvallend vaker de
woorden salafisten en SchariaPolizei voorkomen. Hieruit kunnen we concluderen dat deze
twee termen na de aanslagen relatief vaker in verband worden gebracht met ‘de islam’ – ze
komen voor de aanslagen namelijk niet voor in de islam-tweets. Naast het te verwachten
Frankreich en Paris zijn andere opvallende nieuwe woorden die na de aanslagen in de
islam-tweets verschijnen terror, islamterror en anti-islam-demo. Ook zien we dat Integrationsprobleme
en Lügenpresse vaker samen worden genoemd in combinatie met de islam. Een
opvallend woord dat juist na de aanslagen is ‘verdwenen’ in de islam-tweets, is Asylwahnsinn.
Een woord als terreur of extremist in een islam-tweet betekent uiteraard niet dat de islam
negatief wordt afgeschilderd of dat, zelfs als de islam wel als gevaar wordt beschouwd,
anti-islamgroeperingen positieve aandacht krijgen. Zie ter illustratie deze twee tweets:
“Schrijf mee, ik zal het nogmaals dicteren: Moslim = gelovige en meestal goede buur. NIET
HETZELFDE ALS extremist, terrorist.” en “Wie beschermt #Duitsland eigenlijk tegen de
islam en zijn terreur! Zijn het werkelijk alleen de #AfD en #Pegida! Dat is zo zielig!” 184
8.4.4 Vlaanderen
Tot slot zullen we het debat in Vlaanderen in ogenschouw nemen. Zien we als gevolg van de
aanslagen verschuivingen in de aandacht voor bepaalde onderwerpen of actoren? We
analyseren ook hier weer een frequentietabel met de meest gebruikte woorden voor en na
‘Parijs’ en woordennetwerk (zie appendix) om na te gaan welke woorden vaak samen
gebruikt worden in een tweet.
Het beeld dat wederom vooral naar voren komt is dat van continuïteit, al zien we na ‘Parijs’
wel wederom duidelijk meer aandacht voor de islam. De woorden moslim en islamisering
worden na de aanslagen vaker getweet. Ook hieraan gerelateerde termen zoals islamisering
en Sharia4Belgium worden vaker genoemd.
In beide periodes wordt het het Twitteraccount van Filip Dewinter vaak genoemd. En in
beide periodes is ook veel aandacht voor de PVV en Geert Wilders.
Opvallend genoeg wordt de anti-islamgroepering Pegida na ‘Parijs’ juist minder vaak
genoemd op Twitter. In de periode voorafgaande aan de aanslagen waren er wat opstootjes
bij een Pegidademonstratie in Utrecht, waarover vaak getwitterd werd. Dit verklaart ook
waarom de woorden protest en demonstratie vaak voorkomen in combinatie met Pegida.
Bij de mate van aandacht voor in- en outgroups in de Vlaamse tweets (Tabel 8.8) valt op dat
we hier weer hetzelfde patroon zien als in de andere landen: de aandacht voor ‘de Ander’
(vanuit het ‘autochtone Vlamingveld’ gezien) verschuift van vluchtelingen naar moslims.
Binnen de categorie ‘immigranten’ is vluchtelingen het woord dat het vaakst voorkomt. Er is
relatief weinig aandacht voor de ingroup (woorden gerelateerd aan Vlaanderen en België)
en deze aandacht is in de periode na ‘Parijs’ ook 3,7 procentpunten lager dan in de periode
ervoor. Het aandeel daalt van 13,0 % naar 9,3 % van de tweets. Na de aanslagen komt Vlaams
80 keer voor, en Belgisch 0 keer. Dit verschil lijkt vooral door Vlaams Belang te komen, want
Vlaanderen en België komen elk slechts respectievelijk 7 en 8 keer voor.
Tot slot gaan we na in hoeverre het onlinediscours over ‘de islam’ inhoudelijk is veranderd
na de aanslagen. We hebben wederom zowel wordclouds (zie appendix) als een kwalitatieve
inhoudsanalyse gebruikt. Kort samengevat is de conclusie dat we op Twitter weliswaar zien
dat er na de aanslagen een aantal andere termen gebruikt worden in combinatie met ‘de
184 “Wer schützt #Deutschland tatsächlich vor dem islam und seinem Terror! Es ist wirklich nur die #AfD und #Pegida! Das ist so armselig!“;
“@TPEssen @azuriana Noch mal zum Mitmeißeln: Muslim = gläubiger Mensch und meist guter Nachbar. NICHT GLEICH Extremist, Terrorist. “
166