2606-volledige-tekst_tcm28-124504

Zoals ook al in de literatuurstudie werd opgemerkt, is in Duitsland opvallend veel tegengeluid
en mobilisatie van ‘links’ tegen anti-islam- en anti-immigratie-groeperingen, in elk
geval veel meer dan in Frankrijk en het Verenigd Koninkrijk. De verschillende ‘no-hashtags’
in het politiek linkse veld, zoals #noPegida, #nohogesa, #nonazis en #nohate spreken voor zich.
Hierin is geen verschil te merken tussen de periode voor en na ‘Parijs’. Het is dus niet zo dat
de vaak gebruikt hashtag #nohate betrekking heeft op het kalmeren van de gemoederen als
reactie op de Parijse aanslagen – we zien dat een vergelijkbare term #herzstatthetze (hart in
plaats van hetze) juist vaak gebruikt wordt in de periode voor ‘Parijs’. De frequente term
#nonpdwhm verwijst naar het protest tegen een bijeenkomst van NPD in Weinheim (op 21/22
november). Ter illustratie: “Morgen houdt de #NPD in #Weinheim zijn partijdag. Er zal
protest zijn. Ik ben ter plaatse en zal twitteren. #nonpdwhm #NPDbpt“ 181
Alleen in de mediacluster (zie wederom Tabel 8.5) wordt na de aanslagen vaak Frankrijk
genoemd; opvallend genoeg komt dit woord niet vaak voor in de andere velden. Dat komt
omdat het in deze context bijna altijd over nieuwsberichten gaat, zoals dit bericht op 3
december: “#islamisering Parijs: Franse autoriteiten hebben drie #Moskeeën gesloten”. 182
In alle velden (behalve binnen de groep politiek linkse twitteraars) wordt veel gesproken
over het Front National. Deze aandacht voor Frankrijk komt niet zozeer door de aanslagen,
maar door de eerdergenoemde Franse regionale verkiezingen.
Kortom: de Parijse aanslagen lijken weinig impact te hebben op het Duitse Twitterdebat: als
Frankrijk al ter sprake komt, gaat het met name over de verkiezingen. Deze conclusie wordt
ondersteund door onze analyse van de veranderingen in het Duitse debat middels twee
woordnetwerken (voor en na ‘Parijs’) op basis van woordcombinaties (zie appendix).
In hoeverre is sociale categorisatie veranderd na ‘Parijs’ in Duitse tweets? Tabel 8.3 laat zien
hoe vaak verwijzingen naar ingroups en outgroups in Duitse tweets voorkomen. 183 We zien
dat de intensiteit van het benoemen van verschillende sociale categorieën (zowel in- als
outgroups) niet toeneemt, afgezien van een groep: moslims. Hier is sprake van een duidelijke
toename. We zien net als in het Verenigd Koninkrijk en Frankrijk een verschuiving
optreden: de toegenomen aandacht voor moslims gaat gepaard met een afname van de
aandacht voor migranten. De aantallen bij de categorie ‘immigranten’ komen overigens
hoofdzakelijk voor rekening van de term vluchtelingen (flüchtlinge).
Tabel 8.3: aantal ingroup- en outgroupverwijzingen in de Duitse tweets
Voor (n=41.150) Na (n=23.712)
aantal aandeel aantal aandeel
Totaal ‘wij’ 1.580 3.8% 885 3.7%
wir, uns(er), unserem
Totaal ‘Duits’ 1.454 3.6% 845 3.6%
deutsch(e)(n), deutschland
Totaal ‘zij’ 2.074 5.0% 1.317 5.6%
sie, ihr
Totaal ‘islam’ 488 1.2% 674 2.8%
muslim(e), moslem(s), islam(isch)(e)(n), islamist(en), islamisierung
Totaal ‘westen’ 41 0.1% 21 0.1%
(l’)oust
Totaal ‘immigranten’ 585 1.4% 266 1.1%
ausländer, immigrant(en), zuwanderer, flüchtlinge
181 “Morgen hält die #NPD in #Weinheim ihren Bundesparteitag ab. Es wird Protest geben. Ich bin vor Ort und twittere. #nonpdwhm #NPDbpt”
182 “#islamisierung Paris: Frankreichs Behörden lassen drei #Moscheen schließen“
183 Hier nemen we de tweets van alle eerderbesproken clusters samen.
Bedreigde identiteiten: De wisselwerking tussen anti-islambewegingen en de radicale islam
165