2606-volledige-tekst_tcm28-124504

Zemni (interview januari 2016) stelt dat met de komst van Pegida ook de andere groeperingen
het momentum aangrijpen om nieuwe mensen aan zich te binden. Zo waren er bij de
betogingen van Pegida niet alleen mensen uit de gelederen van Voorpost en Vlaams Belang,
maar ook mensen die nieuwe ideeën wilden aanhoren.
Swyngedouw en Zemni (interviews januari 2016) stellen dat Pegida op dit moment nog een
marginale groepering is met weinig aanhang. Zemni benadrukt dat onenigheden binnen
de groepering hiertoe hebben bijgedragen, onder andere over de toon die de groepering
moest aanslaan.
Zemni (interview januari 2016) stelt ook dat er weinig competitie is tussen de hierboven
beschreven groeperingen, maar dat zij juist elkaars’ activiteiten bezoeken om samen een
sterk front te vormen.
7.2.2 Discursief repertoire
Vlaams Belang
Mouhafim en collega’s (2015) analyseerden het campagnemateriaal van het Vlaams Belang
van 2004 tot en met 2007. Hierin herkenden zij een viertal dominante retorische frames. Zo
werpt de partij zich op als ‘vox populi’, de stem van de stille meerderheid, en de beschermer
van de Vlaamse identiteit en democratie. Ook beroept zij zich op het Vlaams-nationalisme,
met een aantal breder erkende Vlaams-nationalistische waarden, waaronder de bescherming
van de republiek, en de Nederlandse taal, en de bedreiging door de Walen. Jamin
(2012: 69) beschrijft bovendien dat de partij een culturele, raciale, linguïstische en identitaire
visie heeft op etniciteit, met het concept van nationaliteit gebaseerd op biologische
kenmerken. Zij gaat uit van een raciale en biologische ongelijkheid (Jamin 2012). Als derde
heeft de partij een beeld van de mislukking van het multiculturalisme geconstrueerd, met
de schuld bij de ‘linkse multiculturalisten’. De partij staat een volledige assimilatie van
migranten voor. Een laatste dominant frame dat de partij hanteert, is dat van een ‘clash of
civilizations’, met een historische traditie van een christelijk, vredig en harmonieus Europa
dat zich beschermt tegen een binnenvallende barbaarse islam. Afbeeldingen die ter ondersteuning
worden gebruikt, zijn bijvoorbeeld moslims die op straat bidden (vergelijk met
Frankrijk) (Mouhafim e.a. 2015: 101,102). Vooral islamitische migranten worden dus als
probleem gezien. In een interview met een in New York gezeten nieuwsblad, ‘Jewish Week’,
verklaarde Dewinter geen racist te zijn, maar islamofoob. Hij wilde aantonen dat joden en
het Vlaams Belang dezelfde angst deelden, namelijk de islam (Jamin 2012: 75). Zemni voegt
daaraan toe in het interview (januari 2016) dat het Vlaams Belang een retorische truc
toepast: er bestaat geen gematigde islam, de islam is radicaal. Er bestaan wel enkele ‘normale’
moslims, maar de kans is groot dat die op een gegeven moment radicaal worden.
Hierbij creëert het Vlaams Belang een positief beeld van zichzelf door ‘othering’ van ‘buitenlanders’
en de politieke tegenstander. De partij grijpt in haar retoriek terug op een ‘beter
verleden’, een ‘Golden Age’ van etnische en religieuze homogeniteit en de wil daarnaar
terug te keren (Mouhafim e.a. 2015).
Het Vlaams Belang (en daarvoor ook het Vlaams Blok) laat zich openlijk inspireren door het
Franse Front National (Jamin 2012). Zo nam het Vlaams Blok de populistische strategie van
het ‘nieuwe rechts’ van Front National in Frankrijk over, gekenmerkt door een duidelijk
uitgesproken anti-immigratieagenda, gepresenteerd op een mediagenieke manier (Witte &
Klandermans 2000). Volgens Lubbers en collega’s (2002: 15) scoort het Vlaams Blok hoog op
het item ‘immigratie-restrictieklimaat’ (op Oostenrijk na het hoogste), wat inhoudt dat de
partij relatief restrictief is op immigratiethema’s.
In het discours van Vlaams Belang worden vluchtelingen en terrorisme aan elkaar gekoppeld.
Zo waarschuwde de voorzitter van Vlaams Belang, Tom Van Grieken, dat de vluchtelin-
Bedreigde identiteiten: De wisselwerking tussen anti-islambewegingen en de radicale islam
129