2606-volledige-tekst_tcm28-124504

9. Preventie en de-escalatie
Eén van de onderzoeksvragen van deze studie betrof de rol van de overheden in de onderzochte
landen bij het voorkomen of verminderen van het risico dat spanningen tussen het
anti-islamveld en het radicale-islamveld escaleren.
Vanwege de specifieke aard van deze vraag is besloten haar in een apart hoofdstuk te
behandelen. Binnen de reikwijdte van dit onderzoek was er helaas onvoldoende ruimte
voor een uitgebreide literatuurstudie naar en analyse van dit onderwerp. Om toch in
relatief korte tijd gerichte en actuele informatie over dit onderwerp te verzamelen is
besloten om dit hoofdstuk te baseren op interviews met experts (bij voorkeur professionals
uit de beleidspraktijk) in de verschillende landen. In dit hoofdstuk wordt kort verslag
gedaan van de bevindingen uit deze interviews.
Deze manier van informatie verzamelen brengt beperkingen met zich mee voor de stelligheid
waarmee conclusies kunnen worden getrokken. Er zijn in de interviews enkele
interessante grote lijnen gevonden met betrekking tot de thema’s preventie en de-escalatie,
maar de precieze invulling en consequenties daarvan kunnen op basis van het verzamelde
materiaal niet worden geschetst. Hiervoor zou nadere studie noodzakelijk zijn. Daarnaast is
het niet in alle landen mogelijk gebleken om personen uit de beleidspraktijk te interviewen.
Als alternatief zijn in verschillende landen academici met relevante expertise geïnterviewd
(met uitzondering van Frankrijk, waar drie beleidsexperts zijn geïnterviewd). Ook dit
heeft invloed op de informatie die is verzameld en de conclusies die daaruit getrokken
kunnen worden.
De volgende personen zijn voor dit hoofdstuk geïnterviewd:
Dr. Douglas Weeks, specialist in radicaliseringsprocessen en contraterrorisme beleid aan de
London Metropolitan University en voormalig contraterrorismecoördinator in de City of
Orange, California; Prof. Nicholas Fyfe, director of the Scottish Institute for Policing
Research; Dr. Joel Busher, Research Fellow bij het Centre for Trust, Peace and Social
Relations aan Coventry University; Dr. Carmen Becker, expert op het gebied van salafisme
in Duitsland en Nederland, verbonden aan de Leibniz Universität Hannover; Prof. Rik
Coolsaet (Universiteit Gent, Vlaanderen); Paul de Vrind en Nanette van Ditzhuijzen,
Ambassaderaad Veiligheid en Justitie (Frankrijk); en een anonieme vertegenwoordiger van
de Franse overheid (naam bij auteurs bekend).
Om de bevindingen te kunnen vergelijken met de Nederlandse situatie is de studie van
Adang, Van der Wal en Quint (2010) bij de inventarisatie betrokken. Voor de Britse aanpak is
daarnaast geput uit de studie van Postmes, Van Bezouw en Kutlaca (2014). In dit hoofdstuk
worden op basis van een vergelijkende inventarisatie van informatie uit de vier landen
enkele algemene patronen en verschillen gepresenteerd. Vervolgens wordt in de discussie
en conclusies ingegaan op de inzichten die onze studie in dezen heeft opgeleverd.
Op basis van de interviews valt een onderscheid te maken in drie niveaus van overheidsinzet
om escalatie van de wisselwerking tussen anti-islam en radicale islam te voorkomen:
1. Bij dreigende confrontaties, zoals bij demonstraties en tegendemonstraties;
2. Ter voorkoming van geweldsacties gericht op het andere veld, zogeheten ‘hate crimes’
en terroristische aanslagen;
3. Ter voorkoming van een toename van maatschappelijke spanningen en polarisatie
tussen de beide velden in bredere zin.
Bedreigde identiteiten: De wisselwerking tussen anti-islambewegingen en de radicale islam
171