2606-volledige-tekst_tcm28-124504

Hoofdstuk 8: Voor en na ‘Parijs’: Een Twitteranalyse
Op hun beurt komen tegengeluid, kritische reacties en aanvallen op de anti-islambeweging
met name van politiek linkse twitteraars. Vooral in Duitsland zien we dat het overgrote
deel van het commentaar op en over organisaties als Pegida, NPD en AfD afkomstig is van
linkse politieke groeperingen. We zien wat dit betreft maar weinig (radicale) moslimorganisaties.
Tot slot zij opgemerkt dat Twitter vaak een nieuwsmedium is. Naast opinies, meningen en
oproepen aan de regering zien we ook dat veel tweets geen duidelijke stellingname tegen
islamofobie of tegen radicale moslims bevatten. Het gaat dan vaak om het doorsturen van
concrete nieuwsberichten. Bij het analyseren van de frequentie van woorden moeten we
dus beseffen dat controversieel taalgebruik of controversiële standpunten vaak veel zichtbaarheid
teweegbrengen, omdat het nieuwswaardig is. Ook roepen zulke tweets over het
algemeen veel tegengeluid op. De zichtbaarheid van bepaalde uitspraken wil dus niet
zeggen dat het een algemeen gedeeld sentiment op Twitter weergeeft.
Geen enkele studie is zonder tekortkomingen. Deze studie is daar geen uitzondering op. We
moeten een belangrijke kanttekening plaatsen bij onze bevinding dat er op Twitter vooral
indirecte, eenzijdige wisselwerking plaatsvindt. We zagen vooral eenrichtingsverkeer:
mensen die over ‘moslimterreur’, ‘islamisering’, of ‘culturele bedreiging’ door ‘de moslims’
twitteren. Het omgekeerde, bijvoorbeeld tweets over de onderdrukking van moslims of het
hypocriete Westen komen in vergelijking maar weinig voor. Zoals gezegd komt kritiek op
anti-islamgroeperingen vooral uit de politiek-linkse hoek. We troffen zoals gezegd ook geen
cluster van radicaalislamitische twitteraars aan.
Deze bevinding is uiteraard gekleurd door onze onderzoeksopzet. We richtten ons specifiek
op de talen van de vier onderzochte landen. Zodoende hebben we tweets in andere talen,
zoals Arabisch, buiten beschouwing gelaten. Ook een aspect van belang is dat sociale
media-profielen van jihadisten actief verwijderd worden. Ten derde zijn jihadisten in
Europa sterk internationaal georiënteerd – wij hebben juist middels de clusteranalyse
getracht het nationaal debat op Twitter voor elk van de onderzochte landen duidelijk af te
bakenen. Tweets van uitgereisde IS-strijders vallen daarmee buiten ons domein. Voor de
analyse van het debat op Twitter rondom aanhangers en tegenstanders van Islamitische
Staat lijkt een internationale studie meer geschikt (Magdy e.a. 2015; Berger & Morgan 2015).
Magdy e.a. (2015) laten in hun studie op basis van Arabische tweets bijvoorbeeld zien dat
steun voor IS voorspeld kan worden op basis van de thema’s waar iemand voorafgaande aan
de opkomst van deze terreurgroep over twitterde: pro-IS-twitteraars discussieerden veel
vaker over de Arabische opstanden en de mislukte revoluties dan anti-IS-twitteraars.
170