2606-volledige-tekst_tcm28-124504

De directe ideologische inspiratiebron van Hizb Ut-Tahrir zijn de geschriften van Taqi al-Din
Nabhani, een Palestijnse politiek activist uit de jaren 50. Daarin worden dezelfde gedachten
van een kalifaat en een afwijzing van de westerse beschaving gepredikt. Nabhani beschouwde
de westerse mogendheden als de grootste vijanden van de islam. Hij stelde dat de jihad
een verplichting is voor moslims tot de dag des oordeels (Valentine 2010). In lijn met deze
denkbeelden draait het discursieve repertoire van Hizb Ut-Tahrir in het VK om een complete
afwijzing van de ‘jahilliyyah’ – de corruptie en immoraliteit van de Britse samenleving.
Aanhangers worden opgeroepen zich te verzetten tegen assimilatie in de Britse samenleving,
en moslims die in democratie geloven worden beschouwd als afvalligen (Valentine
2010). Loyaliteit aan de natiestaat wordt afgewezen. De ideologische leer is erop gericht om
aanhangers te doordringen van de suprematie van de islam en haat tegen het Westen en
het Jodendom. Een vertoog over gedeeld slachtofferschap, waarbij moslims worden gepresenteerd
als slachtoffers van de ‘westerse oorlog tegen de islam’, maakt hier onderdeel van
uit.
De ideologie van Al-Muhajiroun omvat specifieke richtlijnen die activisten zouden moeten
volgen om verlossing te krijgen. De gedachte hierbij is dat aanhangers verplicht zijn om een
‘ware’ interpretatie van de islam te verspreiden, ongeacht de daaraan verbonden kosten en
risico’s. Ze zijn verplicht om on-islamitisch gedrag publiekelijk te veroordelen door openlijk
activisme, en te werken aan de stichting van een kalifaat – eventueel door middel van een
militaire coup (Wiktorowicz & Kaltenthaler 2006: 313). Als het daarbij tot botsingen met de
autoriteiten komt, is dat een teken dat de radicale activist ‘op de goede weg is’, aldus de
onderzoekers (Wiktorowicz & Kaltenthaler 2006: 313).
Volgens Kundnani is het strijdtoneel voor radicale moslims niet gelegen op het nationale
niveau, en niet gericht op anti-islamactoren op dat nationale niveau, maar op het internationale
niveau. Volgens hem is de inhoudelijke drijfveer van radicale moslims een gevoel van
onrecht dat zich om heeft gezet in een apocalyptische en pathologische vorm door de
ideologie van de mondiale jihad (Kundnani 2007: 28). 53 De ‘vijand’ in dit wereldbeeld is niet
alleen de westerling, maar ook andere groepen als de sikhs, hindoes en boeddhisten (Bhatt
2010).
Ook Bhatt (2010: 48) wijst op het grote belang van de internationale dimensie. Hij benadrukt
het symbolische belang van de strijd in Kashmir voor Britse radicale moslims, en
directe verbanden tussen Britse radicale moslims en milities en trainingskampen in
Pakistan. Hij spreekt over een jihadistencorridor van het VK naar Pakistan (2010: 51). Bhatt
schrijft hierover: “de nieuwe connecties tussen Britse jongeren en Pakistani milities die
actief zijn in Kashmir en Afghanistan weerspiegelen een militaristische politieke associatie
tussen hele kleine groepen in de diaspora, milities in het buitenland en onderdelen van de
schaduwstaat [in Pakistan] (2010: 56). 54
De ‘jihad’ in Kashmir staat symbool voor de bredere internationale jihad. Ook de strijd in
Afghanistan, het Israël/Palestina-conflict en woede over de bemoeienis van het VK in
islamitische landen als Irak en Afghanistan vormen centrale ingrediënten van het discursieve
repertoire van radicale moslims in het VK (o.a. Pupcenoks & McCabe 2013: 177). De
laatste jaren neemt het conflict in Syrië hierin een steeds prominentere plek in. Volgens
mediaberichtgeving kunnen sommige Britse Syriëgangers – waaronder Abdul Waheed
Majeed die in 2014 een zelfmoordaanslag pleegde in Aleppo – in verband worden gebracht
met Al-Muhajiroun en Mohammed Bakri (The Guardian 13 februari 2014).
53 “(…) a sense of injustice that morphed into an apocalyptic and pathological form through the ideology of global jihad” (Kundnani 2007: 28).
54 “The novel connections between British youths and Pakistani militias operating in Kashmir and Afghanistan reflect a militarized political association
between very small groups in the diaspora, militias abroad and elements of the shadow state [in Pakistan]” (2010: 56).
Bedreigde identiteiten: De wisselwerking tussen anti-islambewegingen en de radicale islam
45