2606-volledige-tekst_tcm28-124504

Hoofdstuk 6: Duitsland
diensten?” 113 Naar aanleiding hiervan startte hij samen met een paar anderen een Facebookgroep.
Op 20 oktober 2014 organiseerden zij in het voormalig Oost-Duitse Dresden een
demonstratie met een opkomst van zo’n 350 demonstranten (ibid.). De wekelijkse demonstraties,
aangeduid als ‘wandelingen’ (Spaziergänge), trokken steeds meer mensen. Een
maand later kwamen 3.200 demonstranten opdagen, en in december liepen 15.000 mensen
mee in Dresden. In januari, vlak na de aanslag op Charlie Hebdo, liepen in Dresden 25.000
mensen mee. In januari 2015 trad Bachmann terug als leider toen bekend werd dat hij zich
zeer negatief had uitgelaten over ‘buitenlanders’, en een foto van hem opdook waarop hij
Hitler parodieerde. In februari keerde Bachmann terug als Pegidaleider, maar een deel van
de Pegidatop had zich inmiddels afgescheiden vanwege interne onenigheden (ibid.). De
wekelijkse demonstraties trekken vanaf februari 2015 minder mensen. 114 Geiges en collega’s
(2015) wijden de tanende aantrekkingskracht aan interne strubbelingen en gebrekkige
strategische oriëntatie.
In verschillende steden is het Dresdener voorbeeld gevolgd. Pegida-actiegroepen riepen
zichzelf in leven door Facebookpagina’s op te richten. De oorspronkelijke groep in Dresden
heeft zich nadrukkelijk gedistantieerd van groepen zoals Legida (Pegida Leipzig) die te ver
af zouden staan van haar eigen doelen of banden zouden hebben met extreemrechtse
groeperingen. Pegida is in andere steden nooit zo groot geworden als in Dresden, en is dus
geen Duitsland-brede beweging geworden (Dostal 2015: 524). Dit onderzoeksrapport richt
zich op het Dresdense Pegida.
Pegida riep veel tegenreacties op. De politieke elite maakte denigrerende opmerkingen als
‘Rattenfänger’ voor Pegidaleiders en ‘Chaoten’, ‘Neonazis in Nadelstreifen’ (krijtstreep). Met de
begrippen ‘Kälte’ (kil), ‘Vorurteile’ (vooroordeel) en ‘Hass’ (haat) riep Merkel in haar Nieuwjaarsspeech
eind 2015 op Pegida niet te volgen (Geiges e.a. 2015). Onder de naam ‘OpPegida’
wordt oppositie gevoerd, onder andere via het platleggen van Pegidawebsites, het verstoren
van activiteiten (zoals een bijeenkomst met AfD-functionarissen) en door privacy-informatie
van Pegidaleiders openbaar te maken (Geiges e.a. 2015). Ook zijn er tegendemonstraties die
Duitslandbreed meer demonstranten trekken dan de Pegidademonstraties (Dostal 2015).
Deze tegenbeweging bestaat voornamelijk uit linkse actievoerders, waaronder ook links-extremisten;
het radicale-islamveld maakt hier geen onderdeel van uit. Uit de literatuur komt
een terreurdreiging uit het radicale-islam veld naar voren, die maakte dat de Pegidademonstratie
op 19 januari 2015 afgelast werd (ibid).
Pegida heeft ook bondgenoten. Zo is Geert Wilders spreker geweest. Ook stelt AfD, in tegenstelling
tot de gevestigde politieke partijen die Pegida afwijzen, zich positiever op. Zo noemde
AfD-afgevaardige Gauland Pegida een natuurlijke bondgenoot en nodigde Petry, de toenmalige
woordvoerder van de partij en daarna voorzitster, Pegida uit om mogelijkheden voor
samenwerking te bespreken (Grimm 2015). Tegelijkertijd nemen andere AfD-ers afstand van
Pegida (Geiges e.a. 2015). Andersom staan ook veel van de Pegida-aanhangers achter AfD. Zo
geeft 57 % van de Pedigademonstranten aan dat zij bij verkiezingen op de AfD zou stemmen;
en 4-5 % op de NPD (Reuband 2015). Er zijn ook banden met HogeSa. Zo zijn er belangrijke
overeenkomsten tussen Pegida- en HogeSa-demonstraties; het is zeer aannemelijk dat sommigen
uit de Pegida-top betrokken waren bij HogeSa (Geiges e.a. 2015). HogeSa heeft zich later
echter gedistantieerd van Pegida. Ook trekken Pegidademonstraties mensen aan van Pro-
NRW, NPD, andere extreemrechtse groeperingen en hooligans, zie onder meer YouTube over
Pegidademonstraties 115 ; maar zij maken zeker niet de gehele Pegida-aanhang uit (ibid.).
113 https://www.youtube.com/watch?v=d6aFr9GVE2c Origineel: “Hier werden Waffen für die PKK gefordert! Das ist eine terroristische, in
Deutschland verbotene Vereinigung und auf unseren Straßen werden dafür Waffen gefordert! Wo ist da Polizei und Staatsschutz?”
114 Schattingen liggen tussen 2.000 en 8.000, met uitzondering van een demonstratie op 19 oktober, die meer dan 15.000 mensen trok. Bron:
https://de.wikipedia.org/wiki/Pegida
115 De beschrijvingen van Pegida toont het belang van internet in de communicatie. Echter, dit belang zou licht vertekend kunnen zijn, aangezien het
hoogstwaarschijnlijk een belangrijk medium is geweest voor informatieverzameling door de onderzoekers/auteurs. Alles wat op internet gezet
wordt is voor hen duidelijker traceerbaar dan communicatie op veel andere manieren, waardoor het mogelijk is dat de nadruk op het gebruik van
internet in de literatuur over Pegida overgewaardeerd is.
100