2606-volledige-tekst_tcm28-124504

Hoofdstuk 6: Duitsland
De LIES!-campagne is een interessant voorbeeld van een ‘straatda’wa-actie’. Bij de LIES!-campagne,
een initiatief van Die Wahre Religion, werden overal in Duitsland, en ook in veel
andere landen (zie het VK), stands geplaatst waar de Koran werd uitgedeeld aan voorbijgangers.
Hoewel de motivatie tot deelname niet bij iedere deelnemer noodzakelijkwijs voortkwam
uit politieke provocatie, probeerde Die Wahre Religion met deze campagne de
overheid, alsook het publiek uit te dagen (De Koning e.a. 2014). De BfV geeft ook een ander
voorbeeld van provocerende acties van salafisten. Zo patrouilleerden salafisten met het
opschrift ‘Sharia-politie’ door de binnenstad van Wuppertal waar ze pamfletten uitdeelden
met ‘Sharia Gecontroleerd Gebied’ (zie ook VK). Jongeren werden uit discotheken gehaald
en opgedragen zich volgens islamitische normen te gedragen, en Turkse caféhouders
mochten geen alcohol meer schenken. De actierepertoires komen overeen met die in het
VK. Er lijkt, in andere woorden, sprake van een transnationaal actierepertoire.
Bij spektakelactivisme “worden de normen van het aanvaardbare geschonden om een
oppositioneel argument te maken dat de verhouding met de samenleving op scherp zet”
(ibid.: 343). De Koning en collega’s noemen demonstraties tegen de anti-islamverkiezingscampagne
van Pro-NRW (in mei 2012) als voorbeeld. Uiteraard speelt de media een cruciale
rol. Salafisten uit het Millatu Ibrahimnetwerk demonstreerden bij twee Pro-NRW-verkiezingsoptochten
waar Mohammedcartoons getoond werden. Toen zij over het politiecordon
sprongen om de spotprenten af te pakken liep dit uit op gewelddadige confrontaties met de
politie. Deze rellen zijn iconisch geworden onder salafisten als illustratie van assertiviteit,
vastberadenheid en verzet (305). Zulke confrontaties zijn weliswaar niet nieuw voor Duitsland,
maar wel nieuw is de betrokkenheid van salafisten hierbij. Hoewel de salafisten tegen
het expliciete anti-islam-Pro-NRW demonstreerden, waren de confrontaties met de politie. De
salafisten zagen dit als bevestiging dat de politie niet neutraal is, maar zich keert tegen de
islam. Millatu Ibrahims kopstuk, Hasan Keskin, vergeleek in zijn toespraak de politie met
nationaalsocialisten, noemde hen terroristen en verklaarde dat de politie Duitse moslims
niet tegen geweld beschermde (ibid.: 343). Het tonen van de spotprenten door Pro-NRW
wordt ook gezien als een aanleiding voor de geplande aanslag op Pro-NRW-leider Markus
Beisicht in 2013 (Die Welt 11 oktober 2014). Deze aanslag werd verijdeld en verscheidene
salafisten werden gearresteerd. Beisicht werd in augustus 2015 wederom bedreigd via
Twitter, door een IS-sympathisant (RP Online 27 augustus 2015). Beisicht is overigens niet de
enige politicus waarvan bekend is dat hij uit jihadistische hoek wordt bedreigd. Ook Tobias
Huch, die opkomt voor de Koerden in Noord-Irak, werd bedreigd – volgens hem vanuit de
directe omgeving van Pierre Vogel. En Ismail Tipi, die zich kritisch opstelt tegenover het
salafisme, wordt ‘vrijwel dagelijks’ bedreigd (Die Welt 11 oktober 2014).
Ook in het radicale-islamveld is het internet niet weg te denken. Sociale media en videomateriaal
worden professioneel ingezet ter verspreiding van ideologie, succesverhalen,
propaganda, praktische tips, onderlinge communicatie, et cetera. De LIES!-campagne laat
zien dat de netwerkende functie, die onderlinge verbinding en actie faciliteert, niet per se
samen hoeft te gaan met een gemeenschappelijk discours. De Koning en collega’s spreken,
in lijn met Bennett en Segerberg (2012), van ‘connective action’ in plaats van ‘collective action’.
Hoewel organisaties zoals Al Qaida en IS gebruik maken van professionele mediacentra,
verloopt de informatieverspreiding grotendeels gedecentraliseerd. Individuen zorgen voor
brede verspreiding van informatie, onder andere in lokale vertalingen (BfV 2014a en 2015b;
Steinberg 2013). Hierdoor leidt arrestatie van individuen vaak tot ernstige verstoring van
lokale informatieverspreiding (BfV 2014a).
6.4 Wisselwerking en escalatie
In hoeverre zijn escalaties het gevolg van de wisselwerking tussen het anti-islamveld en het
radicale-islamveld, en hoe ziet die wisselwerking eruit? Zijn het vooral directe vormen van
wisselwerking tussen het anti-islamveld en het radicale-islamveld die leiden tot escalaties,
of zijn het vooral indirecte vormen?
110