2606-volledige-tekst_tcm28-124504

Hoofdstuk 6: Duitsland
en politici, is een andere groep die prominent naar voren komt in reacties waarin de
ingroup ter sprake komt.
Richten we onze aandacht op moslims en de islam, dan zien we dat de framing van moslims
in zekere mate overeenkomt. Dit blijkt uit de analyse van woorden die vaak in relatie
tot deze outgroup (moslims en de islam) worden gebruikt. Op alle pagina’s wordt verwezen
naar de cultuur en naar de christelijke traditie in Duitsland (kultur, christen), en ook worden
vluchtelingen en integratie op alle pagina’s genoemd. Opvallend is dat geld, respect en oorlog
ook veelgebruikte termen zijn die aan de orde komen als over moslims of de islam wordt
gesproken. Merkel wordt ook op alle pagina’s genoemd. Tot slot komen in reacties over
islam en moslims bij AfD en Pegida ook veel verwijzingen voor naar Europa, de toekomst en
kinderen.
Ondanks de overeenkomsten moeten we concluderen dat de online discussie bij de drie
groeperingen toch ook sterk verschilt. Dit betreft zowel de toon als de onderwerpen. Pegida
en de NPD spreken bijvoorbeeld allebei over Asylbetrüg, maar op de pagina van de NPD is het
debat over immigratie veel agressiever. Zoals we op basis van onze eerdere bevindingen ook
verwachtten, is men veel explicieter en negatiever jegens immigratie en de islam. Verder is
in sterke mate sprake van de expressie van nationalistische sentimenten. De nationalistische
focus van de NPD zien we terug in het veelvuldig gebruik van de woorden Deutschland,
Deutschen, Deutsche.
Ter illustratie geven we hieronder een aantal afbeeldingen die verbeelden dat nieuwkomers
zich aan de Duitse cultuur moet aanpassen. Bij het verwijzen naar ‘de Ander’ in termen als
Überfremdung of Invasion wordt bij de NPD, in vergelijking met AfD, de eigen cultuur veel
sterker benadrukt. De nadruk ligt vooral op immigratie en de bedreiging van de Duitse
cultuur, en niet zozeer op de islam; laat staan dat ze zich specifiek op het discours of de
acties van de radicale islam richten. Verder ontkent de NPD racistische motieven en
onderstreept ze dat er geen verband is tussen nationalisme/vaderlandsliefde (Nationalstolz)
en nazisme.
Figuur 6.2: Afbeeldingen van de NPD-Facebookpagina
Wat opvalt bij Pegida is dat er relatief vaak uitgebreide teksten geplaatst worden. Dit in
tegenstelling tot bijvoorbeeld de EDL; die plaatst online vooral afbeeldingen en ventileert
116