2606-volledige-tekst_tcm28-124504

Kortom, we zien dat het diagnostic frame (wat is er fout, en wie is de schuldige?) van
anti-islampartijen en bewegingen gedeeltelijk overlapt. Ondanks de verschillende structuur
als gevolg van verschillen in politiek systeem en burgerschapsmodellen wordt een opvallend
gelijk discours gehanteerd, waarbij de islam als dubbele dreiging gezien wordt (als
bedreiging voor de veiligheid en voor ‘de nationale cultuur’) en de gevestigde elite als
schuldige wordt aangewezen. In Frankrijk wordt de ervaren bedreiging van de ‘nationale
cultuur’ bovendien beïnvloed door het discours van laïcité, en de vermeende onverenigbaarheid
hiervan met islam.
10.1.3 Actierepertoires
Politieke partijen en sociale bewegingen kunnen uit een scala aan activiteiten kiezen om
hun organisatie te laten groeien, hun boodschap te verbreiden, en/of burgers te mobiliseren.
Dit zogenoemde actierepertoire omschreven we aan de hand van de volgende acties:
––
Conventionele politieke acties. Bijvoorbeeld een rechtszaak, lobbyen, electorale campagnes,
en persconferenties;
––
Demonstratieve en expressieve legale acties, zoals festivals, legale demonstraties,
publieke bijeenkomsten, en petities;
––
Confronterende (vaak illegale) acties zoals blokkades, bezettingen, illegale demonstraties,
of verstoren van bijeenkomsten van politieke tegenstanders;
––
Gewelddadige acties in de vorm van symbolisch (licht) of fysiek (ernstig) geweld tegen
zaken of personen. Terroristische aanslagen vallen hier uiteraard onder, maar ook
intimidatie en brandstichting.
Zoals gezegd veronderstellen we dat politieke partijen minder vrijheidsgraden hebben om
hun standpunten kracht bij te zetten. Dat wil zeggen, politieke partijen hebben als ‘insiders’
in het politieke domein toegang tot politieke middelen, en ze zullen zich hoogstwaarschijnlijk
willen beperken tot het organiseren van legale acties, dus conventionele, demonstratieve
of expressieve legale acties. Dit gaat inderdaad op voor het Front National
(Frankrijk) en – in mindere mate – de BNP uit het VK waar aan de randen van de partij wel
individuen voor geweld veroordeeld zijn. In Vlaanderen zien we echter dat leden van het
Vlaams Belang/Blok ook confronterende acties organiseren. Ook zijn leden van de Duitse
partij NPD veroordeeld voor licht en ernstig xenofoob geweld. 206 In Vlaanderen lijkt dit te
komen door de sterke relatie tussen de partij en beweging (Voorpost); de activisten van Voorpost
worden wel gezien als ‘politiek soldaten’ van Vlaams Blok/Belang. In Duitsland zou de
marginalisering van extreemrechts een verklaring voor het illegale en gewelddadige
actierepertoire van beide partijen kunnen zijn.
Sociale bewegingen kunnen, als politieke ‘outsiders’, uit het volledige repertoire putten, zij
kunnen legale acties organiseren, maar ook illegale als confronterende of gewelddadige
acties. Bewegingen verschillen sterk in het actierepertoire dat ze toepassen. Pegida (Duitsland)
bijvoorbeeld maakt alleen gebruik van demonstratieve en expressieve legale acties;
teruggrijpend op de succesvolle actievorm van de Montag-demonstraties hebben ze zo
weken achtereen duizenden mensen de straat op gekregen.
Bij een aantal bewegingen met een kleine aanhang zien we spektakelactivisme en confronterende
acties. Het lijkt erop dat als een beweging marginale aanhang heeft, ze eerder
teruggrijpt op dit soort actierepertoire. Dit zien we in het VK (Britain First), Duitsland
(HogeSa, NSU en Oldschool Society) en de ultra-laïque Franse organisaties RL, RR en BI. Met
een relatief klein aantal activisten dat mediagenieke acties uitvoert, kan dan toch het
nieuws gehaald worden, en als zodanig een issue op de agenda gehouden of gebracht
worden.
206 Zie URL: https://de.wikipedia.org/wiki/Nationaldemokratische_Partei_Deutschlands#Au.C3.9Ferparlamentarische_Aktivit.C3.A4ten
Bedreigde identiteiten: De wisselwerking tussen anti-islambewegingen en de radicale islam
185