2606-volledige-tekst_tcm28-124504

Hoofdstuk 1: Introductie
gestreden wordt om de toe-eigening van economisch, sociaal en cultureel kapitaal. Het zijn
zones van sociale activiteit; ieder veld is gecentreerd rond specifieke belangen; de actoren
in een veld hebben in de grond van de zaak dezelfde belangen. Ons onderzoek richt zich
daarom niet zozeer op de wisselwerking tussen organisaties als wel op de wisselwerking
tussen actoren in het anti-islamveld en het radicale-islamveld.
Het dynamische netwerkkarakter maakt dergelijke velden bijzonder vluchtig. Organisaties
kennen geen duidelijk lidmaatschap, of leiderschap, maar zijn meer losse ‘onlineactienetwerken’
(Bennett & Segerberg 2012). Ondanks die fluïditeit is sprake van continuïteit: de
duurzame aanwezigheid van een veld van actoren dat zich groepeert rondom het thema
‘anti-islam’ (dat vervlochten is met xenofobe en etnonationalistische denkbeelden), naast
een veld dat zich manifesteert als ‘radicale islam’. Er is dus sprake van twee collectieve
identiteiten en twee soorten ‘discoursen’ in de samenleving, waaraan gerefereerd wordt op
verschillende plekken en momenten, door verschillende actoren. Deze velden manifesteren
zich in overeenkomstige discoursen en identiteiten in verschillende landen en in transnationale
verbindingen tussen organisaties en individuen; ze hebben dus een nationaal én
internationaal karakter.
Ons oogmerk is die wisselwerking van velden en daarop reagerende overheden te beschrijven
en analyseren. Wij zijn vooral geïnteresseerd in de aard van die wisselwerking. Als zij
escaleert, is dat dan omdat actoren radicaliseren en onder invloed waarvan gebeurt dat
dan? We richten ons vooral op de dynamiek van voortgaande radicale vertogen en acties,
wat wij naar Busher & Macklin (2014) ‘cumulatief extremisme’ zullen noemen. Daarbij
spelen polarisering en radicalisering een belangrijke rol. We zullen dat vergelijkenderwijs
doen. Daartoe bestuderen we Frankrijk, Verenigd Koninkrijk (VK), Duitsland en België (met
focus op Vlaanderen). Die maken de contextuele variatie uit waartegen we de wisselwerking
van de anti-islambeweging en radicale moslims zullen bestuderen, te midden van een
krachtenveld van andere relevante maatschappelijke en politieke actoren.
1.1 De opzet van het rapport
Schematisch weergegeven is de opzet van dit rapport als volgt:
Figuur 1.1: Opzet rapport
10