2606-volledige-tekst_tcm28-124504

Hoofdstuk 5: Frankrijk
In hun communicatie verwijzen de jihadistische groeperingen geregeld naar Frankrijk. Zo
kreeg de Maghrebijnse jihadistische groepering Salafistische groepering voor gebed en gevecht,
de voorganger van AQIM (Al Qaida in de Islamitische Maghreb), toen zij zich bij Al Qaida voegde
in 2006 twee missies mee: om de jihadistische ideologie vanuit Algerije en Mali te verspreiden
naar het westen en naar het zuiden, en om zich te richten op Europa, specifiek Frankrijk,
dat “de moeder van alle ziektes” werd genoemd (Migaux 2014). En de Jemenitische
jihadistische website Sada Al-Malahem stelde na de verwoesting van een pijpleiding in
Jemen, in handen van het Franse bedrijf Total, onder andere “verlaat ons land, en stop met
het belachelijk maken van onze religie” (Benichou e.a. 2015: 176). Ook verklaarde Mohammed
Merah na zijn moorden in Toulouse en Montauban dat een van zijn redenen het
verbod op de niqab was.
5.3.3 Actierepertoires
De actierepertoires van de niet-gewelddadige stromingen bestaan vooral uit binnen de wet
vallende middelen om hun boodschap te verspreiden of hun gelijk te krijgen, zoals het
organiseren van conferenties, het indienen van aanklachten en demonstraties. Dit geldt
vooral voor de leden van de UOIF, en minder voor de apolitieke stromingen.
De grootste geweldsdreiging voor Frankrijk gaat op dit moment uit van door Al Qaida en in
toenemende mate de Islamitische Staat geïnspireerde radicale moslims (Benichou e.a. 2015).
Zoals Moniquet stelt, gaat de grootste dreiging op dit moment niet uit van een groepering,
maar meer van een samenstel van losstaande individuen, cellen, of kleine groeperingen,
geïnspireerd door hetzelfde radicale gedachtegoed waar zij via sociale contacten en sociale
media toegang toe krijgen (Boyle 2013). Jihadisten zijn vaak individueel actief of in kleine
groepen, en niet altijd gecoördineerd (Amghar 2009; Commission d’enquête 24 mei 2013).
Het internet maakt het mogelijk om breed te werven, en roept bovendien op tot individuele
en directe acties. De virtuele en denkbeeldige gemeenschap die internet omvat correspondeert
perfect met de mobilisatietechnieken van Al Qaida en IS, dat zich vaak op buitengesloten
personen richt; als ze zich aansluiten bij Al Qaida horen ze ergens bij (Commission
d’enquête 24 mei 2013: 19).
Zo is de jihadistische Engelstalige revue Inspire van Al Qaida vooral gericht op ‘lone actors’
in de hele wereld. In zijn edities roept het blad geregeld op tot individuele acties op eigen
bodem (januari 2011, maart 2013, maart 2014, december 2014). Hiertoe geeft het suggesties
voor handeling, biedt het technieken aan, en suggereert het locaties. Zo stonden in de
editie van maart 2014 handleidingen voor het maken van een autobom, en onder de
aanbevolen locaties in Frankrijk vielen het regionale openbaar vervoer, de Champs-Élysées,
voetbalstadions en het Louvre. Andere onlinemagazines roepen overigens vooral op om zich
aan te sluiten bij de jihad in Syrië en Irak, om hier het grondgebied van de Islamitische
Staat uit te breiden (Benichou e.a. 2015).
Geschat wordt dat er per mei 2015 zo’n 1.700 (Soufan Group 2015) Franse jongeren naar
Syrië en Irak zijn vertrokken om zich bij de gewapende strijd aan te sluiten, waarvan er zich
volgens Benichou en collega’s (2015) in 2015 nog omstreeks 500 daar bevonden. Daarnaast is
een tiental jongeren naar Somalië getrokken om zich aan te sluiten bij Al-Shahaab; een
veertigtal naar Afghanistan/Pakistan en een onbekend aantal jongeren naar de Sahel.
Andere jongeren zijn voor kortere periode naar het Arabisch schiereiland vertrokken voor
trainingen van Al Qaida. Hieronder viel Chérif Kouachi, bekend van de aanslag op Charlie
Hebdo. Meer dan 250 jihadisten zijn inmiddels teruggekeerd naar Frankrijk (Benichou e.a.
2015: 154). Zij staan onder strenge controle (Hecker 2015). Een terugkeerder uit Frankrijk
was verantwoordelijk voor de aanslag op het Joods museum in Brussel.
De Franse geheime dienst heeft in 2012 en 2013 meerdere individuen en kleine groepen
opgepakt, in het bezit van wapens en met als doel een aanslag te plegen (Commission d’enquête
24 mei 2013). Hieronder een (niet uitputtend) overzicht van spraakmakende gebeurtenissen.
78