Giáo án cả năm Sinh học Lớp 10 - 11 - 12 (2018-2019)

hiểu là các trở ngại trên cơ thể sinh vật
như ngăn cản các cá thể sinh vật giao
phối với nhau hoặc ngăn cản việc tạo ra
con lai hữu thụ ngay cả khi các sinh vật
này sống cùng một chỗ. Các cơ chế cách
li sinh sản được chia làm 2 loại: Cách li
trước hợp tử và cách li sau hợp tử. Cách
li trước hợp tử là gì? Bao gồm các kiểu
cách li nào? Đặc điểm của mỗi kiểu ra
sao? Cho ví dụ?
HS: Nghiên cứu thông tin SGK để trả
lời.
GV: Thế nào là cách li sau hợp tử? Các
hình thức cách li sau hợp tử và đặc điểm
của mỗi hình thức? Cho ví dụ?
HS: Nghiên cứu thông tin SGK để trả
lời.
GV: Cho HS quan sát rau rền gai và rau
rền cơm -> đó là những loài khác nhau.
Dựa vào đâu người ta xếp chúng vào 2
loài khác nhau? (dựa vào đặc điểm hình
thái).
HS: Thảo luận nhóm nhanh để trả lời.
GV giới thiệu: Ngựa hoang trung á và
ngựa vằn châu phi, bang Tếchdớt Mỹ có
40 loài ruồi giấm sống trong cùng một
khu vực nhưng không có dạng lai.
* KN: Những trở ngại ngăn cản các sinh vật
giao phối với nhau được gọi là cách li trước
hợp tử. Thực chất là ngăn cản sự thụ tinh
tạo ra hợp tử.
* Các kiểu cách li:
- Cách li nơi ở (sinh cảnh).
- Cách li tập tính.
- Cách li thời vụ.
- Cách li cơ học.
2. Cách li sau hợp tử.
* Khái niệm: Cách li sau hợp tử là những
trở ngại ngăn cản việc tạo ra con lai hoặc
ngăn cản việc tạo ra con lai hữu thụ.
* Các dạng cách li sau hợp tử:
- Hợp tử bị chết: Tạo được hợp tử, nhưng
hợp tử bị chết.
VD: Lai cừu với dê.
- Con lai giảm khả năng sống: Con lai chết
ngay sau khi lọt lòng hoặc chết trước tuổi
trưởng thành.
- Con lai sống được nhưng không có khả
năng sinh sản: Con lai khác loài quá trình
phát sinh giao tử bị trở ngại do không tương
hợp 2 bộ NST của bố mẹ.
VD: Lai ngựa với lừa.
Lừa cái x Ngựa đực Con Bác đô
Lừa đực x Ngựa cái Con La
3. Thực hành / Luyện tập: (5p)
- Khi nào có thể kết luận chính xác 2 cá thể sinh vật nào đó thuộc 2 loài khác nhau?
- Điều gì sẽ xảy ra nếu giữa các loài khoog có sự cách li sinh sản?
- Nhiều loài vịt trời khác nhau chung sống trong cùng một khu vực địa lí và làm tổ ngay
cạnh nhau, không bao giờ giao phối với nhau. Khi nuôi các cá thể khác giới thuộc 2 loài
khác nhau trong điều kiện nhân tạo thì chúng giao phối với nhau và cho ra con lai hữu thụ.
Ta có thể lí giải hiện tượng này như thế nào?
4. Vận dụng: (2p)
- Ôn tập kiến thức và trả lời các câu hỏi cuối bài trong SGK.
- Đọc trước bài 29
V. Rút kinh nghiệm: