Giáo án cả năm Sinh học Lớp 10 - 11 - 12 (2018-2019)

+ Bộ gen của virút có sai khác gì so với bộ gen
của sinh vật nhân thực?
-Hs:
Lõi: ADN hoặc ARN
nuclêocapsit
VR
Vỏ: prôtêin (Capsit)
Vỏ ngoài: do lipit và prôtêin tạo thành
(Vỏ ngoài chỉ có ở một số loại VR)
Bộ gen của virút có thể là ADN hoặc ARN, có
thể 1 sợi hoặc 2 sợi; Bộ gen của sinh vật nhân
chuẩn là ADN 2 sợi.
-Gv: Vỏ capsit của virut có cấu tạo như thế nào?
-Hs: Vỏ capsit được cấu tạo từ những đơn vị nhỏ
hơn là capsome.
-Gv: Kích thước của virut và số lượng capsome
có quan hệ với nhau như thế nào?
-Hs: Virut càng lớn thì số lượng capsome càng
nhiều
-Gv: một số VR có vỏ bọc bên ngoài →Vỏ ngoài
của virút có bản chất là gì? Tác dụng của nó là
gì?
-Hs: Lớp lipit kép và protêin tương tự màng sinh
chất bảo vệ virút
-Gv: Gai glycoprotêin có tác dụng gì?
-Hs: Làm nhiệm vụ kháng nguyên, giúp virút
bám trên bề mặt tế bào chủ.
-Gv: Em có NX gì về đặc điểm sống của VR?
-Gv: giới thiệu các đ 2 cơ bản của VR khác biệt so
với các nhóm sv khác: Có kt siêu nhỏ, ko có cấu
tạo Tb; Chỉ chứa 1 loại axit nucleic (ADN hoặc
ARN) trong khi đó các tb có cả 2 loại; ko có hệ
thống sinh tổng hợp Pr riêng do ko có riboxom;
ko cso hệ thống biến dg riêng (ko phân hủy t/a để
tạo ATP); ko có hệ thống TĐC và sinh năng
lượng riêng nên phải sống kí sinh bắt buộc; ko st
cá thể; ko s 2 ...
-Gv:virút chưa có cấu tạo tb nên chưa được gọi là
1 cơ thể sống mà chỉ đc coi là 1 dạng sống đặc
biệt gọi là VR hay virion, chúng chỉ có cấu tạo tg
đương với 1 NST.
*Hoạt động 2: tìm hiểu hình thái của vi rut
-Gv: VR chưa có cấu tạo tb nên gọi là hạt virut. Ở
ngoài Tb VR tạo thành tinh thể.
-Gv: y/c Hs qs Hình 29. 2, đọc sgk/116 và pb 3
dạng cấu trúc.
-Gv: phân tích TN của Franhken và Conrat*→
+ Lõi là axit nuclêic, có thể là ADN 1
mạch hay ADN 2 mạch hoặc ARN 1
mạch hay 2 mạch (là hệ gen của virút).
+ Vỏ là phân tử prôtêin (gọi là capsit):
được cấu tạo từ các đơn vị prôtêin gọi
là capsôme.
- Tổ hợp a.xit nuclêic và vỏ capsit gọi
là nuclêôcapsit.
- 1 số virút còn có thêm lớp vỏ ngoài
(cấu tạo từ lớp lipit kép và prôtêin).
Trên bề mặt vỏ ngoài có gai
glicôprôtêin.
Virút không vỏ ngoài gọi là virút trần.
3. Đặc điểm sống:
- Sống ký sinh nội bào bắt buộc và chỉ
nhân lên được trong tế bào sống.
* Đặc điểm của VR khác với các
nhóm sv khác:
- Có kt siêu nhỏ, ko có cấu tạo Tb.
- Chỉ chứa 1 loại axit nucleic (ADN
hoặc ARN) trong khi đó các tb có cả 2
loại.
- sống kí sinh bắt buộc...
II. Hình thái:
- VR chưa có cấu tạo tb nên gọi là hạt
virut. Hạt virut có 3 loại cấu trúc:
1. Cấu trúc xoắn:
- Capsôme sắp xếp theo chiều xoắn
của axit nuclêic→ Hình que, sợi( virút
gây bệnh dại, virút khảm thuốc lá…)
→ hình cầu( virút cúm, virút sởi…).
Giáo án sinh học 10