Wortubuku fu Sranan Tongo - SIL International

a adyosi
a1 pers. vnw. 3de pers. enkelv. onderwerp (zij, hij,
het). Di Hendrik doro tide, a no taki no wan sma
odi. Toen Hendrik vandaag aankwam, groette
hij niemand. ZIE: en.
a2
1) bep. lidw. enkelv. (de, het). Yu mu tapu a fensre
noso a alen o wai kon in'sei. Je moet het raam
dichtdoen anders waait de regen naar binnen.
2) lidw. Het wordt ook gebruikt bij
zelfstandigenaamwoorden die een collectivum
aangeven. Fosi yu stampu a pinda, yu mu wai a
buba puru. Voordat je de pinda's stampt, moet
je ze eerst wannen. ZIE: den2; wan2. VAR.: na3.
a3 voorz. voorzetsel dat de plaats aanduidt. ZIE
TREFWOORD: na2.
abani znw. misdadiger, rover, schurk.
Abeniba znw. naam van een vrouw die op dinsdag
geboren is. ZIE TABEL BIJ: deinen.
abi ww. hebben. Yongu, yu no abi ai fu si? Jongen,
heb je geen ogen in je hoofd? (lett: ...ogen om te
zien?) VAN ENG: have.
abi fu hulpww. moeten. Ala pikin fu fo yari abi fu
go na skoro. Alle kinderen van vier jaar en
ouder moeten naar school. SYN: musu1.
no abi fu hulpww. niet hoeven. I no abi fu waka
yu wawan, mi sa kon nanga yu. Je hoeft niet
alleen te lopen, ik zal met je meegaan. VAR.: nafu.
abi bere zwanger zijn, in verwachting. ZIE
TREFWOORD: bere1.
abi bigi-ai jaloers zijn, afgunstig zijn, benijden. ZIE
TREFWOORD: bigi-ai.
abi frikowtu verkouden zijn. ZIE TREFWOORD:
frikowtu.
abi krin skin geluk hebben, boffen. ZIE TREFWOORD:
skin.
abi prati meedelen in iets; ergens deel aan hebben.
ZIE TREFWOORD: prati.
abi prisiri zich amuseren, plezier hebben (in). ZIE
TREFWOORD: prisiri.
aboma znw. anaconda. Eunectes murinus (Boidae).
Ook bekend als watra-aboma. VAR.: boma.
abongra znw. sesamzaad. Sesamum indicum
(Pedaliaceae).
abra
1) ww. oversteken. Fosi yu ben e pai den botoman
wan kwartyi fu abra a liba. Vroeger moest je de
bootslieden een kwartje betalen om de rivier
over te kunnen steken.
Sranan Tongo – Nederlands
A - a
2) ww. overgaan. Efu yu wani abra, yu mu leri yu
les. Als je over wilt gaan moet je je lessen
leren. ANT: tan sidon; tan poko; tan aka. ZIE: psa4.
3) voorz. tegenover. Mi e tan abra a kerki. Ik woon
tegenover de kerk. SYN: abrasei.
4) voorz. over. Den plane no mag frei abra a foto.
Vliegtuigen mogen niet over de stad vliegen.
5) voorz. door. Di a fufuruman dyompo abra a
fensre go na dorosei, a dyompo let' ini anu fu
skowtu. Toen de dief door het raam naar buiten
sprong, sprong hij recht in de armen van de
politie. GEBRUIK: Het wordt met deze betekenis
alleen gebruikt bij fensre.
6) voorz. over. Den boi na tapu uku e taki abra a
nowtu fu a kondre. De jongens op de hoek
praten over de noodsituatie in het land.
gi abra ww. overleveren. Den birtisma grabu a
fufuruman dan den gi en abra na skowtu. De
buren grepen de dief en leverden hem over aan
de politie.
gi ensrefi abra ww. zich overgeven. Skowtu ben
lontu a oso fu ala sei, ma den fufuruman no ben
wani gi densrefi abra. De politie had het huis
van alle kanten omsingeld, maar de dieven
wilden zich niet overgeven.
koti abra ww. oversteken. Yu mus leri a pikin fu
luku bun fosi a e koti strati abra. Je moet het
kind leren om goed uit te kijken voordat het de
straat oversteekt.
lon abra ww. overlopen. Te alen kon hebi, ala den
watrabaki e span tak' den e lon abra. Als het
hard regent, raken alle watervaten zo vol dat ze
overlopen.
abrasei znw. overkant (van een rivier of straat).
Esde mi go koiri na abrasei. Gisteren ben ik aan
de overkant (van de Suriname rivier) gaan
wandelen.
abrasei fu voorz. tegenover, aan de overkant van.
Den birtisma san e tan abrasei fu mi, o go
tamara na Ptata. Mijn overburen vertrekken
morgen naar Nederland (lett: De buren die
wonen aan de overkant van me...).
abrawatra znw. buitenland, overzee. Tamara mi
sisa e go na abrawatra. Morgen vertrekt mijn
zuster naar het buitenland. SYN: dorosei kondre.
adyosi znw. vaarwel. Adyosi na wan wortu di tranga
fu taki. Vaarwel is een woord dat je niet graag
zegt. TEGENHANGER: odi. ZIE: morgu; kuneti; nafun.
Sranan Tongo - Nederlands Woordenboek
11