Wortubuku fu Sranan Tongo - SIL International

kankan kar'kon
(Lauraceae).
kankan1 znw. kam. VAR.: kan3.
kankan2 bnw. volbloed. Mi granmama ben de wan
kankan ingi frow. Mijn grootmoeder was een
volbloed Indiaanse vrouw. SYN: lala.
kankan3 bnw. fors gebouwd, stevig. A kankan
nengre dape, yu no man fon en fu tu sensi. Die
fors gebouwde man daar kan je niet zomaar een
pak slaag geven. SYN: stampu2. ZIE: hipsi.
kankantri znw. wilde kapokboom. Ceiba
pentandra (Bombacaceae).
kanti
1) znw. kant. ZIE: lanki.
2) ww. kantelen, omkantelen, kapseizen (van een
boot of een schip). Yu mu poti a lai bun noso a
boto o kanti go na wan sei. Je moet de vracht
goed stouwen anders gaat de boot kantelen. A
boto kanti, ma a no sungu. De boot is
omgekanteld maar hij is niet gezonken. SYN:
anga go na wan sei. ZIE: sungu; drai tapu.
3) ww. aan een kant hangen. Odo: Mi kanti ma mi
no fadon. Spreekwoord: Ik heb vele problemen
gehad, maar ik ben niet verslagen.
4) ww. gieten, schenken. A kanti pikin watra go ini
a batra. Hij schonk wat water in de fles.
kantoro znw. kantoor.
kanu znw. kanon. Tapu den feistedei den e lusu
kanu na Fort Zeelandia. Op feestdagen schieten
ze op Fort Zeelandia kanonnen af. VAR.: kanun.
kanun znw. kanon. ZIE TREFWOORD: kanu.
kapa znw. ketel voor het koken van suikerriet. Odo:
Te yu naki kapa lasi, yu sa yere boriman tongo.
Spreekwoord: Wie kaatst, moet de bal
verwachten.
kapasi znw. gordeldier. (Dasypodidae). Er zijn
verschillende gordeldiersoorten in Suriname,
o.a. het reuzengordeldier, bekend als granmankapasi,
de makakapasi, en het
naaktstaartgordeldier, bekend als pikinkapasi.
kapasisneki znw. bosmeester. Lachesis muta
(Crotalidae). Ook bekend als makasneki.
kapasi-waswasi znw. soort in zwermen levende
wesp (hij is staalblauw en 20-24 mm lang).
Synoeca surinama (Vespidae, O. Hymenoptera).
ZIE: waswasi.
kapelka znw. vlinder. (O. Lepidoptera).
kapten
1) znw. leider, aanvoerder (van een sportploeg).
2) znw. kapitein, hoofdman van een Indianen- of
Bosnegerdorp. ZIE: basya; granman.
3) znw. kapitein (officier in het leger). ZIE: ofisiri.
4) znw. scheepsgezagvoerder, schipper.
kapu
1) ww. kappen. Kapu tyen a no syen Riet kappen is
geen schande. ZIE: koti.
2) znw. kapwond, gapende wond. Esde wan man
kon na at'oso nanga wan kapu na en sei-ede.
Gisteren kwam een man naar het ziekenhuis met
68
een kapwond aan zijn hoofd.
kapu trowe ww. omhakken, vellen. Ibri bon san
no e gi bun froktu, den o kapu trowe. Elke boom
die geen goede vruchten geeft, zal worden
omgehakt. SYN: fala1.
kapuwa znw. capibara, watervarken, waterzwijn,
waterhaas. Hydrochoerus hydrochaeris
(Hydrochaeridae). Ook bekend als watra-agu.
kapuweri ZIE TREFWOORD: kapweri.
kapweri znw. struikgewas. VAR.: kapuweri.
karafu znw. karaf (meestal van glas of plastic met
inhoud van 1 of 2 liter).
kar'barba znw. meeldraden van maïskolf.
karet znw. onechte karet (bepaald soort
zeeschildpad). Eretmochelys imbricata
(Cheloniidae). ZIE: krape.
kari
1) ww. roepen. Mi kari a boi, ma a no yere mi. Ik
riep de jongen, maar hij hoorde me niet.
2) ww. noemen, opnoemen. Mi kari wan fu den
pranasi kba, Katweki. Ik heb reeds de naam van
een plantage genoemd, Katwijk. Yu mu kari ala
den nen gi mi. Noem alle namen voor me op.
3) znw. uitnodiging, oproep. A seni wan kari fu mi
kon na en trow-oso. Hij heeft me een
uitnodiging gestuurd voor zijn huwelijk. Mi kisi
kari fu go na krutu-oso tamara. Ik heb een
oproep gekregen om morgen in het
gerechtsgebouw te verschijnen.
bari kari ww. schreeuwen, schreeuwend roepen.
Di a dagu beti a boi, a bari kari en mama. Toen
de hond de jongen beet, schreeuwde hij om zijn
moeder.
kari kon
1) ww. roepen om te komen. I no yere di mi kari yu
kon? Heb je niet gehoord dat ik je riep om te
komen?
2) ww. uitnodigen. A kari mi kon na en trow-oso.
Hij heeft me uitgenodigd voor zijn huwelijk.
seni kari ww. oproepen, laten roepen. Te den boi
tapu tin-na-aiti yari, dan a legre e seni kari den
fu dini a kondre fu tu yari. Zodra de jongens
achttien jaar zijn, roept het leger ze op om het
land twee jaar lang te dienen.
kari dyesi gisten (van vloeistoffen). ZIE TREFWOORD:
dyesi.
kari gari zich opmaken voor een confrontatie. ZIE
TREFWOORD: gari2.
kari pontu geschikt geworden voor gebruik. ZIE
TREFWOORD: pontu.
karki
1) znw. kalk.
2) bnw. bros; hard aanvoelend maar makkelijk
breekbaar. Te son naki a plastiek, a e kon karki.
Als plastic lang in de zon ligt wordt het bros.
kar'kon enzovoorts, noem maar op. A wenkri disi
abi ala sani: ijskasi, wasmachine, kar'kon.
Deze winkel heeft van alles: koelkasten,
Sranan Tongo - Nederlands Woordenboek