Wortubuku fu Sranan Tongo - SIL International

'bari bere
een mens, dier, vis, vrucht of boom). ZIE
TREFWOORD: buba.
b'bari ['b∙a ři] znw. kabaal, lawaai, geschreeuw,
ophef. (variant van babari).
Bedaki znw. kerstmis, kerstdag(en). Mi pikin kon fu
nyan Bedaki na Sranan. Mijn kind is gekomen
om het kerstfeest te vieren in Suriname.
GEBRUIK: Jonge mensen zeggen liever Kresneti.
ZIE: Kresneti.
bedi
1) znw. bed. DELEN: matrasi; kunsu. ZIE: papaya2.
2) znw. verhoogde plaats in een tuin waarop men
bloemen of gewassen kweekt. Na bakadyari yu
kan si den bedi ete pe oma ben prani pinda.
Achter op het erf kun je de bedden nog zien
waarop oma pinda's plantte.
bedoi ww. aanwijzen, beduiden. Fu di a man no ben
sabi a foto meki mi bedoi en fa a mus waka go
na Palmentuin. Omdat de man de stad niet
kende moest ik hem beduiden hoe hij de
Palmentuin kon bereiken. ZIE: brokobroko. VAN
NL: beduiden.
bedrigi ww. bedriegen, voor de gek houden. A boi
bedrigi en granmama nanga en moni. Die
jongen heeft zijn grootmoeder bedrogen met
haar geld. ZIE: anga1. VAN NL: bedriegen.
bedrigi yusrefi ww. jezelf bedriegen.
bedrigiman znw. bedrieger. SYN: dyoteman. ZIE:
leiman.
Bedyan znw. Westindisch Engels.
begi1
1) ww. bedelen. A frow e begi moni tapu strati. De
vrouw bedelt op straat. VAN ENG: beg.
2) ww. verzoeken, vragen (met respect/eerbied). Mi
e begi yu fu yu kan yepi mi pikinso. Ik verzoek
je me even te helpen. ZIE: aksi2.
begi2
1) znw. gebed, verzoek. Na begi wawan kan yepi ini
a tori disi. Alleen gebed kan in deze situatie
helpen. VAN ENG: beg.
2) ww. bidden. A nowtu disi e leri den sma begi.
Deze nood leert de mensen bidden.
3) ww. aanbidden. Den bribisma e go na kerki fu
begi Gado. De gelovigen gaan naar de kerk om
God te aanbidden. SYN: ambegi.
begiman znw. bedelaar.
beifi ww. beven, bibberen, rillen , trillen. Esde mi
kowru sote taki mi bigin beifi. Gisteren had ik
het zo koud, dat ik begon te bibberen. Di mi si
a fufuruman nanga wan gon, mi ben frede dat'
mi bigin e beifi. Toen ik de dief met een geweer
zag, was ik zo bang dat ik begon te beven. VAN
NL: beven.
beifi-ati znw. vreesachtigheid, zenuwachtigheid. Mi
de nanga beifi-ati nownowde, baya! Ik ben nu
erg zenuwachtig! SYN: dyompo-ati.
beiri znw. bijl. SYN: aksi1. VAN NL: bijl.
beitri znw. beitel. VAN NL: beitel.
beki znw. een grote ovalen kom van zink, koper of
plastiek. VAN NL: bekken.
bèl ww. bellen. Tapu mi friyaridei ala mi famiri bèl
kmopo fu Nederland. Op mijn verjaardag belde
mijn hele familie me vanuit Nederland.
bemui
1) ww. bemoeien met iets, zich ergens mee
bemoeien. Yu no mus bemui ini tra sma tori. Je
moet je niet bemoeien met andermans zaken.
VAN NL: bemoeien.
2) bnw. nieuwsgierig. Na wan bemui pikin. Heri
dei a e sidon tapu a skotu e luku san e psa ini
birfrow dyari. Het is een nieuwsgierig kind. Ze
zit de hele dag op de schutting te kijken wat er
op buurvrouws erf gebeurt. SYN: mumui.
ben hulpww. duidt de verleden tijd aan. Mi ben de
na at'oso. Ik lag in het ziekenhuis.
benawtu bnw. warm hebben, benauwd. A benawtu
sote taki mi e broko sweti. Het is zo benauwd
dat ik ervan zweet. VAN NL: benauwd.
beni
1) ww. buigen, vouwen. Te yu waran a plastic peipi,
yu kan beni en fa yu wani. Als je de plastic pijp
verwarmt, kan je hem buigen zoals je wilt. ZIE:
fow; boigi; bukundu. VAN ENG: bend.
2) ww. afslaan, andere richting gaan. Te yu doro pe
a bigi wenkri de, dan yu e beni go ini a pasi
dati. Als je bij de grote winkel gekomen bent,
dan sla je bij die straat af.
3) znw. bocht. ZIE: boktu.
4) bnw. krom, gebogen.
5) ww. omspelen (bij voetbal of basketbal). Ala
sma lobi luku te Romario e prei, fa a e beni den
tra man. Als Romario speelt, houdt een ieder
ervan te zien hoe hij de tegenspelers omspeelt.
beni strafu straf uitzitten. ZIE TREFWOORD: strafu.
ber'ati [beř 'a∙ ti] znw. buikpijn, buikkramp. Yu o
kisi ber'ati efu yu no puru a nati bruku. Je zult
buikpijn krijgen als je die natte broek niet
uittrekt.
bere1
1) znw. buik, maag. A nyan te en bere furu. Hij
heeft zijn buikje rond gegeten. A kuliman fu
tapu uku bere bigi. De Hindoestaan op de hoek
heeft een grote buik. Te angri e kiri mi dan mi
bere e bigin bari. Als ik honger heb begint mijn
maag te knorren. VAN ENG: belly.
2) znw. baarmoeder. A pikin de na ini en mama
bere. Het kind is in de buik van de moeder
(m.a.w. in de baarmoeder). SYN: muru2. ZIE:
berefamiri; mamabere.
3) znw. zwangerschap, foetus.
4) znw. taille. Te mi nanga mi frow e koiri, mi lobi
hori en na en bere. Wanneer ik met mijn vrouw
wandel, sla ik mijn arm om haar middel.
5) znw. binnenkant. A opo a brede fu si san de ini
en bere. Hij maakte het broodje open om te zien
wat erin zat.
Sranan Tongo - Nederlands Woordenboek
23