Wortubuku fu Sranan Tongo - SIL International

funamku gadomarki
funamku
1) bw. voornamelijk. A boskopu disi na funamku gi
den sma di e libi na Abrabroki. Deze boodschap
is voornamelijk voor de mensen die te
Abrabroki wonen. VAR.: namku. VAN NL:
voornamelijk.
2) bnw. belangrijk. Na wan funamku sani fu leri
den pikin maniri. Het is belangrijk om de
kinderen manieren te leren. SYN: prenspari.
fundamenti znw. fundament, fundering. ZIE:
stonfutu.
fungubon znw. kranspalm, naam voor twee soorten
sierplanten (de bladeren worden gebruikt als
versieringen en ook om grafkransen te maken).
Cycas revoluta; C. circinata (Cycadaceae).
furu
1) bw. vaak, erg. Te pikin-nengre e kisi tifi, den e
baba furu. Als kinderen tanden krijgen, kwijlen
ze erg. Fa mi mankeri brudu mi e kisi drai-ede
furu. Vanwege een lage bloeddruk voel ik me
vaak draaierig.
2) telw. veel. A wagi fu mi e dringi furu oli. Mijn
auto gebruikt veel benzine. ANT: pikinso.
3) bnw. vol. A nyan te en bere furu. Hij heeft zijn
buikje rond gegeten (lett: totdat zijn buik vol
was). ANT: leigi.
4) ww. vullen, volgieten. Go na liba go furu ala
den dyogo nanga watra. Ga naar de rivier om al
de flessen te vullen.
5) ww. vol worden. Te a alen kon hebi, dan ala den
gotro e furu. Als het hard regent raken alle
goten vol.
furu leisi vaak. ZIE TREFWOORD: leisi2.
futu
1) znw. voet, poot. Mi kon nanga futu. Ik ben te
voet gekomen. ZIE: aifutu; bakafutu; futufinga;
ondrofutu; tapufutu.
2) znw. been. Den ben mu koti a futu let' ondro a
kindi. Ze moesten het been vlak onder de knie
amputeren. ZIE: bonfutu; bowtu1; kindi; koiti.
bro futu ww. zitten rusten. Mi e go bro mi futu.
Mi waka tumsi. Ik ga even zitten. Ik heb te veel
gelopen. ZIE: sidon.
de na en futu ww. menstrueren. Te Henna de na
en futu, a no e bori gi en masra. Als Henna
menstrueert, kookt ze niet voor haar man. ZIE:
gaba znw. houten rustbank, brits.
gado znw. god, godheid.
ala gado dei bw. elke dag, door God gegeven dag.
Ala gado dei te mi kmopo na wroko, den pikin e
gi mi ed'ati! Elke dag wanneer ik van het werk
thuis kom, geven mijn kinderen me hoofdpijn!
GEBRUIK: met nadruk.
Masra Gado znw. God, Here God.
58
G - g
munsiki; futuman nyanyan.
kaka futu ww. tegenstand bieden, weerstand
bieden, zich verzetten. Den ben wani poti mi
nanga tranga na dorosei, ma mi kaka futu gi
den. Ze wilden me met geweld buiten zetten,
maar ik heb me verzet.
kisi futu ww. pootjes krijgen (wordt gebruikt als
iets verdwenen of gestolen is). Ala den
wrokosani ini a kantoro kisi futu. Alle
benodigdheden van het kantoor hebben pootjes
gekregen.
meki futu ww. dansen. Esde neti yu ben mu si fa
den sma ben meki futu na a friyari-oso.
Gisteren avond had je moeten zien hoe
uitbundig ze dansten op het verjaardagsfeest.
SYN: lusu futu.
misi futu ww. struikelen. Son leisi te yu e opo fu
yu bedi, yu kan misi yu futu dan yu e fadon. Als
je uit je bed komt, kun je soms over je voeten
struikelen en vallen. ZIE: aka1.
futubangi znw. voetbank.
futuboi znw. loopjongen, boodschappenjongen. ZIE:
boskopuman.
futufinga znw. teen.
futuketi znw. voetketting. ZIE: keti.
futuman nyanyan znw. eten klaargemaakt door
een menstruerende vrouw. Son sma abi a trefu
tak' den no man nyan futuman nyanyan.
Sommige mensen hebben een treef, ze mogen
niets eten dat door een menstruerende vrouw
klaargemaakt is.
futumarki znw. voetafdruk.
futupasi znw. voetpad.
futusei znw. het onderste gedeelte van iets, voet.
Wan fu den pikin ben sidon na a edesei fu a
bedi, a trawan na a futusei. Een van de
kinderen zat aan het hoofdeind van het bed, de
andere aan het voeteneind. ANT: edesei.
fyofyo1 znw. schildwants. Nezara viridula
(Pentatomidae, O. Heteroptera). VAR.:
bonfyofyo.
fyofyo2 znw. magische ziekte samenhangend met
onenigheid en ruzie, in het bijzonder tussen
familieleden.
Gadobuku znw. bijbel. SYN: Gadowortu.
gadodede znw. bepaald soort plant. Commelina
nudiflora (Commelinaceae).
gadofowru znw. (huis)winterkoning. Troglodytes
aedon (Troglodytidae). Ook bekend als gadotyo
of tyotyofowru.
Gadokondre znw. hemel. SYN: heimel.
gadomarki znw. moedervlek.
Sranan Tongo - Nederlands Woordenboek