Wortubuku fu Sranan Tongo - SIL International

anknotu b'ba
wisselen.
banknotu znw. geldsbedrag van vijftig cent. VAR.:
banku. ZIE TABEL BIJ: moni.
banku znw. geldsbedrag van vijftig cent of vijftig
dollar (vroeger betekende het ook vijftig gulden
en zelfs vijftigduizend gulden). ZIE: banknotu. ZIE
TABEL BIJ: moni.
banti1
1) znw. band. A spikri boro mi banti. Ik heb een
spijker in mijn band. (lett: De spijker heeft mijn
band doorboord.)
2) znw. riem, band.
3) znw. bandje. Mi frow susu abi wan fini banti
bakasei. De schoen van mijn vrouw heeft een
dun bandje aan de achterkant.
4) ww. met een riem of band vastmaken. Yu mu
banti a susu, noso a o kmoto na yu futu. Maak
je schoenband vast, anders verlies je je schoen.
5) ww. knellen. A Jockey e banti mi na mi
seibowtu. De onderbroek knelt in mijn lies.
banti hori ww. vastbinden met een band. Poti a
gasbom baka a baisigri dan yu e banti en hori
fu a no fadon. Zet de gasbom op de
bagagedrager van de fiets en bindt hem vast
zodat hij niet valt.
banti2 znw. streek. A man tya banti. De man is vol
streken.
banti3 bnw. dronken.
barba znw. baard.
barbakoto ww. barbecueën, het roosteren van vis of
vlees boven een houtskoolvuur. ZIE TREFWOORD:
brabakoto.
bar'bari znw. kabaal, lawaai, geschreeuw, ophef.
(variant van babari).
bari1 znw. ton, vat. Poti a watra ini a bari. Giet het
water in het vat. Raitori: Bari na tapu bari.
Piki: Tyen. Raadsel: Vaten op vaten.
Antwoord: Suikerriet. VAN ENG: barrel.
bari2
1) ww. schreeuwen of roepen van een mens of dier,
of geluid van machines. Di a boi koti en futu, a
bari. De jongen schreeuwde toen hij zich in zijn
voet sneed. Te wan sma e waka ini a strati, ala
den dagu e bigin bari. Als iemand op straat
loopt, beginnen alle honden te blaffen. Fa a oto
e bari so? Waarom maakt die auto zo'n lawaai?
ZIE: babari.
2) ww. omroepen. A nyunsu bari ini Holland fosi a
bari dyaso. Het nieuws is het eerst in Holland
omgeroepen en daarna hier. SYN: brotyas.
3) ww. waarschuwen. Mi ben bari yu, ma yu no
yere. Ik heb je gewaarschuwd, maar je heb niet
geluisterd. SYN: warskow.
bari adyosi afscheid nemen. ZIE TREFWOORD: adyosi.
bari boskopu bekendmaken, berichten. ZIE
TREFWOORD: boskopu.
bari dreigi uitjouwen. ZIE TREFWOORD: dreigi.
bari kari schreeuwend roepen. ZIE TREFWOORD: kari.
22
bari krei in tranen uitbarsten. ZIE TREFWOORD: krei.
bari lafu schaterlachen. ZIE TREFWOORD: lafu.
bari odi groeten, de groeten doen. ZIE TREFWOORD:
odi.
bari wroko ww. bekendmaken. Lanti bari wroko
tak' ala borgu fu a kondre di abi tin-na-siksi
yari mus meki en ID-karta. De overheid maakte
bekend dat elke burger van het land die de
leeftijd van zestien jaar bereikt, een ID kaart
moet laten maken. SYN: bari boskopu.
barki1 znw. balk. ZIE: postu; bowtu3.
barki2 znw. honderd dollar (vroeger was het 100
gulden). ZIE TABEL BIJ: moni.
barki3 znw. boot, bark. Odo: Libisma e meki en
barki, ma Gado e bow en sipi. Spreekwoord: De
mens wikt, maar God beschikt (lett: de mens
maakt zijn boot, maar God bouwt zijn schip).
GEBRUIK: alleen nog in het spreekwoord. ZIE: boto.
basi1
1) znw. baas.
2) ww. bedwingen, in toom houden. No suku en
mofo, bika a no man basi en tongo. Daag haar
niet uit, want ze kan haar tong niet in toom
houden.
basi2 znw. bast (van een boom, noot, kokosnoot,
enz.). ZIE: bonbuba.
baskita znw. gevlochten rieten mand, meestal
gemaakt van warimbo. ZIE: manki. VAN ENG:
basket.
basra bnw. van gemengd ras, bastaard. ZIE: dogla.
VAN ENG OF NL: bastard/bastaard.
baster
1) ww. barsten, in stukken breken. Efu yu meki a
watramun fadon, a o baster. Als je de
watermeloen laat vallen, zal hij barsten.
2) bnw. gebarsten. SYN: broko1.
basya
1) znw. opziener van slaven, voorman. ZIE: basi1.
2) znw. dorpsleider. De basya komt onder een
kapten.
batra znw. fles. Di mi kba dringi a soft, mi fringi a
batra trowe. Nadat ik de soft opgedronken had,
wierp ik de fles weg. Efu yu go nanga doti spun
ini a batra, a swasani o skefti. Als je vuile lepels
in de fles steekt, zal het zuurgoed schiften. VAN
ENG: bottle.
batyaw znw. een bepaald soort zoutevis, kabeljauw,
bakkeljauw. ZIE: waranfisi; sowt'fisi; dreifisi;
elen; bokun; tri.
baya tussenw. om aandacht te trekken, of iets te
versterken. Baya, tamara yu no mu kon.
Luister, morgen moet je niet komen. Gruntu
diri, baya! De groenten zijn duur, hoor! VAR.:
ba2.
b'ba1 ['b∙a] ZIE TREFWOORD: baba.
1) ww. kwijlen.
2) znw. kwijl, speeksel.
b'ba2 ['b∙a] znw. huid, vel, schubben, schil, bast (van
Sranan Tongo - Nederlands Woordenboek