Wortubuku fu Sranan Tongo - SIL International

abawman baka agen
afschiet.
babawman
1) znw. iemand die niet kan spreken, stomme.
2) znw. sufferd.
babun1 znw. rode brulaap. Alouatta seniculus
(Cebidae). ZIE: monki.
babun2 znw. Hindoestaanse man. Den meki wan
stonpopki fu memre babun nanga mai. Ze
hebben een standbeeld gemaakt om de
Hindoestaanse immigranten (mannen en
vrouwen) te herdenken. GEBRUIK: Is een
denigrerende term. SYN: kuliman. ZIE: mai2.
babun-aka znw. moerasbuizerd. Busarellus
nigricollis (Accipitridae).
babun-nefi1 znw. sikkel.
babun-nefi2 znw. grassoort met scherpe randen.
Paspalum conjugatum (Gramineae); Scleria
(Cyperaceae).
babun-noto znw. bepaald soort liaan. Omphalea
diandra (Euphorbiaceae). ZIE: noto.
babywagi znw. kinderwagen.
bada ww. zich druk of bezorgd maken, zich storen
aan, ergeren. Mi n'e bada misrefi nanga a pikin
tide. Ik maak me vandaag niet druk over dat
kind. Libi en, no bada. Laat maar. Maak je niet
druk. SYN: span; weri2. ZIE: krasi-ede; bisi1.
bagasi
1) znw. bagage. ZIE: kofru.
2) znw. spullen. Go teki den bagasi fu yu kon, dan
yu kon tan nanga mi. Ga je spullen halen en
kom bij me logeren. ZIE: bongro; taitai; pototo.
bai ww. kopen, aanschaffen. Mi e go bai gruntu na
wowoyo. Ik ga bladgroenten op de markt kopen.
VAN ENG: buy.
baiman znw. koper, consument.
baisigri znw. fiets. VAN ENG: bicycle.
baka1 znw. rug. Mi baka e hati mi! Mijn rug doet
me zeer! VAN ENG: back.
broko yu baka ww. in moeilijkheden komen.
Luku bun nanga ala yu mati. Yu o broko yu
baka. Wees voorzichtig met al je vrienden. Je
kunt in moeilijkheden komen.
drai baka gi ww. iets of iemand de rug toekeren.
Hermien drai en baka gi Lenie. A no e taki
nanga en moro. Hermien heeft Lenie de rug
toegekeerd. Zij praat niet meer met haar.
hari baka ww. liggen, uitrusten. Mi weri, baya!
Mi e go hari mi baka pikinso. Ik ben moe! Ik ga
er even bij liggen (lett: mijn rug strekken). ZIE:
sribi; didon; bro.
ori baka ww. ondersteunen. A ben tranga fu meki
a president saka bika furu sma ben ori baka gi
en. Het was moeilijk de president af te zetten
omdat velen hem ondersteunden.
baka2
1) ww. bakken (in een pan). Fosi yu stofu a fowru,
yu mu baka en pikinso. Voordat je de kip stooft,
moet je hem eerst een beetje aanbraden. SYN:
Sranan Tongo - Nederlands Woordenboek
brai. ZIE: bori; stofu; brabakoto; smuru1; skreki2.
2) ww. bakken (in een oven), braden. Pon nanga
boyo yu e baka tu nanga afu yuru fosi a gari.
Pom en boyo moet je twee en een half uur
bakken voor ze gaar zijn. SYN: losi.
baka3
1) voorz. achter. Fu di sukru kon pina ini a kondre,
meki den sneisi e kibri en baka a tonbangi.
Omdat suiker schaars is in het land, houden de
Chinese winkeliers het achter de toonbank. ANT:
fesi2. ZIE: bakasei.
2) voorz. na. I mu kon baka fo yuru. Je moet na
vier uur komen. ANT: bifosi.
de na baka ww. achter zijn. Mi de na baka nanga
mi wroko. Ik ben achter met mijn werk.
go baka ww. teruggaan. Fa a boi psa en p'pa
mofo, a ben syen fu go baka na oso. Omdat de
jongen gedaan had wat zijn vader hem verboden
had, schaamde hij zich om terug naar huis te
gaan. ANT: kon baka.
go na baka ww. achteruitgaan. Sensi di en mama
dede, a pikin go na baka na skoro. Sinds haar
moeder overleden is, is het kind achteruit
gegaan op school. ANT: go na fesi. VAR.: go nanga
baka.
libi na baka ww. achterlaten. Te a dot'wagi e psa,
a e libi wan tingi smeri na baka. Als de
vuilniswagen voorbij is, laat hij een stank
achter.
ori na baka
1) ww. achterhouden. A no gi mi ala a moni. A ori
afu na baka. Hij heeft mij niet al het geld
gegeven. Hij heeft een deel achtergehouden.
2) ww. tegenhouden, weerhouden. Yu mus du ala
muiti fu doro a marki. No meki no wan sani ori
yu na baka. Je moet alle moeite doen om het
doel te bereiken. Laat niets je ervan
weerhouden.
tan na baka ww. achterblijven. Efu yu no meki
muiti, yu o tan na baka. Als je niet beter je best
doet, zal je achter blijven.
baka4
1) bw. wederom, weer, nog een keer, opnieuw. Efu
yu e naki a boi baka, mi o fon yu. Als jij die
jongen nog een keer slaat, rammel ik je door
elkaar. SYN: ete wan leisi; agen.
2) bw. terug. Efu yu naki mi, mi o naki yu baka. Als
je me slaat, sla ik je terug.
baka5 ww. goed boeren, goed verdienen. Den man e
baka na Holland. In Holland verdienen ze
goed.
baka agen bw. wederom, alweer. A no esde mi gi
yu wan batra oli? Dan tide yu kon teki wan tra
wan baka agen. Heb ik je niet gisteren een fles
olie gegeven? En vandaag kom je al weer terug
om er nog één te halen. GEBRUIK: het gebruik van
deze twee synoniemen samen duidt ergernis of
verveeldheid aan.
19