tasavvuf feısefesi - Ankara Üniversitesi Kitaplar Veritabanı

2. Prof. R. A. Nicholson'un Studies in Islaniic Mysticism adlı
eserinde yer alan Notes on the Filsus4.
3. Nyberg'in Kleinere Schriften der Ibnu'l-Arabi adl ı eserine yazd ığı
"Giri ş". Burada o, ne şretti ği İ bnu'l-Ar abi'nin üç küçük eseriyle ilgili olarak
metafiziğini ilgilendiren baz ı noktalar ı incelemektedir.
4. Prof. Browne'n ın Literary History of Persia; Andrae'nin Die
Person Mohammeds ve Massignon'nun Halliic hakkındaki eserlerinde geçen
diğer baz ı sözler ve notlar.
Ibnu'l-Ar al:1Ni'). görü şünün kayna ğı meselesi ile ilgili olarak, özellikle
Pala cios'nun Abenmasarra adl ı eseri bir dereceye kadar bana yard ımc ı
oldu. Bu eser, İ bn Meserre, ö ğrencileri ve Ibnu'l-Arabi ile ili şkileri hakkında
kendi çözümledi ğim ve Pala cios'nun bu konuda ileri sürdü ğü nazariyeye
kar şıt bir sonuca ula şt ıran baz ı kaynaklar ın anahtar ını bana verdi.
Öte yandan, Do ğu'da da çe şitli yazarlar Ibnu'l-Arabryi incelemi ş ve
hakkında risâleler yazm ışlard ır. Fakat onlar ı daha çok me şgul eden, onun
sünniliği sorunu olmu ş ; diğer bir deyi şle onun stıfi yönü ve felsefesinden
çok, böyle bir felsefe ne derecede islâm ın naslar ı ile uyum halindedir veya
değildir meselesi ele al ınmışt ır Bu konudaki münaka şalar müslümankr ın
zihinlerini as ırlarca me şgul etmi ş ve İ bn Teymiyye, Celâluddin es-
Suyisıti, Firfızâbâdi, Mahzûnıi, Taftazâni v.b. gibi ki şiler tarafından
İ bnu'l-Arabi'nin sünnili ğini müdafaa veya inançs ızlığını (küfrünü) ispat
etmek için kitaplar yaz ılmıştır. Bugüne kadar hiç kimsenin sünnili ği hakkında
böylesine bir fikir ayr ılığı aslâ görülmemi ştir. Baz ılar ı ona İsiânım en büyük
velilerinden biri nazar ıyla bakmış, baz ılar ınca ise, o, sunnili ğe muhaliflerin
en kötü bir örne ği sayılmışt ır.
Burada konu her yönüyle incelenmi ş sayılmaz. Dolay ıs ıyla bu kitab ı yazmakla
onun tasavvuf felsefesinin oldu ğu kadar, taraftarlar ının felsefesinin
de her hangi bir bölümü veya tamam ının anla şılmas ı için, bir anahtar hizmeti
görebilecek olan dü şünce yap ısının yalın ana çizgilerini vermeyi ba şarabildimse
kendimi tatmin olmu ş sayaca ğım.
Sonuç olarak, bir zamanlar meslek arkada şım ve öğretmenim olan Prof.
R. A. Nichols on'a en içten te şekkürlerimi sunmak isterim. Onun devaml ı
yol gtistericilik ve şa şmaz ilgisine bu eser, burada ifade edebilece ğimden çok
daha fazlas ını borçludur.
4. R.A. Nieholsom Studies in Islamie Mysticism, Cambridge 1921, ss. 149-161.
13