tasavvuf feısefesi - Ankara Üniversitesi Kitaplar Veritabanı

d) ibnu'l-Arabrnin İ slâm Velilerine mal etti ği Haklar
Diğer müslümanlarla birlikte İslâm ın son ilâhi din ve her müslüman ın
onun şeriat ıyla bağlı olduğunu itiraf ederken, İ bnu'l- Ar abi, Peygambere
vahyedilen şeriat ın bilgisinin ayn ı tarzda ve ayn ı kaynaktan baz ı sufilere
de vahyedildi ğini kabul eder. Bu Siıfilere, itibari olarak, Muhammed'in halifeleri
ad ı verilir: Gerçekte ise bunlar Muhammed'inkilerle ayn ı olan ve do ğrudan
doğruya Allah tarafından vahyedilen kendi şeriatlar ımn takipçisidirle1 276 .
İ bnu'l- Ar abi diyor ki: "Tasavvuf dilinde ona ( İslam şeriat ının bilgisiyle
ilgili vahyi Peygamber'le ayn ı kaynaktan alan SCıfiye) biz Allah' ın halifesi
deriz: Fakat halk dilinde Peygamberin halifesi ad ı verilir. Peygamber öldüğünde,
hilâfetlerini (onun bilgisini) do ğrudan do ğruya Allah'tan alan ba şka
halifelerin de bulunduğunu bildiği için, kendisinin yerini alacak birinden
bahsetmemesinin nedeni budur" 277 .
Bu Süfilerin ke şfi Peygamberin şeriat ı ile çatıştığı takdirde, onların
hatâ yapmalar ı muhtemel oldu ğu için de ğil, ke şifleri üzerinde yapt ıklar ı yorumlar
yanl ış olabilece ği için, biz ikinciyi takip etmeliyiz 2 78 Ibnu'l- Ar abi
bu Safilere peygamber gözüyle bakmaktad ır. Onlar ınki en-nübüvvet el—mutlaka
veya en—nübüvvet el-iimme (mutlak ya da umûmi peygamberlik)'tir, sadece
peygamberlere ait olan en-rtiibüvvet
(husûsi peygamberlik) de ğildir279.
Bu, hiçbir yeni şeriat getirmeyen bir çe şit peygambeliktir. Sadece baz ı
Sûfilerin Peygamberlere ait olan manevi mertebeye ula şmalar ı .ve İslâm şeriat
ı hakk ındaki bilgilerini Muhammed'in ald ığı kaynaktan almalar ı demektir.
İ bnu'l- Ar abi, bir kısmını Kur'ân' ın te şkil ettiği "Allah' ın sözleri bugün
bile kullar ıııın kalpleri üzerine tilâvet edilerek o şekilde inmektedir ki, böylece
Veli kendisine (bir melek ya da aldi nefsi taraf ından) tilâvet edilen (okunan)
şeyi, Hz. Peygamber kendisine gelen vahiyleri nas ıl gördüyse, öylece görür"280
demektedir.
Bunun yan ında /bn u'l- Ar abi (yukar ıda aç ıklanan türden) veli taraftar ı
bir müslümanın, değişmez ve de ğiştirilemez olduklar ı için, Peygamber'e
Kur'ân'da ya da kutsi hadislerde vahyedilenler d ışında, içtihada dayanan her
İslam şeriat ını neshetme ve de ğiştirme hakkı olduğunu belirtmektedir. Böyle
276. Fusüs, ss. 313-314; türk. çev., 211-212.
277. Fusüs, s. 314; türk. çev., s. 212.
278. Futâltat, III, s. 9, 1. 4.
279. İbnu'l-Arabi bu noktada, G a z â 1 i'nin en-nübüvvet el-müktesebe (kazan ılmış nebilik) dediği
şeyi, kendisinin "mutlak ya da umüml nebili ği ile ayn ı sayarak, Gaz â1 ryi
savunur. Futüldtt, II, ss. 3-4. İ b n M e s e r r e'nin mürldi Ismail b. Abdullah
er-Ru , ayn î, ayn ı görü şü benimsemi ştir. Bak., Ilan Hazm, el-Fisa I, IV, s. 199.
280. Futiihât, II, s. 666, 1. 10.
94