tasavvuf feısefesi - Ankara Üniversitesi Kitaplar Veritabanı
tasavvuf feısefesi - Ankara Üniversitesi Kitaplar Veritabanı
tasavvuf feısefesi - Ankara Üniversitesi Kitaplar Veritabanı
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
İnsan öğretisinin temeli olan Lalııit ve Neisiit görü şünü bunun üzerine temellendirmi<br />
ştir.<br />
P hilo'nun Kelâm Velsefesinin İ b nu'l- Ar a Unin öğretisi üzerine etkisi<br />
pek açık bir şekilde terminolojileri aras ındaki hayret verici benzerlikte görülür.<br />
I b nu'l - Ar abi'nin Kelâm kelimesini kulland ığı çift anlam, yani ezeli hikmet 266<br />
ı) ve "Söz" ( İbrancadaki anlamı) tamamıyla (Yunan felsefesindeki asil anlam<br />
P hil o'ya ait bir karakterdedir. ib nu'l- Ar a bi ve P hil o'dan derlenen<br />
şu terimler de bu benzerli ği ortaya koymaya yard ım edebilir:<br />
Philo'nun Kelâm'Inı ifâde eden<br />
tabirler<br />
1. Yüce Haham<br />
2. Şefaatci ya da Paraclete<br />
3. Allah' ın Yüceliği<br />
4. Allah'ın Karanlığı ya da Gölgesi<br />
5. İdelerin İdesi ya da İlk örnek İde<br />
6. Allah ile Alem aras ındaki orta merhale<br />
7. Vahiy ilkesi<br />
8. Allah' ın ilk doğan O ğlu<br />
9. Meleklerin Ilki<br />
10. Halife<br />
11. Anthropos Theoii ton aidioâ logos<br />
Kelamım<br />
ifâde eden tabirler<br />
1. İmam ya da Kutup<br />
2. e ş—Şefi(<br />
3. İnsânu (aynu'l-Hakk<br />
4. El-Habâ ya da Sisli-et el-Hakk<br />
5. Hakikat el—Ilakâ'ik<br />
6. Berzah<br />
7. Muhammed'in Hakikat ı Nur.<br />
8. et-Ta(ayyun el-Evvel ( İlk<br />
Taayün, İlk Yarat ılan Varlık,<br />
İlk Akıl, v.b..)<br />
9. Ruh<br />
10. Halife<br />
11. "Kelâm", Yetkin İnsan,<br />
Ruh, Alemin Sebebi, v.b..<br />
Ve nihayet hem Philo hem de Ib nu'l - Ar abi, öyle görünüyor ki,<br />
devaml ı olarak, a) Kelâm ı, külli akıl şeklinde telakki edilen Ulâhiyyet<br />
saymakla, b) be şer! hattâ kül! nefsin yaln ızca bir yönü, ba şka deyişle<br />
"kendisiyle kıyas kabul etmeyen Ezdi Nur'un ancak bir yans ıması" saymak<br />
aras ında karars ızd ırlar.<br />
Bu bölümü, bu sayfalarda izah edilen ö ğretinin bir bütün olarak İ b nu '1-<br />
Arabrnin eserlerinin hiçbir yerinde bulunamayaca ğını söyleyerek bitirece ğim.<br />
Buna rağmen, unsurlar ı, yazarın çok say ıda kitaplar ı aras ına serpi ştirilmi ş ,<br />
fakat bu haliyle bile bir karakter birli ği gösteren, şekilden yoksun bir doktrini<br />
biçimlendirmek için bir te şebbüste bulunulmu ştur.<br />
266. İ bnu'l-Ar abi, "Kelime"yi ya Allah' ın ezeli hikmeti (ki o zaman Hakikatlar ın Hakikat ı<br />
ile aynı sayar) ya da külli Ak ıl (ki o zaman da Ruhla ayn ı sayar) anlam ında kullanır.<br />
90
Change language