27.01.2015 Views

Yachakukkunapa Shimiyuk Kamu - Ministerio de Educación

Yachakukkunapa Shimiyuk Kamu - Ministerio de Educación

Yachakukkunapa Shimiyuk Kamu - Ministerio de Educación

SHOW MORE
SHOW LESS
  • No tags were found...

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

Yanapuchkawananakutaawarkani.<br />

puchkana [pučakana, puškana, pučana] v.<br />

hilar. Millmata, chawarta, champirata ñañu<br />

ankuta awan kapak ruray.<br />

Punchutaawankapakllamamillmatapuchkakuni.<br />

puchu [puču] adj. sobra, resto. Imapash<br />

mana tukurishpa sakirik.<br />

Mikunapuchutaallkumankaray.<br />

2. resíduomatemático. Yupaykunamanta sakishkakuna.<br />

Mirachikpikakaypuchumisakirirka.<br />

Sin. 1 patsak.<br />

puchukay [pučukay] adv. último.Imapash<br />

washapi, tukuripi sakirik.<br />

Kallpakuymantakapuchukaypisakirirkanki.<br />

Sin. Chu pa.<br />

puchukana [pučukana] v. acabar,concluir.<br />

Rurakushkata tukuchiy.<br />

Ñukapawasitapuchukarkani.<br />

puchul [pučul, fučul] s. sc. Vainastrilladas<br />

luego <strong>de</strong> sacar los granos. Wayrachish ka<br />

murukunapa, muyukunapapash kara.<br />

Purutupuchultaismuchikuni.<br />

puchuna [pučuna] v. sobrar. Imapash paktachishka<br />

kipa sakiriy. Rakishka kipa, katushka<br />

kipa.<br />

Rantishka kipaka ¿mashna kullkitak<br />

puchurka<br />

puka [puka] adj. rojo. Yawarshina riku rik<br />

tullpu.<br />

Puka chuntamantarurashkaaswamikan.<br />

pukara [pukara] s. castillo,fortalezaenel<br />

tiempo<strong>de</strong>lincario; lugarsagrado,sitio ceremonial.<br />

Makanakuypi ama runa kuna yaykuchun<br />

nishpa hatun pirkakunawan urkukunapi<br />

rurashka wasi.<br />

Chay pukaramanka mana yaykunallachu<br />

kan.<br />

2. s. sns. pelea ritual. Wakin raymikunapi<br />

apunchikpa wasita ha pirinkapak shuk ayllu<br />

llaktamanta runakuna wan makanakuy.<br />

Kunan punchaka pukaratami makanakunchik.<br />

Sin. 1 pata, tula.<br />

puka shunku [puka šungo] s. corazón. Tu -<br />

kuy runakunapa, wiwakunapa yawarta rakik<br />

aycha.<br />

Imamantapash yalli piñarikpika shunkuka<br />

nananllami.<br />

Sin. shunku.<br />

pukla [pugla] s. amz. lobanillo.Aycha punkirishpa<br />

chupushina tukushka.<br />

Rumipiumatakarishpapukla wiñawarka.<br />

2. amz. Roncha. Chuspikuna tuksikpi aycha<br />

kara chupushina tukushka.<br />

Wawapachakipimipukla tukushka.<br />

Sin. 1 Muku.<br />

pukllana [pugl y ana, pugžana] v. jugar.<br />

Imata rurashpapash kushiyay.<br />

Wawakunakarumpawanpukllan.<br />

Sin. Chunkana.<br />

pukru [pukru, pugro] s. hondonada. Waykupi<br />

tiyak hutku pampa. Shuk uchilla kuchashina<br />

rikurik.<br />

Pukru allpapisaratatarpuni.<br />

pukshi [puxši] s. ss. cal.Yurak ñutu kutashina<br />

allpa, wasi pirkata yurakyachina.<br />

Wasitatullpunkapakpukshitarantinakanchik.<br />

Sin. Isku.<br />

puku [p h uku] s. plato<strong>de</strong>ma<strong>de</strong>ra. Raku kaspita<br />

hutkushpa kallanashinata, mulushinata<br />

rurashka.<br />

Ñawpapachakapukupimimikukkarkanchik.<br />

pukuna [pukuna, p h ukuna] s. bodoquera.<br />

Chuntata, kuyata aspishpa ru rashka suni<br />

kaspi. Pishkukunata, wiwakunata wañuchinkapak<br />

alli.<br />

Sachamanrishpaka pukunata apanki.<br />

pukuna [p h ukuna] v soplar. Shimimanta<br />

wayra ta kacharina.<br />

Yantarupachunninatapu kurkani.<br />

pukuy [p h ukuy] s. soplo<strong>de</strong>curación. Unkuyta<br />

kallpachiy, llukshichi y.<br />

Mancharishkaunkuyanchurichunpukuykunatarurarkani.<br />

pukuna [p h ukuna, pokona] v. madurar. Mu -<br />

yukuna may raku, sinchi, mishkipash<br />

tukushka.<br />

Sarakañamipukushka.<br />

pukyu [pukyu] s. vertiente, pozo,manantial.<br />

Allpa ukumanta yaku llukshirik.<br />

Chachimbirullaktapikakunukyakupukyumi<br />

tiyan.<br />

pulak [p h ulax] s. scs. alimentosenmohecipulAk<br />

115

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!