Yachakukkunapa Shimiyuk Kamu - Ministerio de Educación
Yachakukkunapa Shimiyuk Kamu - Ministerio de Educación
Yachakukkunapa Shimiyuk Kamu - Ministerio de Educación
- No tags were found...
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Yanapuchkawananakutaawarkani.<br />
puchkana [pučakana, puškana, pučana] v.<br />
hilar. Millmata, chawarta, champirata ñañu<br />
ankuta awan kapak ruray.<br />
Punchutaawankapakllamamillmatapuchkakuni.<br />
puchu [puču] adj. sobra, resto. Imapash<br />
mana tukurishpa sakirik.<br />
Mikunapuchutaallkumankaray.<br />
2. resíduomatemático. Yupaykunamanta sakishkakuna.<br />
Mirachikpikakaypuchumisakirirka.<br />
Sin. 1 patsak.<br />
puchukay [pučukay] adv. último.Imapash<br />
washapi, tukuripi sakirik.<br />
Kallpakuymantakapuchukaypisakirirkanki.<br />
Sin. Chu pa.<br />
puchukana [pučukana] v. acabar,concluir.<br />
Rurakushkata tukuchiy.<br />
Ñukapawasitapuchukarkani.<br />
puchul [pučul, fučul] s. sc. Vainastrilladas<br />
luego <strong>de</strong> sacar los granos. Wayrachish ka<br />
murukunapa, muyukunapapash kara.<br />
Purutupuchultaismuchikuni.<br />
puchuna [pučuna] v. sobrar. Imapash paktachishka<br />
kipa sakiriy. Rakishka kipa, katushka<br />
kipa.<br />
Rantishka kipaka ¿mashna kullkitak<br />
puchurka<br />
puka [puka] adj. rojo. Yawarshina riku rik<br />
tullpu.<br />
Puka chuntamantarurashkaaswamikan.<br />
pukara [pukara] s. castillo,fortalezaenel<br />
tiempo<strong>de</strong>lincario; lugarsagrado,sitio ceremonial.<br />
Makanakuypi ama runa kuna yaykuchun<br />
nishpa hatun pirkakunawan urkukunapi<br />
rurashka wasi.<br />
Chay pukaramanka mana yaykunallachu<br />
kan.<br />
2. s. sns. pelea ritual. Wakin raymikunapi<br />
apunchikpa wasita ha pirinkapak shuk ayllu<br />
llaktamanta runakuna wan makanakuy.<br />
Kunan punchaka pukaratami makanakunchik.<br />
Sin. 1 pata, tula.<br />
puka shunku [puka šungo] s. corazón. Tu -<br />
kuy runakunapa, wiwakunapa yawarta rakik<br />
aycha.<br />
Imamantapash yalli piñarikpika shunkuka<br />
nananllami.<br />
Sin. shunku.<br />
pukla [pugla] s. amz. lobanillo.Aycha punkirishpa<br />
chupushina tukushka.<br />
Rumipiumatakarishpapukla wiñawarka.<br />
2. amz. Roncha. Chuspikuna tuksikpi aycha<br />
kara chupushina tukushka.<br />
Wawapachakipimipukla tukushka.<br />
Sin. 1 Muku.<br />
pukllana [pugl y ana, pugžana] v. jugar.<br />
Imata rurashpapash kushiyay.<br />
Wawakunakarumpawanpukllan.<br />
Sin. Chunkana.<br />
pukru [pukru, pugro] s. hondonada. Waykupi<br />
tiyak hutku pampa. Shuk uchilla kuchashina<br />
rikurik.<br />
Pukru allpapisaratatarpuni.<br />
pukshi [puxši] s. ss. cal.Yurak ñutu kutashina<br />
allpa, wasi pirkata yurakyachina.<br />
Wasitatullpunkapakpukshitarantinakanchik.<br />
Sin. Isku.<br />
puku [p h uku] s. plato<strong>de</strong>ma<strong>de</strong>ra. Raku kaspita<br />
hutkushpa kallanashinata, mulushinata<br />
rurashka.<br />
Ñawpapachakapukupimimikukkarkanchik.<br />
pukuna [pukuna, p h ukuna] s. bodoquera.<br />
Chuntata, kuyata aspishpa ru rashka suni<br />
kaspi. Pishkukunata, wiwakunata wañuchinkapak<br />
alli.<br />
Sachamanrishpaka pukunata apanki.<br />
pukuna [p h ukuna] v soplar. Shimimanta<br />
wayra ta kacharina.<br />
Yantarupachunninatapu kurkani.<br />
pukuy [p h ukuy] s. soplo<strong>de</strong>curación. Unkuyta<br />
kallpachiy, llukshichi y.<br />
Mancharishkaunkuyanchurichunpukuykunatarurarkani.<br />
pukuna [p h ukuna, pokona] v. madurar. Mu -<br />
yukuna may raku, sinchi, mishkipash<br />
tukushka.<br />
Sarakañamipukushka.<br />
pukyu [pukyu] s. vertiente, pozo,manantial.<br />
Allpa ukumanta yaku llukshirik.<br />
Chachimbirullaktapikakunukyakupukyumi<br />
tiyan.<br />
pulak [p h ulax] s. scs. alimentosenmohecipulAk<br />
115