Yachakukkunapa Shimiyuk Kamu - Ministerio de Educación
Yachakukkunapa Shimiyuk Kamu - Ministerio de Educación
Yachakukkunapa Shimiyuk Kamu - Ministerio de Educación
- No tags were found...
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
ll<br />
llachapa [lyačapa, žačapa] s.trapos,pañal,<br />
remiendo. Awashkakunamanta pitishka uchilla<br />
pintukunami, llullu wawakunata sikita pillunkapak<br />
rurashka.<br />
Mawkachuranakunatakallachapakunatami<br />
wawakunamanruran.<br />
2. adj. mendigo. Imatapash mana charik<br />
runa.<br />
Llachapa runaka ñantakunata mañashpallamikawsan.<br />
Sin.2wakcha.<br />
llachapana [l y ačapana, žačapana] v. s. remendar.<br />
Llikirishka churakunata tawka pintukunawan<br />
tinkishpa siray.<br />
Ruwanataka achka kullki kashkamantaka<br />
llachapankunami.<br />
llachu [l y aču, žaču] s. azadón. Suni kaspiwan<br />
manyapi patak hillaywan rurashka takllashina.<br />
Sarachakratakallachuwanmihallmanchik.<br />
llakana [l y akay] v. magullar,remellar,<strong>de</strong>spellejar,<strong>de</strong>scascarar.<br />
Aycha takarishpa chukrina.<br />
Paykarumikunapiurmashpamakillakan.<br />
2.v. trozar.Chukllukunata kutulkunantin yuramanta<br />
llukshichina.<br />
Shuwakunamichukllutakatukuytallakashka.<br />
3. v. ss.<strong>de</strong>shojar. Pankakunata anchuchina.<br />
Wirunkapaknishpamisarapankatallakakun.<br />
Sin. 1-2 Rawmana, lluchuna. 3 llushtina, rawchana,<br />
tipina, saklana.<br />
llaki [l y aki, žaki] s. dolor,sufrimiento,pena,<br />
amargura,<strong>de</strong>sventura,problema,acci<strong>de</strong>nte,<br />
lástima. Nanariy tiyaymanta rimana shimi,<br />
kuyaytapash nina shimi.<br />
Ñukanchikka mama wañushkamantaka<br />
achkallakitamicharinchik.<br />
llakinayak [l y akinayax, l y akinay, žakinayax,<br />
žakinay] adv. expresión<strong>de</strong>lástima.Imatapash<br />
rikushpa shunkuta llakichik.<br />
Shukaylluunkukpikallakinayaktamikawsanchik.<br />
Sin. Kuyaylla.<br />
llakina [l y akina, žakina] v. sufrir,lamentar,<br />
apenar,tenerpena.Nanayta charina<br />
Kikinpawawakunatakaachkatamillakinchik.<br />
2.amz.amar,querer. pitapash yuyashpalla<br />
kawsay.<br />
Ñukapawawataachkatallakikuni.<br />
Sin. 2 kuyana, munana.<br />
llakirina [l y akirina, žakirina] v. entristecerse,<br />
afligirse,tenerpena,apenarse.Kushi illak<br />
tukuy.<br />
Pachamamaka runakuna wakllichishkamantaachkatamillakirin.<br />
llakllana [l y akl y ana, žaxl y ana, žagžana] s.<br />
amz. azuela.Uchillallachushina,kaspikunata<br />
ñañuyachinkapakanta.<br />
Kaspitakallakllanawanllampuyachini.<br />
llakllana [l y akl y ana, žaxl y ana, žagžana] v.<br />
labrar,<strong>de</strong>sgajar,esculpir. Kaspikunata, yurakunatapash<br />
ñañuyachina, mallkikunata pitina.<br />
PaykaApunchikpañawitakaspipillakllan.<br />
llakta [l y akta, l y axta, žaxta, žagta] s. pueblo,<br />
ciudad,comarca. Maypipash runakunapura<br />
tantalla kawsa na kuska.<br />
Kichwarunallaktakunakaachkamikan.<br />
2.s. nación,patria,país.Mama llaktayuk runakuna<br />
kawsana.<br />
Ecuadorllaktakachinchaysuyushutiyukmi<br />
karka.<br />
Sin. 1 ayllullakta; 2 Mamallakta.<br />
llaktana [l y axtana, žaxtana, žagtana] v. s.<br />
regresarallugar<strong>de</strong>origen. Maykan llaktamantapash<br />
kikinpa llaktaman tikray.<br />
¿Ñachullaktakunki<br />
2. amz. poblar. Mushuk llaktata ruray kallariy.<br />
Karumantashamukrunakunaka¿kaypichu<br />
llaktarikun<br />
llakwarina [l y akwarina] v. almorzar.<br />
Chawpi punchapi mikuy.<br />
Kuyaychatapapantinmillakwarinchik.<br />
llama [l y ama, žama] s. camélido andino,<br />
90