27.01.2015 Views

Yachakukkunapa Shimiyuk Kamu - Ministerio de Educación

Yachakukkunapa Shimiyuk Kamu - Ministerio de Educación

Yachakukkunapa Shimiyuk Kamu - Ministerio de Educación

SHOW MORE
SHOW LESS
  • No tags were found...

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

tikAyAnA<br />

Sin. Chi kaksu.<br />

tikayana [tikayana] v. ss. ensuciarsehasta<br />

hacersenegro. Churanakuna, imakuna pash<br />

yapata mapayay.<br />

Ñukapayayapachuranakayallimitikayashka.<br />

tiklla [tixl y a, tixža] s. snc. mancha. Ima wikipash<br />

aychapi, churanapi urmashpa ya -<br />

nayachishka,<br />

pukayachishka,<br />

mapayachishka.<br />

Mushukwarapitikllamirikurin.<br />

Adj. manchado. Ima wiki urmashkamanta<br />

mapayasha. Tiklla muchikutami churashkanki.<br />

tikrachina [tigračina] v. contestar,respon<strong>de</strong>r;traducir.Mana<br />

upalla sakirishpa ashtawan<br />

ku tichiy.<br />

Paytapushkatatikrachikuni.<br />

2. voltear,ponerbocaabajo,virar. Imakunatapash<br />

allpaman, hawaman ñawiyachishpa<br />

churay.<br />

Chaymañachishkamankatamitikrachikuni.<br />

3.<strong>de</strong>volver. Ima mañashkakunata ku tichiy.<br />

Ñukapamañachishkakullkita¿imapunchatak<br />

tikrachi munki<br />

Sin. 1kutipana, kutichina, rantipana; 2 muyuchina.<br />

tikramuna [tigramuna] v. retornar,regresar,volver.Maymanta<br />

lluk shishpa chaymanllatak<br />

rina.<br />

HachikaQuitollaktamanmanapaktashpallatakunkushpatikramurka.<br />

Sin. Tikrana.<br />

tikrana [tigrana] v. volver,regresar,retornar.Ku<br />

tin chaymanllatak rina.<br />

Kaymantalla kushikushpa wasiman tikrakuni.<br />

2. sc. voltear. Imatapash wichayman ñawiyachiy.<br />

Chay puñushka wawaka wichayman<br />

tikrashka.<br />

Sin. Tikramuna.<br />

tiksimuyu [tigsimuyu] s. planeta tierra. Intipa<br />

ayllupa tiyak rumpu.<br />

Runakuna,wiwakuna,yurakunatiksimuyupi<br />

kawsan.<br />

tiksimuyuyachay [tiskimuyuyačay] s.<br />

geografía. Allpamanta, kawsaymanta, pakchakunamantapash<br />

yachay.<br />

Anitakakunanwatamitiksimuyuyachayta<br />

paktarka.<br />

tikta [tixta] s. amz. trampa<strong>de</strong>caceríapara<br />

animales gran<strong>de</strong>s. Kaspiwan waskawan<br />

sachapi kawsak wi wakunata hapinkapak<br />

rurashka.<br />

Tiktawanmi sikutahapirkani.<br />

tikti [tixti] s. s. residuo, concho<strong>de</strong>lachicha.<br />

Sanku aswa.<br />

Tikti aswatamanamunanichu.<br />

2. adj. espesoSanku, api mikuna, api upyanakuna.<br />

Yamuraswatayanukushpakatiktitamihawamantatantachina.<br />

Sin. Sanku, kunchu.<br />

tillimanku [til y imaŋgu] s. amz. garrapata<br />

pequeña.Uchilla añankushina aychapi llutarishpa<br />

yawarta tsumkak.<br />

Wawaallkutatillimanku katishpayapatairkiyachikun.<br />

Sin Waku.<br />

tillimpu [til y imbu] s. amz. luciérnaga.Tuta<br />

llukshik, ñawipi ninayuk chuspi.<br />

Tillimpu achikwanmi amsa tutapi chayamuni.<br />

Sin. ninakuru.<br />

timpuna [timbuna, tiŋbuna] v. hervir,borbotear,<br />

fermentarse. Yakuta ninapi chu rakpi<br />

achkata rupakyay, aswakuna ima upyanakunapash<br />

pukuriy.<br />

¡Chayyakukañamitimpukun!.<br />

tinkana [tiŋgana] v. papirotear. Ruka wan<br />

tankay.<br />

Amsatutapichayañankutakapukllashpami<br />

tinkarkani.<br />

tinki [tinki] s. sábado. Suktaniki puncha.<br />

tinkina [tiŋgina] v. apegar, unir, juntar.<br />

Shuk imakuna tapash llutachiy.<br />

Hachikakaykaspitapirkapimitinkichirka.<br />

Sin. Llutay, tantay, tinkuy, kimiriy.<br />

tinkula [tiŋgula] s. amz. variedad<strong>de</strong>lora.<br />

Waylla millmayuk, tinkula tinkula tinkula ka -<br />

parik waylla pishku.<br />

Tinkula pishkutamihapirkani.<br />

tinkullpa [tinkul y pa] s. planeta urano. Intipa<br />

ayllupi tiyak rumpu.<br />

tinkuna [tiŋguna] v. ss. tambalear,Kayman<br />

136

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!