Yachakukkunapa Shimiyuk Kamu - Ministerio de Educación

inakushka.
Sin. Rikunakuna, tinkunakuna.
taripay [taripay] s. examen. Yachankapak
rikuy kallariy, mas kay kallariy.
Kayapunchakashuktaripaytamicharishunchik.
2. v. amz. juzgar,examinar,investigar.Ima
tukushkata yachankapak kallarishkamanta
puchukayka ma sumakta maskaymi kan.
Yachachikka, ima yachachishkatami tariparka.
Sin. Maskana.
tarina [tarina] v. encontrar, hallar. Hi -
chushkata, kunkashkata, pay munay rikurikta
hapiriy.
Shukmuchikutañanpimi tarirkani.
tarpuna [tarpuna] v. sembrar. Muyuku nata,
mallkikunata, kaspikunata allpapi pampay.
Hatunpampapilumuta,saratapashmitarpurkani.
taruka [taruka, taruga] s. venado. Shuk
puka millmayuk, yurak chupayuk, umapi ishkay
ka chuyuk hatun wiwa.
Urkupikapuka tarukatami rikurkani.
taski [taski] s. ss. cascada. kakamanta
urmak yaku.
Azuayrunakunakataskipimiarmakun.
Sin. pakcha.
taslla [tasl y a] adj. amz. elegante,gallardo.
Karilla runa, mana unkushka runa, llakipash
illak runa.
Taslla churakushkahachitamicharini.
tatis [tatis] s. tu. ciempiés. Achka chakiyuk
sunilla kuru.
Tatis tiyanapikahukuallpamikan.
tatki [tatki, taxti, tiyaxti] s. paso. Purin kapak
shuk chakita ñawpachiy.
Llukiwanshuktatkitakupay.
2.s.metro. Shuk tatkishina tupu.
Chunkatatkitatupushpayuratakapitinki.
tatkina [tatkina, taxtina, tiyaxtina] v. darpasos,marchar.
Chankakunata chutachishpa
shukpi shukpi puriy.
Hatun yayaka yapa sampayashpa mana
utkatatkinchu.
tawa [tawa] num. cuatro. Kimsapa katik
yupay.
Wakrakatawa chakiyukmikan.
tikAsu
Sin. chusku.
tawantin suyu [tawantin suyu] s. elTawantinsuyu,cuatroregionesinterrelacionadas.
Mawlli mayumanta Ankas mayukama
inkakunapa hatun, suni llakta.
Wayna Kapakka Tawantin suyumanta
apumikashka.
tawka [tawka] det. algunos, bastante.Imatapashashalla
kashkata hawalla yupay.
Kayllaktapikatawka wasimitiyashka.
Sin. Achka, ashtaka, manchayakta, pachan,
llashak.
tawna [tawna] s. bastón. Ruku yayaku na,
paya mamakuna yanaparishpa purina kas pi.
YayaWayramipaypatawnawanwaktarka.
2.amz.remo,bastónusadoparaimpulsar
lascanoasalnavegarcontracorriente. Shuk
suni, ñañu kaspi, wampunata purichinkapak
rurashka.
Tawnatamaykancharihapirka.
tawnana [tawnana] v. apoyarenelbastón,
apuntalar. Shuk kaspiwan yanaparish pa sinchita
shayariy.
Kayllampushkakaspiwanmitawnarinki.
tawri [tawri, tarwi] s. S. chocho. Yurak ri -
kurik, chawapi hayak kak, yakupi hayakta an -
chuchishpa mikuna mu yu.
Tawritahayakrichunyakupichurarkani.
taylla [tayl y a] adj. duro,resistente.Muyu,
kaspi, imapash mana pakiypak tukushka yapakta
sinchiyashka.
Taylla chakamikan.
Sin Sin chi.
taznu [taznu] s. s. granostostadosycocinados.
Yanushka, kamchashka mikuna murukuna.
Sarataznutaurkumanapani.
tika [t h ika, tika] s. adobe. Wasita, pirkata rurankapak
rurashka allpa paki.
Wasitarurankapakmitikataapakuni.
tika [t h ika] s. amz. racimo de chonta.
Chunta muyuyuk luntsa, chunta mu yuyuk
watu.
Aswatarurankapakchuntatikataapashun.
tikasu [tikasu, čikaksu] s. amz. tipodefruta.
Ankupi aparik, yanushpa, kusashpa pash mikuna
muyu.
Tikasu muyutaapamurkani.
135