27.01.2015 Views

Yachakukkunapa Shimiyuk Kamu - Ministerio de Educación

Yachakukkunapa Shimiyuk Kamu - Ministerio de Educación

Yachakukkunapa Shimiyuk Kamu - Ministerio de Educación

SHOW MORE
SHOW LESS
  • No tags were found...

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

kipA<br />

punkapakmirini.<br />

kipa [xipa, kipa, khipa] s. bocina, instrumentomusical.<br />

Pukukpi churushina uyarik<br />

taki.<br />

Tantariymankipawankayachinakanchik.<br />

kipana [khipana, kipana, xipana] v. ss. tocar<br />

la“quipa”. Kipapi pukushpa uyachina.<br />

Utkallatantarinkapakmashikunakakipan.<br />

kipchan [kipčan] s. hígado. Wiksa ukupi,<br />

allawka manyapi tiyak.<br />

Kipchankahayaktallukshichin.<br />

Sin. Yana shunku.<br />

kipi [kipi] s. maleta,bulto,fardo. Hatun shikrashina<br />

ukupi imatapash churashpa apanallata<br />

rurashka.<br />

Ñuka,kipitaantawapikacharkani.<br />

kipu [kipu] s. nudo,sistema<strong>de</strong>comunicación;archivoyadministraciónincásica.<br />

Tullpuyuk<br />

ñañu waskakunata watashpa<br />

llaktakunapi ima tiyashkata willachik.<br />

Kipukunayachaytakakunanpachakunapika<br />

sinchiyachinamikanchik.<br />

kipuna [kipuna] v. escribirennudos.Inkakunapawaskapikillkay.<br />

Amawtakunakakikinkawsaytakipushka.<br />

kiru [kiru] s. diente. Shimi ukupi wachulla wiñashka<br />

yurak uchilla tullukuna.<br />

Kaynaka kiru hampichinkapakmi Ambato<br />

llaktamankarirkani.<br />

kiru [kiru, kero] s. paloquenace<strong>de</strong>lcabuyo.<br />

Chawar sapimanta suni kaspi wiñashka.<br />

Punasuyumantañawparunakunakachawar<br />

kiruwanllamiwasikunatakarurarka.<br />

2. ma<strong>de</strong>ra.Hatun yurakunapa kaspikuna.<br />

Ukalitu kirukunata wasichinkapak allichikunchik.<br />

3. viga.Pallkayachishka kaspi.<br />

Wasipi ishkay shayak kirukunatami allichikunchik.<br />

kiruyana [kiruyana] v. brotarlosembrado.<br />

Tarpushka muyukuna wiñay kallarina.<br />

Papamuyuallipachakiruyakun.<br />

kiruyuk [kiruyux] s. amz. pezgran<strong>de</strong>con<br />

dientes,similaralbocachico.Kiruyuk hatun<br />

challwa.<br />

Kiruyuk challwatakusakmirini.<br />

kisha [kiša] s. nido. Pishkukuna, atallpakuna,<br />

wachana hutku wasi.<br />

Yurapimiurpikapaypakishatakarurashka.<br />

Sin. Paya, kusha.<br />

kisha kisha [kiša kiša, kiši] expresiónpara<br />

ahuyentaralosanimales.Wiwakunata kallpachinkapak<br />

kaparina.<br />

Wakratakisha kisha nishpakaparishpautkatakallpachin.<br />

Sin. chi, hushu hushu, chisha chisha, kisha<br />

kisha.<br />

kishpichina [kišpičina] v. perdonar,disculpar,salvar,excusar,dispensar,librar,liberar.<br />

Ima hatun llakimanta llukshichina; llakichikta<br />

mana millana.<br />

¿Paytachuapukakishpichirka<br />

Sin. Kishpiy.<br />

kishpirina [kišpirina] v. salvarse,liberarse.<br />

Llakimanta llukshirina.<br />

Ñukanchikkakichwashimitarimashpamikishpirishun.<br />

Sin. Kishpikuna.<br />

kishpina [kišpina v. salvar,liberar. Ima llakikunamanta<br />

llukshina.<br />

Ñukanchik, millay unkuymantami kishpirkanchik.<br />

kishwar [kišwar, kišuwar]. s. kishuar. Malltalla<br />

urku yura.<br />

Kishwar ukupikaayamikawsan,nin.<br />

kita [xita, kita] adj. arisco,indómito. Yapa<br />

manchay siki wiwa.<br />

Kita kuchikashkamantamikatunkapakrini.<br />

Sin. Millay.<br />

kiti [kiti] s. cantón. Markapi llaktakuna chikan<br />

chikan rakirishkata rikuchik shuti.<br />

Kiti pushakkaachkallamkaytamicharin.<br />

kitilli [kitilli] s. parroquia.Tawka ayllu llaktakunata<br />

shukllapi tantachishkata rikuchik<br />

shuti.<br />

Sapankitikunami kitillipirakirishkakan.<br />

kitina [kitina] v. amz. fregar. Imatapash<br />

maki ukupi churashpa kakuna.<br />

Kayyuratakitikunki.<br />

Sin. kakuna.<br />

kitiwpi [kitiwpi, kityupi] s. amz. tipo<strong>de</strong>pájaro.<br />

Kun kamanta chupakama killu patpayuk,<br />

uma pilla yurak tullpuyuk, kitiwpi kitiwpi nishpa<br />

takik pishku.<br />

Kitiwpi pishkuka sumaktami yura hawamantasapantutamantatakin.<br />

82

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!