Yachakukkunapa Shimiyuk Kamu - Ministerio de Educación
Yachakukkunapa Shimiyuk Kamu - Ministerio de Educación
Yachakukkunapa Shimiyuk Kamu - Ministerio de Educación
- No tags were found...
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
dad,dicha,ventura;fortaleza,energía.Llakikuna<br />
illak sumak kay.<br />
Karullaktapipashsamiyukmikanchik.<br />
Sin.kuchi.<br />
sami [-sami] comp. Clase,variedad.Kayka<br />
chayshina rikurikmi kan nishpa rimay.<br />
Kaysami sisakunamitiyan.<br />
Sin.Ñirak,shina.<br />
sampa [samba, saŋba, šampa] adj. débil,<br />
suave; perezoso, cobar<strong>de</strong>. Imapash mana<br />
sinchi.<br />
Paykaunkushkakashpamiyapasampa kan.<br />
Sin. Irki, wañullanki.<br />
sampayana [sambayana, saŋbayana] v.<br />
amz. cansarse,fatigarse,agotarse.Imatapash<br />
achkata llamkashpa shaykuriy.<br />
Kayna tukuy puncha tarpushpami achkata<br />
sampayarkani.<br />
Sin. Shay kuna.<br />
sampi [sambi, saŋbi] s. canilla. Kunkurimanta<br />
chakikama tullu.<br />
Payka sampi takarishpami achkata nanachin.<br />
Sin. Pin kullu.<br />
sampu [sampu, zambu, zaŋbu] s. s. sambo,<br />
mate,calabaza. Waylla karayuk suni sapallushi<br />
na mikuna muyu.<br />
Wayllasamputaturimankararkani.<br />
san [saŋ] s. pa. untejidoconhojas<strong>de</strong>palmera.<br />
Chilli pankamanta awashka. Pirutita<br />
wakaychinkapak rurashka.<br />
San hukukpimihampiyukpirutikunakawakllirka.<br />
sanku [saŋgu] adj. turbio. Uki yaku, mana<br />
chuyaklla.<br />
Sanku aswataupyankapakmunani.<br />
2. adj. espeso. Imapash apishina.<br />
Mishkimikuykaachkasankumikarka.<br />
Sin. 1 Lanta, 2 tikti.<br />
sañi [sañi, sani] s. hierba morada. Puka<br />
pankayuk uchilla yura, churanata sumakta<br />
tullpunkapak tarpush ka.<br />
Sañi yurakunatakakatunkapakmitarpunchik.<br />
2. adj. morado. Tsimpalu sisa tullpushina,<br />
shuk llakta kunapi maywa shutiyuk.<br />
Sañi pachallinatamirantirkani.<br />
Sin. May wa.<br />
sañu [sañu] s. teja. Turu allpawan rurashka<br />
sArun<br />
wasi kata.<br />
Sañuwanrurashkawasikasumakmirikurin.<br />
sapalla [sapal y a, sapaža] adj. solo,abandonado.<br />
Shuklla wakchalla sakirishka.<br />
Kaywasipikayuyakmamakasa pallamikawsan.<br />
sapallu [sapal y u, sapažu] s. sapallo. Pankasapa<br />
ankuyashpa wiñak yura, shuk hatun<br />
rumpashina killu mikunayuk mu yu.<br />
Chamukmikunatakasapalluwanmiyanunchik.<br />
sapan [sapaŋ] <strong>de</strong>t. cada. Ima shutikunapa<br />
kipapi usharik shimi.<br />
Paykasapan punchamikillkachishpapurin.<br />
sapi [sapi] s. raíz;origen,cimiento,principio.<br />
Yurakunapi anku wiñay kallari kuska.<br />
Allpapi tarpunkapak yurapa sapikunata<br />
surkukunchik.<br />
Sin. Anku.<br />
sapiyana [sapiyana] v. enraizarse. Tarpushka<br />
yurakunaman ta anku wiñay kallariy; yurakuna<br />
achka ankuyuk tukuy.<br />
Kapuliyurakaallpaukupikaachkatamisapiyan.<br />
sara [sara] s. maíz. Hatunlla suni yura, suni<br />
pankayuk, wiruyuk, kutul ukupi wiñak muru.<br />
Minkakunamanka sara kamcha kukayuwanmirinchik.<br />
sara panka [sara paŋga, sara faŋga] s.<br />
hoja <strong>de</strong> maíz. Sara tullupi llu tariyak suni<br />
panka.<br />
Llullu sarapankataka wakramanmi karanchik.<br />
2. amz. hojasquecubrenalchoclo. Chuklluta<br />
killpak panka.<br />
Chukllu tantataka sarapankawanmi ruranchik.<br />
Sin. 1 Kallcha, 2 kutul.<br />
sarpa [sarpa] s. rocío, escarcha. Tutamanta<br />
shuk tamyashina ur mak.<br />
Sarpa kiwatamikushpawiwakunakawiksa<br />
punkishpawañunkuna.<br />
Sin. shulla.<br />
sarpana [sarpana, zarpana] v. rociar,caer<br />
elrocío. Ñutu tamya urmay, sullayachiy.<br />
Kunanpunchayaktakaachkatamisarpan.<br />
Sin. Shullana.<br />
sarun [saruŋ] adv. pasado, antes, hace<br />
123