27.01.2015 Views

Yachakukkunapa Shimiyuk Kamu - Ministerio de Educación

Yachakukkunapa Shimiyuk Kamu - Ministerio de Educación

Yachakukkunapa Shimiyuk Kamu - Ministerio de Educación

SHOW MORE
SHOW LESS
  • No tags were found...

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

dad,dicha,ventura;fortaleza,energía.Llakikuna<br />

illak sumak kay.<br />

Karullaktapipashsamiyukmikanchik.<br />

Sin.kuchi.<br />

sami [-sami] comp. Clase,variedad.Kayka<br />

chayshina rikurikmi kan nishpa rimay.<br />

Kaysami sisakunamitiyan.<br />

Sin.Ñirak,shina.<br />

sampa [samba, saŋba, šampa] adj. débil,<br />

suave; perezoso, cobar<strong>de</strong>. Imapash mana<br />

sinchi.<br />

Paykaunkushkakashpamiyapasampa kan.<br />

Sin. Irki, wañullanki.<br />

sampayana [sambayana, saŋbayana] v.<br />

amz. cansarse,fatigarse,agotarse.Imatapash<br />

achkata llamkashpa shaykuriy.<br />

Kayna tukuy puncha tarpushpami achkata<br />

sampayarkani.<br />

Sin. Shay kuna.<br />

sampi [sambi, saŋbi] s. canilla. Kunkurimanta<br />

chakikama tullu.<br />

Payka sampi takarishpami achkata nanachin.<br />

Sin. Pin kullu.<br />

sampu [sampu, zambu, zaŋbu] s. s. sambo,<br />

mate,calabaza. Waylla karayuk suni sapallushi<br />

na mikuna muyu.<br />

Wayllasamputaturimankararkani.<br />

san [saŋ] s. pa. untejidoconhojas<strong>de</strong>palmera.<br />

Chilli pankamanta awashka. Pirutita<br />

wakaychinkapak rurashka.<br />

San hukukpimihampiyukpirutikunakawakllirka.<br />

sanku [saŋgu] adj. turbio. Uki yaku, mana<br />

chuyaklla.<br />

Sanku aswataupyankapakmunani.<br />

2. adj. espeso. Imapash apishina.<br />

Mishkimikuykaachkasankumikarka.<br />

Sin. 1 Lanta, 2 tikti.<br />

sañi [sañi, sani] s. hierba morada. Puka<br />

pankayuk uchilla yura, churanata sumakta<br />

tullpunkapak tarpush ka.<br />

Sañi yurakunatakakatunkapakmitarpunchik.<br />

2. adj. morado. Tsimpalu sisa tullpushina,<br />

shuk llakta kunapi maywa shutiyuk.<br />

Sañi pachallinatamirantirkani.<br />

Sin. May wa.<br />

sañu [sañu] s. teja. Turu allpawan rurashka<br />

sArun<br />

wasi kata.<br />

Sañuwanrurashkawasikasumakmirikurin.<br />

sapalla [sapal y a, sapaža] adj. solo,abandonado.<br />

Shuklla wakchalla sakirishka.<br />

Kaywasipikayuyakmamakasa pallamikawsan.<br />

sapallu [sapal y u, sapažu] s. sapallo. Pankasapa<br />

ankuyashpa wiñak yura, shuk hatun<br />

rumpashina killu mikunayuk mu yu.<br />

Chamukmikunatakasapalluwanmiyanunchik.<br />

sapan [sapaŋ] <strong>de</strong>t. cada. Ima shutikunapa<br />

kipapi usharik shimi.<br />

Paykasapan punchamikillkachishpapurin.<br />

sapi [sapi] s. raíz;origen,cimiento,principio.<br />

Yurakunapi anku wiñay kallari kuska.<br />

Allpapi tarpunkapak yurapa sapikunata<br />

surkukunchik.<br />

Sin. Anku.<br />

sapiyana [sapiyana] v. enraizarse. Tarpushka<br />

yurakunaman ta anku wiñay kallariy; yurakuna<br />

achka ankuyuk tukuy.<br />

Kapuliyurakaallpaukupikaachkatamisapiyan.<br />

sara [sara] s. maíz. Hatunlla suni yura, suni<br />

pankayuk, wiruyuk, kutul ukupi wiñak muru.<br />

Minkakunamanka sara kamcha kukayuwanmirinchik.<br />

sara panka [sara paŋga, sara faŋga] s.<br />

hoja <strong>de</strong> maíz. Sara tullupi llu tariyak suni<br />

panka.<br />

Llullu sarapankataka wakramanmi karanchik.<br />

2. amz. hojasquecubrenalchoclo. Chuklluta<br />

killpak panka.<br />

Chukllu tantataka sarapankawanmi ruranchik.<br />

Sin. 1 Kallcha, 2 kutul.<br />

sarpa [sarpa] s. rocío, escarcha. Tutamanta<br />

shuk tamyashina ur mak.<br />

Sarpa kiwatamikushpawiwakunakawiksa<br />

punkishpawañunkuna.<br />

Sin. shulla.<br />

sarpana [sarpana, zarpana] v. rociar,caer<br />

elrocío. Ñutu tamya urmay, sullayachiy.<br />

Kunanpunchayaktakaachkatamisarpan.<br />

Sin. Shullana.<br />

sarun [saruŋ] adv. pasado, antes, hace<br />

123

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!