27.01.2015 Views

Yachakukkunapa Shimiyuk Kamu - Ministerio de Educación

Yachakukkunapa Shimiyuk Kamu - Ministerio de Educación

Yachakukkunapa Shimiyuk Kamu - Ministerio de Educación

SHOW MORE
SHOW LESS
  • No tags were found...

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

kAyAnA<br />

kayana [kayana] v. llamar. Runakunata, wiwakunatapash,<br />

sha muy nishpa kuchuyachina.<br />

Wawakuchitakayakuni.<br />

2. invitar. Raymikunaman, mikuyku naman,<br />

tushuykunaman, upyaykunamanpash shamuy<br />

nina.<br />

Kayapunchañukaraymimanmashikunata<br />

ka yasha.<br />

3.citar,convocar. Maypipash, ima pachapipash,<br />

piwanpash rikurinkapak yuyariy.<br />

Quitollaktamantantanakuypakkayarka.<br />

kayka [kayka, xayga, xi, xayka] interj.<br />

toma, he aquí . Imatapash kusha nishpa<br />

rimay.<br />

Kayka, mishkiyakutaupyay.<br />

kayllayana [kayl y ayana, kayžayana] v. snc,<br />

amz. acercarse. Kuchuyashpa kimirina.<br />

Mashiyachachikkawasiman kayllayarka.<br />

Sin. Kuchuyana, manyayana, llutarina, kimirina.<br />

kayna [kayna, khayna, xayna] adv. ayer.<br />

Ña yallishka puncha.<br />

Kayna punchakaantisuyupikatamyarkami.<br />

kaynarina [kaynarina] v. <strong>de</strong>morarse, holgazanear.Ashtawan<br />

yalli pachata sakirina.<br />

Kankakaynaka,¿maypitakkaynarkanki<br />

kaypi [kaypi, kaybi, kayi] adv. aquí. Maypi<br />

kashkata rikuchik shimi.<br />

Juanmashika kaypimiyachachirka.<br />

kaytu [kaytu] s. hebra <strong>de</strong> hilo. Imapash<br />

puchkashina.<br />

Kaykaytuwansirakuni.<br />

kazuk [khazux, kazux] adj. sc. quemado<br />

por el sol. Inti llipyakpi yapata ruparishka<br />

muyu.<br />

Kazuk ukakaintipimishkiyakun.<br />

kicha [kiča, xiča] s. diarrea. Wiksa wakllirikpi<br />

yaku tukushpa llukshik isma.<br />

Kanpawawakakicha unkuywanmikan.<br />

kichana [kičana] v. tenerdiarrea. Yaku ismata<br />

kachay.<br />

Wiksananayunkuywankashpakaachkatami<br />

kichan.<br />

kichki [kički, kiški, kičixi, kiski] adj. estrecho,<br />

angosto,tupido. Imapash mana chushaklla<br />

rikurik.<br />

Sachañankunakaachkakichkimikan.<br />

kichuna [kičuna, ičuna, hičuna] v. quitar,<br />

arrebatar. Shukpakta apashpa hapina.<br />

Kullki mañashkata mana tikrachikpika ima<br />

charishkatamikichun.<br />

kiki [kiki] s. chocloenformación. Llu llu sara<br />

chayrak kutulyay kallarik.<br />

Ñukapasarachakrakachayrakkikillamikan.<br />

kikin [kikiŋ] adj. mismo,propio,verda<strong>de</strong>ro.<br />

Alli kashkata, chayllatak kashkata rikuchik<br />

shimi.<br />

Kikin yuyaywanrimankichik.<br />

kikin [kikiŋ] pron. usted. Kanta ninkapak<br />

shimi.<br />

Kikinkasinchiyuyayyukhatunyayamikanki.<br />

Sin. kan.<br />

kila [kila] s. amz. cacaoblanco. Killu karayuk,<br />

pukushpa payllatak urmak, ukupi achka<br />

yurak muyuyuk.<br />

Kilamantamimishkitsunkanakunatakarurankuna.<br />

Sin. Kula, patas.<br />

kilampu [kilampu, kilambu] s. amz. variedad<strong>de</strong>bejuco.<br />

Kashayuk waskashina yura.<br />

Sachapi wiñak.<br />

Allpamanyakunataamapipashyallichunka<br />

kilampu yuratamitarpunkuna.<br />

killa [kil y a, kiža, khiža] adj. ocioso,vago. Rurayta<br />

mana munak runa.<br />

Killa wawatakakuyashpamikunanakan.<br />

killa [kil y a, kiža] s. luna. Tutakunalla intishina<br />

punchayachik.<br />

Llullukillapichuranakunatatakshakpikañapashmihutkurin.<br />

2. mes(kamay,panchiy,pawkar,ayriwa,aymuray,<br />

inti raymi, purun, chakmay, kuya<br />

raymi, yaku raymi, ayarmaka, kapak inti<br />

raymi). Kimsa chunka punchayuk pacha.<br />

Usyakillakunapallaykan.murukunatakapallaykan.<br />

killiku [kil y iku, kiliku]s. variedad<strong>de</strong>pájaro.<br />

Uki patpayuk, killi killi nishpa takik uchilla<br />

pishku.<br />

Uchillakillikukaankatamimakan.<br />

killimsa [kil y imsa] s. carbón. Yanta kaspi rupashkakunapi<br />

puchuk yana tukushka kaspi.<br />

Sacha rupachishkamanta killimsakunata<br />

tantanchik.<br />

Sin. shinki.<br />

killin [kil y in] adj. terreno duro, estéril, erosio-<br />

80

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!