Yachakukkunapa Shimiyuk Kamu - Ministerio de Educación
Yachakukkunapa Shimiyuk Kamu - Ministerio de Educación
Yachakukkunapa Shimiyuk Kamu - Ministerio de Educación
- No tags were found...
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
kAyAnA<br />
kayana [kayana] v. llamar. Runakunata, wiwakunatapash,<br />
sha muy nishpa kuchuyachina.<br />
Wawakuchitakayakuni.<br />
2. invitar. Raymikunaman, mikuyku naman,<br />
tushuykunaman, upyaykunamanpash shamuy<br />
nina.<br />
Kayapunchañukaraymimanmashikunata<br />
ka yasha.<br />
3.citar,convocar. Maypipash, ima pachapipash,<br />
piwanpash rikurinkapak yuyariy.<br />
Quitollaktamantantanakuypakkayarka.<br />
kayka [kayka, xayga, xi, xayka] interj.<br />
toma, he aquí . Imatapash kusha nishpa<br />
rimay.<br />
Kayka, mishkiyakutaupyay.<br />
kayllayana [kayl y ayana, kayžayana] v. snc,<br />
amz. acercarse. Kuchuyashpa kimirina.<br />
Mashiyachachikkawasiman kayllayarka.<br />
Sin. Kuchuyana, manyayana, llutarina, kimirina.<br />
kayna [kayna, khayna, xayna] adv. ayer.<br />
Ña yallishka puncha.<br />
Kayna punchakaantisuyupikatamyarkami.<br />
kaynarina [kaynarina] v. <strong>de</strong>morarse, holgazanear.Ashtawan<br />
yalli pachata sakirina.<br />
Kankakaynaka,¿maypitakkaynarkanki<br />
kaypi [kaypi, kaybi, kayi] adv. aquí. Maypi<br />
kashkata rikuchik shimi.<br />
Juanmashika kaypimiyachachirka.<br />
kaytu [kaytu] s. hebra <strong>de</strong> hilo. Imapash<br />
puchkashina.<br />
Kaykaytuwansirakuni.<br />
kazuk [khazux, kazux] adj. sc. quemado<br />
por el sol. Inti llipyakpi yapata ruparishka<br />
muyu.<br />
Kazuk ukakaintipimishkiyakun.<br />
kicha [kiča, xiča] s. diarrea. Wiksa wakllirikpi<br />
yaku tukushpa llukshik isma.<br />
Kanpawawakakicha unkuywanmikan.<br />
kichana [kičana] v. tenerdiarrea. Yaku ismata<br />
kachay.<br />
Wiksananayunkuywankashpakaachkatami<br />
kichan.<br />
kichki [kički, kiški, kičixi, kiski] adj. estrecho,<br />
angosto,tupido. Imapash mana chushaklla<br />
rikurik.<br />
Sachañankunakaachkakichkimikan.<br />
kichuna [kičuna, ičuna, hičuna] v. quitar,<br />
arrebatar. Shukpakta apashpa hapina.<br />
Kullki mañashkata mana tikrachikpika ima<br />
charishkatamikichun.<br />
kiki [kiki] s. chocloenformación. Llu llu sara<br />
chayrak kutulyay kallarik.<br />
Ñukapasarachakrakachayrakkikillamikan.<br />
kikin [kikiŋ] adj. mismo,propio,verda<strong>de</strong>ro.<br />
Alli kashkata, chayllatak kashkata rikuchik<br />
shimi.<br />
Kikin yuyaywanrimankichik.<br />
kikin [kikiŋ] pron. usted. Kanta ninkapak<br />
shimi.<br />
Kikinkasinchiyuyayyukhatunyayamikanki.<br />
Sin. kan.<br />
kila [kila] s. amz. cacaoblanco. Killu karayuk,<br />
pukushpa payllatak urmak, ukupi achka<br />
yurak muyuyuk.<br />
Kilamantamimishkitsunkanakunatakarurankuna.<br />
Sin. Kula, patas.<br />
kilampu [kilampu, kilambu] s. amz. variedad<strong>de</strong>bejuco.<br />
Kashayuk waskashina yura.<br />
Sachapi wiñak.<br />
Allpamanyakunataamapipashyallichunka<br />
kilampu yuratamitarpunkuna.<br />
killa [kil y a, kiža, khiža] adj. ocioso,vago. Rurayta<br />
mana munak runa.<br />
Killa wawatakakuyashpamikunanakan.<br />
killa [kil y a, kiža] s. luna. Tutakunalla intishina<br />
punchayachik.<br />
Llullukillapichuranakunatatakshakpikañapashmihutkurin.<br />
2. mes(kamay,panchiy,pawkar,ayriwa,aymuray,<br />
inti raymi, purun, chakmay, kuya<br />
raymi, yaku raymi, ayarmaka, kapak inti<br />
raymi). Kimsa chunka punchayuk pacha.<br />
Usyakillakunapallaykan.murukunatakapallaykan.<br />
killiku [kil y iku, kiliku]s. variedad<strong>de</strong>pájaro.<br />
Uki patpayuk, killi killi nishpa takik uchilla<br />
pishku.<br />
Uchillakillikukaankatamimakan.<br />
killimsa [kil y imsa] s. carbón. Yanta kaspi rupashkakunapi<br />
puchuk yana tukushka kaspi.<br />
Sacha rupachishkamanta killimsakunata<br />
tantanchik.<br />
Sin. shinki.<br />
killin [kil y in] adj. terreno duro, estéril, erosio-<br />
80