Yachakukkunapa Shimiyuk Kamu - Ministerio de Educación
Yachakukkunapa Shimiyuk Kamu - Ministerio de Educación
Yachakukkunapa Shimiyuk Kamu - Ministerio de Educación
- No tags were found...
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Maykantapash chakita makita waskawan<br />
watana.<br />
Chinawakratañuñutakapinkapakkachakita<br />
chaknanchik.<br />
chakra [čakra, čagra] s. sementera,chacra.<br />
Muyukunata tarpushka pampa.<br />
Tukuyayllumisarachakratahallman.<br />
chakrana [čakrana, čagrana] v. s. cultivar,<br />
prepararlatierraparalasiembra.Allpamanta<br />
mapa kiwakunata anchuchishpa allichina.<br />
Saratatarpunkapakallpatakawanuwanmialli<br />
chakranchik.<br />
2. s. recogerlosprimerosfrutos<strong>de</strong>lasementera.Pukuy<br />
kallarik mushuk murukunata chakramanta<br />
pallana.<br />
Yayakamushukkapulimurukunatachakran.<br />
chakruna [čakruna, čagruna] v. mezclar,<br />
combinar. Imatapash shukku nawan chapuna.<br />
Allimikuytacharinkapakkatukuysamimurukunatamichakrun.<br />
Sin. Chapuna.<br />
chakuk [čakuk] s. cazador. Imatapash<br />
hapik.<br />
Yayakaallichakuk kashpa,lumukuchitahapirka.<br />
chakukina [čakukina] v. emitir sonidoslos<br />
cerdosalmasticar. Kuchikuna mikunakunata<br />
akuna.<br />
Kuchimanismusaratakarakpikaachkatami<br />
chakukin.<br />
chakuna [čakuna] v. ss. <strong>de</strong>smontar,cazar<br />
Allpakunata allichina, aya kiwakunata anchuchina.<br />
Muyukunata tarpunkapakka allpatarakmi<br />
chakun.<br />
challa [čal y a, čala] s. ss. Planta seca <strong>de</strong>l<br />
maíz; productos o granos que se quedan<br />
<strong>de</strong>spués <strong>de</strong> la cosecha. Murukuna pallashkapi<br />
sakirishka.<br />
Papaallaypikachalla sakirinmi.<br />
challana [čal y ana, čalana] v. ss. recoger<br />
granosoresiduos<strong>de</strong>cosechas.Murukuna<br />
pallay kipa puchushkakunata tantachina.<br />
Wamrakunaka uchilla papataka achkatami<br />
challan.<br />
Sin. Chukchina, challina.<br />
challana [čal y ana, čažana, čalana] v. ss.<br />
CHAmkAnA<br />
<strong>de</strong>scriarse,dañarse,<strong>de</strong>scarriarse,<strong>de</strong>sviarse<br />
<strong>de</strong> los valores. Maykanpash wakllirishka<br />
tuku na.<br />
Wakchawawakunahatunllaktakunamanrishpakaachkatamichallan.<br />
Sin. Wakllina.<br />
challchina [čal y čina] v. sc. rasgar,pedacearlaropa.Ima<br />
churanaku napash llikina.<br />
Wawakapukllaymantawaratachallchirka.<br />
Sin. Llikina, chillpina.<br />
challina [čal y ina, čažina] v. s. recogerresiduos<strong>de</strong>cosechas.<br />
Murukunata pallay washa<br />
puchushkakunata tantachina.<br />
Ayllullaktawamrakunakapapatachallin.<br />
2. v. <strong>de</strong>scarriarse.Maytapash riklla.<br />
Aylluwakllirikpikawawakunakachallin.<br />
Sin. 1 cha llana, chukchiyna<br />
challun [čal y un, čalun] s. amz. variedad<strong>de</strong><br />
mosquito. Uchilla puka chuspi. Aswa<br />
mankapi, mishki mikunakunapipash tantarik.<br />
Aswahamchipikaachkachallunmitiyarinata<br />
munan.<br />
challwa [čal y wa, čazwa, čalua, čawla] s.<br />
pescado,variedad<strong>de</strong>pezbocachico. Yakupi<br />
kawsak wiwa. Hatun turuta chumkak, tantanakushpa<br />
purik wiwa.<br />
Katupampapichallwatarantinkapakrikuni.<br />
Sin. Yaku aycha.<br />
chamcha [čamča, čamža, čaŋžu, čaŋču]<br />
adj. sc. apático,singracia. Killaysiki, imatapash<br />
mana munak.<br />
Paykachamcha runamikan.<br />
2. sn. ss. insípido,<strong>de</strong>sabrido,soso.Mishki<br />
illak.<br />
Unkushkamankaashachamcha mikunatami<br />
karanchik.<br />
Sin. 1 Upa, chamuk, aminta, hamlla. 2 ñukñu,<br />
aminta, hamlla.<br />
chamiku [čamiku] s. s. chamico,plantasilvestrepequeña.<br />
Sisa ukupi kashayuk, waylla<br />
tullpuyuk yura.<br />
Sarachakraukumantachamiku yurakunata<br />
tantanchik.<br />
chamka [čamka, čanka] adj. malmolido.<br />
Rakulla kutashka.<br />
Chuchikunakachamkatamikun.<br />
chamkana [čamkana, čankana, tsamkana,<br />
tsankana] v. triturar, moler grueso. Ima mu-<br />
53