Yachakukkunapa Shimiyuk Kamu - Ministerio de Educación
Yachakukkunapa Shimiyuk Kamu - Ministerio de Educación
Yachakukkunapa Shimiyuk Kamu - Ministerio de Educación
- No tags were found...
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
kAsillA<br />
Sin. usun.<br />
kapya [kabya] adj. ss. frágil, muy suave.<br />
Imakunapash may amuklla, yapa ñutu kak.<br />
Yanushkamutikañamikapya tukun.<br />
Sin. Ñutu, api, llampu, amuk, ishkurik.<br />
kapyarina [kabyarina] v. ss. suavizarse.<br />
Murukuna pukushpa apiyana, yanukpipash<br />
apiyana, ñutuyana.<br />
Lumukañamikapyarka.<br />
Sin. Apiyana.<br />
kara [kara] s. piel,cuero,pellejo, cáscara.<br />
Tukuy runakunapa, wiwakuna pa ukkuta pillurik.<br />
Makikarapimisisuunkuykahapin.<br />
2. cáscara,corteza. Yura kaspikunata, muyukunata<br />
pilluriyashpa killpak.<br />
Habaskara tallushtikuni.<br />
karacha [karača, karači] s. costra. Aycha<br />
chukrishka pi chakirishka kara.<br />
Makichukrikaracha tukurka.<br />
karachi [karachi, karatsi] s. sn. estopa<strong>de</strong><br />
cabuya. Chawar karata takakpi llukshik<br />
puntsu.<br />
Chawarkarachitaapamuni.<br />
Sin. Pakpa, pala, puntsu, hamchi.<br />
karana [karana] v. brindar,convidar,servir,<br />
dar <strong>de</strong> comer. Imatapash shuk runaman<br />
kuna.<br />
Paykakusamanpapata karan.<br />
2. amz. regalar. Imakunatapash pimanpash<br />
yanka kuna.<br />
Lumuyuratamashimankarani<br />
Sin. 2 kamarina, kuna, kuyana.<br />
kari [xari, kari, k h ari] adj. hombre, varón;<br />
macho. Runa kashpa, wiwa kashpapash<br />
mana chichuk. Yurakunaka raku,<br />
sinchipashmi kan.<br />
Urkukunapika kari wakrakunatalla charinchik.<br />
2. amz. esposo,marido.Kuyashka warmiwan<br />
kawsankapak sawarik runa.<br />
Kanpakkarika¿imashutitakkan<br />
Sin. 2 kusa.<br />
kariyana [kariyana, hariyana, xariyana] v.<br />
reanimarse,convalecerse. Unkurishka kashpa,<br />
ka lakyashka kashpa alliyashpa sinchiyarina.<br />
Yayakauhuymantahampirishpakañamikariyakun<br />
Sin. Alliyana, hampirina.<br />
karkayana [karkayana] v. s. ensuciarse,<br />
mancharseelrostroyelpecho. Ñawi kashpa,<br />
churana kashpa, ima kashpapash turuyay,<br />
yana tukuy, mapa yaymi kan.<br />
Wawakaapitamikushpakarkayan.<br />
Sin. Mapayana, wiki yana, hawiyana, llunchiyana.<br />
karkuna [karkuna] v. arrear, <strong>de</strong>spedir,<br />
echar. Wiwakunata ñawpachishpa llukshichina.<br />
Millayallkuamakanichunkarkuni.<br />
Sin. Kachana.<br />
karpa [karpa] s.cubiertagran<strong>de</strong>,toldo. Wasitashina<br />
rurashpa katallata churashka. Tamyamanta,<br />
intimantapash mitikunkapak alli.<br />
Pintushina hatun kata rurashka wasi.<br />
Wakrakamakkakarpa ukupimipuñun.<br />
karu [karu] adv. lejos,lejano,distante(espacio).<br />
Mana kuchulla ninkapak shimi.<br />
Turikakaru llaktapimikawsan.<br />
karuyana [karuyana] v. alejarse. Kuchumanta<br />
anchurishpa karuyana.<br />
¿Imamantatakkankawarmimantakaruyakunki<br />
kasa [kasa, kaza] s. s. helada(fenómeno<br />
atmosférico). Chakishka rasu. Yurakaunapi<br />
tuta urmashpa inti llipyawan yurakunata rupachik<br />
rasu.<br />
Achka kasa urmakpikasaratakaninantami<br />
wakllichin.<br />
kasana [kasana] v. s. helar,caerlahelada.<br />
Chakishka rasu chakrakunapi urmay.<br />
Kunantutamipapachakrapi kasashka.<br />
kasha [kaša] s. espina,-o. Wakin yurakunapi<br />
wiñak yawrishina tuksik.<br />
Wawaka chunta kashapimi tuksirishpa<br />
wakan.<br />
kashtuna [kaštuna] v. s. mascar,masticar.<br />
Mikunata ki rukunawan mukuna.<br />
Kiruillakrukukunakamanaallikashtunchu.<br />
Sin. Kaskana, mukuna.<br />
kashuk [kašux] s. axila. Runapa rikra uku.<br />
Mamakakipitakashuk ukupimiapan.<br />
kasilla [kasilla] adj. quieto,tranquilo,pacífico,sereno.<br />
Wawa kashpa, wiwa kashpapash<br />
upalla tukuy.<br />
77