27.01.2015 Views

Yachakukkunapa Shimiyuk Kamu - Ministerio de Educación

Yachakukkunapa Shimiyuk Kamu - Ministerio de Educación

Yachakukkunapa Shimiyuk Kamu - Ministerio de Educación

SHOW MORE
SHOW LESS
  • No tags were found...

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

kAsillA<br />

Sin. usun.<br />

kapya [kabya] adj. ss. frágil, muy suave.<br />

Imakunapash may amuklla, yapa ñutu kak.<br />

Yanushkamutikañamikapya tukun.<br />

Sin. Ñutu, api, llampu, amuk, ishkurik.<br />

kapyarina [kabyarina] v. ss. suavizarse.<br />

Murukuna pukushpa apiyana, yanukpipash<br />

apiyana, ñutuyana.<br />

Lumukañamikapyarka.<br />

Sin. Apiyana.<br />

kara [kara] s. piel,cuero,pellejo, cáscara.<br />

Tukuy runakunapa, wiwakuna pa ukkuta pillurik.<br />

Makikarapimisisuunkuykahapin.<br />

2. cáscara,corteza. Yura kaspikunata, muyukunata<br />

pilluriyashpa killpak.<br />

Habaskara tallushtikuni.<br />

karacha [karača, karači] s. costra. Aycha<br />

chukrishka pi chakirishka kara.<br />

Makichukrikaracha tukurka.<br />

karachi [karachi, karatsi] s. sn. estopa<strong>de</strong><br />

cabuya. Chawar karata takakpi llukshik<br />

puntsu.<br />

Chawarkarachitaapamuni.<br />

Sin. Pakpa, pala, puntsu, hamchi.<br />

karana [karana] v. brindar,convidar,servir,<br />

dar <strong>de</strong> comer. Imatapash shuk runaman<br />

kuna.<br />

Paykakusamanpapata karan.<br />

2. amz. regalar. Imakunatapash pimanpash<br />

yanka kuna.<br />

Lumuyuratamashimankarani<br />

Sin. 2 kamarina, kuna, kuyana.<br />

kari [xari, kari, k h ari] adj. hombre, varón;<br />

macho. Runa kashpa, wiwa kashpapash<br />

mana chichuk. Yurakunaka raku,<br />

sinchipashmi kan.<br />

Urkukunapika kari wakrakunatalla charinchik.<br />

2. amz. esposo,marido.Kuyashka warmiwan<br />

kawsankapak sawarik runa.<br />

Kanpakkarika¿imashutitakkan<br />

Sin. 2 kusa.<br />

kariyana [kariyana, hariyana, xariyana] v.<br />

reanimarse,convalecerse. Unkurishka kashpa,<br />

ka lakyashka kashpa alliyashpa sinchiyarina.<br />

Yayakauhuymantahampirishpakañamikariyakun<br />

Sin. Alliyana, hampirina.<br />

karkayana [karkayana] v. s. ensuciarse,<br />

mancharseelrostroyelpecho. Ñawi kashpa,<br />

churana kashpa, ima kashpapash turuyay,<br />

yana tukuy, mapa yaymi kan.<br />

Wawakaapitamikushpakarkayan.<br />

Sin. Mapayana, wiki yana, hawiyana, llunchiyana.<br />

karkuna [karkuna] v. arrear, <strong>de</strong>spedir,<br />

echar. Wiwakunata ñawpachishpa llukshichina.<br />

Millayallkuamakanichunkarkuni.<br />

Sin. Kachana.<br />

karpa [karpa] s.cubiertagran<strong>de</strong>,toldo. Wasitashina<br />

rurashpa katallata churashka. Tamyamanta,<br />

intimantapash mitikunkapak alli.<br />

Pintushina hatun kata rurashka wasi.<br />

Wakrakamakkakarpa ukupimipuñun.<br />

karu [karu] adv. lejos,lejano,distante(espacio).<br />

Mana kuchulla ninkapak shimi.<br />

Turikakaru llaktapimikawsan.<br />

karuyana [karuyana] v. alejarse. Kuchumanta<br />

anchurishpa karuyana.<br />

¿Imamantatakkankawarmimantakaruyakunki<br />

kasa [kasa, kaza] s. s. helada(fenómeno<br />

atmosférico). Chakishka rasu. Yurakaunapi<br />

tuta urmashpa inti llipyawan yurakunata rupachik<br />

rasu.<br />

Achka kasa urmakpikasaratakaninantami<br />

wakllichin.<br />

kasana [kasana] v. s. helar,caerlahelada.<br />

Chakishka rasu chakrakunapi urmay.<br />

Kunantutamipapachakrapi kasashka.<br />

kasha [kaša] s. espina,-o. Wakin yurakunapi<br />

wiñak yawrishina tuksik.<br />

Wawaka chunta kashapimi tuksirishpa<br />

wakan.<br />

kashtuna [kaštuna] v. s. mascar,masticar.<br />

Mikunata ki rukunawan mukuna.<br />

Kiruillakrukukunakamanaallikashtunchu.<br />

Sin. Kaskana, mukuna.<br />

kashuk [kašux] s. axila. Runapa rikra uku.<br />

Mamakakipitakashuk ukupimiapan.<br />

kasilla [kasilla] adj. quieto,tranquilo,pacífico,sereno.<br />

Wawa kashpa, wiwa kashpapash<br />

upalla tukuy.<br />

77

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!