27.01.2015 Views

Yachakukkunapa Shimiyuk Kamu - Ministerio de Educación

Yachakukkunapa Shimiyuk Kamu - Ministerio de Educación

Yachakukkunapa Shimiyuk Kamu - Ministerio de Educación

SHOW MORE
SHOW LESS
  • No tags were found...

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

llutArinA<br />

pash allawka makiman sakirik.<br />

Shukwawakalluki makiwanmipukllakkan.<br />

Sin. ichuk.<br />

llukllu [l y ukl y u] s. grillo.<br />

saltamontes. Ñawpaman kutu chakiyuk, washamanka<br />

suni chakiyuk yurakunapi, ki -<br />

wakunapi, kallpashpa purik chuspi.<br />

Wawakunautkatapurichunkalluklluwanmi<br />

chakipikakun.<br />

Sin. Chilli, hi ki, chipu.<br />

llukshichina [l y uxšičina,l y uxčina,žuxšičina,<br />

žuxčičina, žugčina] v. sacar. Ukumanta kanchaman<br />

surkuy.<br />

Tantanakuymanta allkukunata kanchaman<br />

llukshichinchik.<br />

Sin. Surkuna.<br />

llukshina [l y ušina, žuxšina, žugšina] v. salir.<br />

Ukumanta kanchaman riy.<br />

Wasiukumantalluk shimuni.<br />

llulla [l y ul y a, žuža] adj. mentiroso, falso.<br />

Umachik runa. Imatapash yanka rimak.<br />

Wakinpushakkunakallulla runakunamikan.<br />

llullawawa [l y ul y awawa] s. muñeca, muñeco.<br />

Imatapash wawashinata rurashpa pukllana.<br />

Wawakasaytikunawanmipukllan.<br />

llullana [l y ul y ana, žužana] v. mentir,falsear.<br />

Imatapash yanka rimana.<br />

Wakinrunakunakatukuytallullan.<br />

llullu [l y ul y u, žužu] adj. tierno,blando.Imakunapash<br />

hawalla, apilla, chayrak wacharishkalla.<br />

Wachashkallawawapatullukallullumikan.<br />

2. amz. frutover<strong>de</strong>. Waylla murukuna, muyukunami.<br />

Apyukallullu saratamimikushka.<br />

llulluk [l y ul y ux,l y ul y u] s. amz. retoño.Yurakunamanta,<br />

kiwakunamanta mushuk wiñarik<br />

pankakuna, mallkikunami.<br />

Lumupallulluktaaswapichurankapakapamuni.<br />

2. cogollo. Chuntakunamanta, lisankunamanta<br />

llukshik mushuk panka.<br />

Shiwayurakallulluk illakkaachkayuyutami<br />

charin.<br />

Sin. 1 Ñawi, mallki.<br />

llumi [l y umi, žumi] adj. s. duro, difícil <strong>de</strong><br />

cocer. Ya nukpipash mana chayak, mana apiyak<br />

murukunami.<br />

Kayllumi papakamanayanurinchu.<br />

2. adj. s. emperrado,aferrado.Imata yachashpa<br />

mana sakik.<br />

Imataruraynikpipashllumi wawamikan.<br />

Sin. 1 Akma, kaluk.<br />

llunchina [žuŋčina, žunžina] v. snc. pintar.<br />

Imatapash ima tullpuwanpash hawina.<br />

Ñukamiwasitallunchikuni.<br />

2. im. co. manchar. Imatapash, imawanpash<br />

mapayachina.<br />

Paymi ñukapa churanataka tukuyta<br />

llunchikurka.<br />

Sin. 1. llimpina; 2 mapayachina, hawina, karkayachina,<br />

wikiyachina.<br />

lluru [l y uru, žuru, zuru] adj. amz. áspero.<br />

Ima karakunapash hutku hutkuyuk, hamchiyuk.<br />

Shuk llaktakunapi tsaka nishka.<br />

Paykamuruunkuyhapishkamantami lluru<br />

ñawitukushka.<br />

Sin. sakra.<br />

llushpina [l y ušpina, žušpina] v. resbalarse,<br />

<strong>de</strong>slizarse.Turu allpapi, ima karakunapipash<br />

sarushpa chakikuna ñitkariy.<br />

Kayturuallpañantarikushpallushpirka.<br />

Sin. Lluchkana.<br />

llushti [l y ušti, žušti] adj. ss. <strong>de</strong>snudo. Churana<br />

illak runa, millma illak wiwa.<br />

Millmatawiwakutarutukpikallushtimisakirin.<br />

Sin. Lluchu, llatan.<br />

llushtina [l y uština, žuština] v. pelar. Ima karakunatapash<br />

anchuchiy.<br />

Papatayanunkapakkakaratallushtinchik.<br />

2. ss. <strong>de</strong>spellejarporcompleto. Wiwa karata<br />

anchuchiy.<br />

Wakrawañukpikakaratakatukuytamillushtinchik.<br />

Sin. 1-2 Lluchuna.<br />

llutarina [l y utarina] v. acercarse,apegarse.<br />

Maymanpash kimiriy, kuchuyay.<br />

Wawakunakapukllanamanllutarin.<br />

2. v. adherirse,afiliarse. Imapipash shukman<br />

hapirina.<br />

Tantanakuypikañukanchikpayuyaymanllutarirkakuna.<br />

Sin. Kayllayana, kuchuyana, manyayana, kimirina.<br />

93

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!