Yachakukkunapa Shimiyuk Kamu - Ministerio de Educación
Yachakukkunapa Shimiyuk Kamu - Ministerio de Educación
Yachakukkunapa Shimiyuk Kamu - Ministerio de Educación
- No tags were found...
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
llutArinA<br />
pash allawka makiman sakirik.<br />
Shukwawakalluki makiwanmipukllakkan.<br />
Sin. ichuk.<br />
llukllu [l y ukl y u] s. grillo.<br />
saltamontes. Ñawpaman kutu chakiyuk, washamanka<br />
suni chakiyuk yurakunapi, ki -<br />
wakunapi, kallpashpa purik chuspi.<br />
Wawakunautkatapurichunkalluklluwanmi<br />
chakipikakun.<br />
Sin. Chilli, hi ki, chipu.<br />
llukshichina [l y uxšičina,l y uxčina,žuxšičina,<br />
žuxčičina, žugčina] v. sacar. Ukumanta kanchaman<br />
surkuy.<br />
Tantanakuymanta allkukunata kanchaman<br />
llukshichinchik.<br />
Sin. Surkuna.<br />
llukshina [l y ušina, žuxšina, žugšina] v. salir.<br />
Ukumanta kanchaman riy.<br />
Wasiukumantalluk shimuni.<br />
llulla [l y ul y a, žuža] adj. mentiroso, falso.<br />
Umachik runa. Imatapash yanka rimak.<br />
Wakinpushakkunakallulla runakunamikan.<br />
llullawawa [l y ul y awawa] s. muñeca, muñeco.<br />
Imatapash wawashinata rurashpa pukllana.<br />
Wawakasaytikunawanmipukllan.<br />
llullana [l y ul y ana, žužana] v. mentir,falsear.<br />
Imatapash yanka rimana.<br />
Wakinrunakunakatukuytallullan.<br />
llullu [l y ul y u, žužu] adj. tierno,blando.Imakunapash<br />
hawalla, apilla, chayrak wacharishkalla.<br />
Wachashkallawawapatullukallullumikan.<br />
2. amz. frutover<strong>de</strong>. Waylla murukuna, muyukunami.<br />
Apyukallullu saratamimikushka.<br />
llulluk [l y ul y ux,l y ul y u] s. amz. retoño.Yurakunamanta,<br />
kiwakunamanta mushuk wiñarik<br />
pankakuna, mallkikunami.<br />
Lumupallulluktaaswapichurankapakapamuni.<br />
2. cogollo. Chuntakunamanta, lisankunamanta<br />
llukshik mushuk panka.<br />
Shiwayurakallulluk illakkaachkayuyutami<br />
charin.<br />
Sin. 1 Ñawi, mallki.<br />
llumi [l y umi, žumi] adj. s. duro, difícil <strong>de</strong><br />
cocer. Ya nukpipash mana chayak, mana apiyak<br />
murukunami.<br />
Kayllumi papakamanayanurinchu.<br />
2. adj. s. emperrado,aferrado.Imata yachashpa<br />
mana sakik.<br />
Imataruraynikpipashllumi wawamikan.<br />
Sin. 1 Akma, kaluk.<br />
llunchina [žuŋčina, žunžina] v. snc. pintar.<br />
Imatapash ima tullpuwanpash hawina.<br />
Ñukamiwasitallunchikuni.<br />
2. im. co. manchar. Imatapash, imawanpash<br />
mapayachina.<br />
Paymi ñukapa churanataka tukuyta<br />
llunchikurka.<br />
Sin. 1. llimpina; 2 mapayachina, hawina, karkayachina,<br />
wikiyachina.<br />
lluru [l y uru, žuru, zuru] adj. amz. áspero.<br />
Ima karakunapash hutku hutkuyuk, hamchiyuk.<br />
Shuk llaktakunapi tsaka nishka.<br />
Paykamuruunkuyhapishkamantami lluru<br />
ñawitukushka.<br />
Sin. sakra.<br />
llushpina [l y ušpina, žušpina] v. resbalarse,<br />
<strong>de</strong>slizarse.Turu allpapi, ima karakunapipash<br />
sarushpa chakikuna ñitkariy.<br />
Kayturuallpañantarikushpallushpirka.<br />
Sin. Lluchkana.<br />
llushti [l y ušti, žušti] adj. ss. <strong>de</strong>snudo. Churana<br />
illak runa, millma illak wiwa.<br />
Millmatawiwakutarutukpikallushtimisakirin.<br />
Sin. Lluchu, llatan.<br />
llushtina [l y uština, žuština] v. pelar. Ima karakunatapash<br />
anchuchiy.<br />
Papatayanunkapakkakaratallushtinchik.<br />
2. ss. <strong>de</strong>spellejarporcompleto. Wiwa karata<br />
anchuchiy.<br />
Wakrawañukpikakaratakatukuytamillushtinchik.<br />
Sin. 1-2 Lluchuna.<br />
llutarina [l y utarina] v. acercarse,apegarse.<br />
Maymanpash kimiriy, kuchuyay.<br />
Wawakunakapukllanamanllutarin.<br />
2. v. adherirse,afiliarse. Imapipash shukman<br />
hapirina.<br />
Tantanakuypikañukanchikpayuyaymanllutarirkakuna.<br />
Sin. Kayllayana, kuchuyana, manyayana, kimirina.<br />
93