Yachakukkunapa Shimiyuk Kamu - Ministerio de Educación

Manabí marka warmikunaka sumak
muchikukunatami lisan pankawanruran.
lukarya [lukarya, ukarya] s. amz. variedad
desapo. Shuk uchilla hampatu puka pukalla
karayuk, tutakunapi lu karya lukarya nishpa
kaparik.
Lukarya hampatukatamyashamunatañawpashpatakmikaparin.
lukata [lukata] s. amz. variedad de palmera.
Chillishina pankayuk raku yura.
Pankakunaka wasi katata rurankapak alli.
Anti suyu wasikunaka lukata pankakunawanmirurashkakunakan.
Sin. Kunampu.
lukllikirina [lugl y ikirina] v. bo. buscarinsistentementehastaencontrar.
Imatapash ash -
tawan kutin, kutin, hapinkakama mashkay.
MamaRosamashikakuchitachinkachishpa
lukllikirin.
Sin. maskapayana.
lukma [luxma, rukma] s. amz. tipodefruta.
Uchpa karayuk sacha muyu, siku mikuna
muru.
Siku wiwaka sumaktami lukma muyutaka
mikun.
lulun [luluŋ, ruruŋ] s. huevo;testículo. Pishkukuna
wachashka aycha tukuna muyukuna,
ka rikunapa ullu sapipi warkuriyak
ishkay rumpashina aychakuna.
Wirayachunmikuchitakalulunta surkukunchik.
lumarisu [lumarisu, rumarisu] s. amz.
moco. Runapa, wiwa pa sinkamanta llukshik
llawsa.
Wawapasinkamantalumarisutapichay.
Sin. Kuña.
lumu [lumu] s. amz. yuca.Papashina allpa
ukupi pukuk, yunka llaktakunapi wiñak muru.
Chawpipunchamikunatakaatallpatalumuwanyanunki.
lumucha [lumuča] s. amz. guanta. Puka
luyu luyu
millmayuk sacha wiwa, punchanashina lumuta
mikuk.
Antisuyuayllukunakalumuchatamimikunkapakhapin.
lumu kuchi [lumukuči] s. amz. saíno. Suni
sinkayuk, karu karullapi suni akchayuk, kutu
chupayuk, kunka washa chawpipi pupushinamanta
ashnak samayta shitak sachapi
kawsak kuchi.
Antisuyupikalumu kuchitakawasikuchukunapimiwiñachinkuna.
lunchik [luŋčik] s. amz. tipodeárbol. Yurakta
sisak, ñañu pankayuk yura.
Lunchik yuraka anti suyu sachakunapimi
wiñan.
lunkuchina [luŋkučina] v. amz. cubrirlacabeza.
Umata ima wanpash killpay.
Wawatakapintuwanumatalunkuchin.
Sin. Tiyunkullina, killpana.
luntsa [luŋtsa] s. s. racimopequeño. Uchilla
watupi murusapa tiyak mallki, uchilla tika.
Kapuliluntsatapaktashpamikunchik.
Sin. Tika, putsa.
lupi [lupi] s. amz. pez pequeño. Uchilla
challwa rumi ukupi kawsak.
Lupi yaku aychataka kusashpami mishkichishpamikunchik.
lutsana [lutsana] v. estrujar;chupar. Imatapash
rukakunawan sinchita charishpa kapina.
Antoniomashikachilinatalutsan.
Sin. Llapina, tsutsukina.
lutsu [lutsu] det. sc. puñado. Imakunatapash
maki huntakta hapina.
Shuklutsu sarataatallpakunamankaray.
Sin. Maki, tsutsuk.
luyu luyu [luyu luyu, liwliw] adj. amz. pintadocomoeltigre.
Uturunku karashina tullpurishka.
Luyu luyu millmayukallkukaachkapiñami
kan.
89